شوک کاردیوژنیک چیست؟ چه علائم و درمانی دارد؟

شوک کاردیوژنیک (شوک قلبی) وضعیت خطرناکی است که در آن قلب نمی تواند جریان خون کافی را برای بدن تولید کند.

علائم این شوک شامل خستگی شدید، تنگی نفس، کاهش ادرار و گیجی است. این مشکل جدی باید فوراً درمان شود تا احتمال زنده ماندن شخص بالا رود.

این مطلب به بررسی علل، درمان و روند بهبود شوک کاردیوژنیک می پردازد.

شوک کاردیوژنیک یکی از وضعیت های خطرناکی است که ممکن است فرد در طول زندگی خود به آن مبتلا شود. علائم این بیماری شامل تنگی نفس، گیجی و… است که تشخیص آن توسط پزشک متخصص صورت می گیرد. برای بررسی و انجام آزمایشات بیشتر به کلینیک یادمان تب در تهران مراجعه کنید.

شوک کاردیوژنیک چیست؟

در این شوک، وضعیت فشار خون بسیار پایین است که بر تغذیه خون اندام های بدن تاثیر می گذارد.

شوک می تواند ناشی از عفونت (شوک سپتیک)، واکنش آلرژی (شوک آنافیلاکسی)، آسیب مغزی (شوک عصبی) یا خون ریزی (شوک هیپوولمیک) باشد. این شوک ناشی از ناتوانی قلب در تامین خون کافی است.

قلب به عنوان یک پمپ، مواد مغذی و اکسیژن را به کل بدن می رساند.

خروجی قلبی برابر با مقدار جریان خون پمپاژ شده توسط قلب در هر دقیقه است.  

در شوک کاردیوژنیک، خروجی قلبی پایین می آید که منجر به فشار خون پایین و نارسایی اندام های مختلف می شود.

بیشتر بخوانید : آسیب مغزی

علائم شوک کاردیوژنیک

علائم و نشانه های شوک کاردیوژنیک مرتبط با خروجی قلبی پایین بوده و عبارتند از:

• خستگی شدید
• احساس سبکی سر
• گیجی
• بیهوشی
• فشار خون پایین
• تنگی نفس
• کاهش ادرار
• رنگ پریدگی
• سرد شدن دست ها و پاها

چه مواردی باعث شوک کاردیوژنیک می شوند؟

این شوک می تواند به دلایل مختلف به وجود آید:

• حمله قلبی (شایع ترین دلیل است که باعث 80 درصد موارد می شود)
• نارسایی قلبی به هر دلیلی
• تامپوناد قلبی (تجمیع مایع در اطراف قلب)
• میوکاردیت (ورم ماهیچه قلب)
• مشکلات شدید دریچه های قلب
• آریتمی (مشکلات مربوط به ضربان قلب)
• مصرف بیش از حد دارو مثل مهارکننده های بتا یا مهارکننده های کانال کلسیم (داروهای استفاده شده برای کاهش فشار خون)

بیشتر بخوانید : حمله قلبی

تشخیص شوک کاردیوژنیک

زمانی احتمال شوک کاردیوژنیک وجود دارد که فشار خون پایین بوده و واکنشی به مایعات تزریقی وریدی (IV) نشان ندهد.

چندین آزمایش می توانند به تشخیص این شوک و متمایز کردن آن از دیگر انواع شوک کمک کنند.

مقادیر نشانگرهای زیستی قلبی از قبیل تروپونین (پروتئین موجود در ماهیچه قلب) و BNP (پپتید ناتریورتیک نوع ب، هورمون تولید شده توسط قلب) در شوک کاردیوژنیک بالا می رود.  

دیگر آزمایش های تشخیصی می توانند نشانه های آسیب به اندام از قبیل آسیب حاد کلیوی و آسیب به کبد را نشان دهند.

آزمایش خون نیز معمولاً اسیدوز (اسیدی بودن بیش از حد مایعات بدن) و افزایش سطح اسید لاکتیک (تولید شده در سلول های ماهیچه و سلول های قرمز خون) را نشان می دهد.

تصویربرداری از قلب از قبیل اکوی قلبی از طریق قفسه سینه یکی از مهم ترین روش های تشخیصی برای شوک کاردیوژنیک است.

اکوی قلب، عملکرد پمپاژ قلب و دریچه ها را نشان داده و عدم وجود تامپوناد قلبی را مشخص می کند.

تشخیص این شوک با استفاده از یک عمل تهاجمی با نام کاتتریزاسیون قلب راست (RHC) انجام می شود.

در این عمل، لوله ای به نام کاتتر درون رگ قرار گرفته و وارد بخش های سمت راست قلب می شود. در این فرآیند، فشار و خروجی قلبی اندازه گیری می شوند.

بیشتر بخوانید : نارسایی قلبی

درمان شوک کاردیوژنیک

درمان شوک کاردیوژنیک با درمان و تصحیح علت ایجاد آن آغاز می شود.

به طور کلی، درمان نیازمند بستری در بخش مراقبت های ویژه (ICU) یا بخش مراقبت های قلبی (CCU) بوده و شامل موارد زیر است:

• حمله قلبی با دارو و قرار دادن استنت (فنر) در شریان قلبی مسدود شده درمان می شود.
• تامپوناد قلبی با خارج کردن مایعات از اطراف قلب درمان می شود که پریکاردیوسنتز نامیده می شود.
• بعضی انواع میوکاردیت با استفاده از کورتیکواستروئیدها درمان می شوند.
• احتمال دارد برای درمان مشکلات دریچه قلب نیاز به جراحی وجود داشته باشد.

داروهایی با نام اینوتروپ ها (مثل میلرینون و دوبوتامین) را می توان برای بهبود عملکرد پمپاژ قلب استفاده کرد.

به منظور افزایش فشار خون احتمالاً نیاز به داروهای فشار خون مانند نوراپی نفرین وجود دارد.

بعضی افراد دچار شوک کاردیوژنیک نیازمند اینتوبه شدن (قرار دادن لوله تنفسی) برای استفاده از تنفس از طریق دستگاه هستند. این امر باعث می شود سطح اکسیژن حفظ شده و عمل تنفس به جای بیمار انجام شود.

گاهی دستگاه های خاصی به صورت موقت لازم می شوند تا خون کافی به بدن رسانده شود. این دستگاه ها را دستگاه های پشتیبانی گردش خون مکانیکی می نامند.

این دستگاه ها توسط متخصص قلب و عروق (کاردیولوژیست) یا جراحان قلب و قفسه سینه (جراحانی که اندام های موجود در قفسه سینه مثل قلب، شش و مری را درمان می کنند) وصل می شوند.

مثال هایی از دستگاه های پشتیبانی گردش خون مکانیکی عبارتند از:

• پمپ بالون داخل آئورت
• دستگاه‌های کمکی بطن چپ (LVAD) مانند Impella و TandemHeart
• اکسیژناسیون غشایی برون‌پیکری (ECMO)

در صورتی که شوک کاردیوژنیک بهتر نشود، احتمال دارد بیمار نیازمند دستگاه های کمکی بطن چپ (LVAD) دائمی و پیوند قلب باشد.

بیشتر بخوانید : هرآنچه باید در مورد بیماری قلبی بدانید

روند بهبودی

شوک کاردیوژنیک یک بیماری بسیار جدی با بهبودی ضعیف است. متاسفانه نرخ زنده ماندن بیماران مبتلا به شوک کاردیوژنیک بسیار پایین است.

با این حال، رویکردهای جدید تیمی و فناوری های نوین می توانند باعث بهبود اوضاع شوند.

در بیمارستانی که از رویکرد تیمی استاندارد برای درمان شوک کاردیوژنیک استفاده کرده بود سه نفر از هر چهار بیمار  (75 درصد) بیش از یک ماه زنده ماندند.

خلاصه

شوک کاردیوژنیک یک وضعیت جدی و خطرناک است که در آن، قلب قادر به ارائه عملکرد کافی نیست.

این امر باعث نارسایی اندام ها و احتمالاً مرگ می شود.

دارو، روش های پزشکی و دستگاه های مختلف برای درمان شوک کاردیوژنیک استفاده می شوند.

کلامی از کلینیک ما

شنیدن اینکه یکی از عزیزان شما دچار شوک کاردیوژنیک شده است می تواند بسیار دشوار باشد.

علاوه بر نگرانی در مورد بیمار، احتمال دارد با استرس حضور در ICU، مکالمه با پزشکان و تصمیم گیری برای بیمار مواجه باشید.

به این نکته توجه کنید که تیم پزشکی با هم تلاش می کنند تا بهترین مراقبت ممکن را ارائه دهند.

استراحت کردن، به موقع غذا خوردن و نوشیدن آب کافی، قدم زدن و تماس با اعضای خانواده و دوستان می توانند در این وضعیت دشوار به شما کمک کنند.

برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.