علت تشنج مغزی چیست و چه نشانه هایی دارد
تشنج مغزی چیست
تشنج مغزی یک تغییر ناگهانی یا غیرعادی در فعالیت مغز است که علائم فیزیکی مانند تشنج، تنگی نفس و از دست دادن هوشیاری را ایجاد کرده و معمولا چند ثانیه تا 15 دقیقه طول می کشد.
هر چیزی که باعث کاهش ناگهانی ارسال اکسیژن یا خون به مغز شود، احتمال تشنج مغزی را ایجاد می کند. در برخی موارد، دلایل تشنج هرگز مشخص نمی شود.
به طور معمول، تشنج مغزی نشانه ای از یک مشکل جسمی دیگری، مانند تغییر قند خون، بیماری های مختلف، جراحت سر یا مصرف بیش از حد دارو است.
در برخی موارد، علائم تشنج مغزی ممکن است غیرقابل تشخیص یا غیر قابل پیش بینی باشد، مانند خیره شدن، اما معمولاً علائم قابل توجه تری مانند دوره های فراموشی و تغییرات خلقی شدید وجود دارد.
فرد در حین تشنج، ممکن است نورهای چشمک زن یا چیزهای غیر واقعی را ببیند. گاهی عضلات نیز درگیر شده و ایجاد مشکلاتی مانند از دست دادن کنترل عضلانی یا سفت شدن ماهیچه ها باعث پیچ خوردن اندام ها یا قسمت بالایی بدن خواهد شد.
در حین تشنج مغزی، معمولاً فرد در تنفس دچار مشکل می شود.
تشنج گاهی آنقدر شدید است که فرد کبود شده و غش می کند. در برخی موارد، فرد هنگام تشنج، در سراسر بدن دچار انقباض شده یا طعم ترش یا فلز در دهان حس می کند.
انواع تشنج مغزی
تشنج ها به طور کلی به سه نوع مختلف تقسیم می شوند که تفاوت آنها در تعداد سلول های مغزی است که در وضعیت ناهنجار قرار می گیرند.
شناسایی نوع تشنج گام مهمی در انتخاب درمان مناسب برای بیمار است. عواملی مانند شروع یک تشنج، سطح آگاهی در حین تشنج یا وجود حرکات حین تشنج در تعیین نوع آن مهم هستند.
تشنج مغزی با شروع عمومی
در این نوع تشنج ها شروع قابل شناسایی یا نقطه شروعی در مغز مشخص نمی شود.
تشنج ها خیلی سریع شروع شده و در سراسر سیستم عصبی گسترش می یابند، به طوری که نمی توان در مورد محرک ها تصمیم تحلیلی گرفت.
محرک ها هر دو طرف مغز را تحت تأثیر قرار می دهند و به علت سریع بودن آنها، تجزیه و تحلیل وضعیت و درمان برای کنترل علائم تشنج مغزی با استفاده از جراحی متأسفانه ممکن نیست.
بیماران در طول وقوع این تشنج دچار اختلال یا از دست دادن کامل هوشیاری می شوند.
بیشتر بخوانید : اختلالات و مشکلات مغز و اعصاب
تشنج های مغزی با شروع کانونی
در این نوع تشنج، علائم قابل شناسایی برای شروع تشنج وجود ندارد. آنها از یک ناحیه در مغز یا گروهی از سلول ها در یک سمت مغز شروع می شوند.
البته چالش برانگیز بودن تعیین علت دقیق یا شروع تشنج مغزی چالش ثابت شده است. در حین این نوع تشنج ممکن است فرد هوشیاری کامل یا جزئی داشته باشد.
تشنج های مغزی با شروع ناشناخته
در این نوع تشنج، ماهیت و شروع تشنج قابل بررسی نیست. این در مواردی است که هنگام تشنج کسی غیر از بیمار حضور نداشته باشد، مثلا تشنج در شب اتفاق بیفتد یا بیمار تنها زندگی کند.
به گفته محققان، به طور کلی تشنج مغزی با شروع ناشناخته را می‌توان به عنوان یک تشنج کانونی یا عمومی در نظر گرفت.
دلایل تشنج مغزی
عملکرد صحیح نورون‌ها در مغز، ایجاد، ارسال یا دریافت تکانه های الکتریکی برای انتقال اطلاعات جمع‌آوری شده، نقش مهمی در ایجاد یا عدم ایجاد تشنج دارند.
اختلال در هر کدام از این موارد، می تواند منجر به بروز تشنج شود. برخی نیز ممکن است به دلیل جهش های ژنتیکی ایجاد شوند.
اغلب اوقات ژنتیک نقش مهمی در تشخیص احتمال دچار شدن یک فرد به تشنج بازی می‌کند.
تشنج یکی از علائم رایج صرع است که در آن معمولا تعادل در فعالیت شیمیایی مغز به هم می خورد، اما هر فردی که دچار تشنج می شود، به صرع مبتلا نیست.
غلظت‌های نامناسب انتقال‌دهنده های عصبی که به انتقال امواج/سیگنال الکتریکی از طریق سیناپس به سلول هدف کمک می‌کنند، باعث بیش فعالی نورون ها و در نتیجه صرع شده و احتمال عود مجدد تشنج را بیشتر می کند.
تعیین علت دقیق تشنج مغزی اغلب چالش برانگیز بوده است، اما می‌توان با توجه به سن فرد یا وجود عفونت ها یا بیماری هایی مانند مننژیت، در مورد علت تشنج مغزی بحث کرد.
تغییرات ناگهانی در ساختار مغز بیماران منجر به تشنج می شود. احتمال تشنج مجدد در کودکانی که با مشکلات مغزی متولد می شوند و در بزرگسالان پس از سکته مغزی، وجود دارد.
علت تشنج مغزی معمولاً یکی از موارد زیر است:
- سطح پایین سدیم خون(هیپوناترمی) که می تواند با درمان دیورتیک ایجاد شود
- داروهایی مانند مسکن های خاص، داروهای غیرقانونی مانند کوکائین یا آمفتامین ها، داروهای ضد افسردگی یا درمان های ترک سیگار
- ضربه به سر که منجر به خونریزی ناحیه خاصی در مغز می شود
- اختلالات خود ایمنی مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک و اسکلروزهای مختلف
- سوء مصرف از الکل
- تومور مغزی
- سکته مغزی
علائم و نشانه های تشنج مغزی
توانایی شناسایی علائم تشنج احتمالی بهترین راه برای مدیریت آن، جلوگیری از آن و گرفتن حمایت های لازم است.
برای فرد در حال تشنج واقعی، کمک گرفتن یا بهبودی بسیار دشوار خواهد بود و آن شرایط ممکن است به مرگ منجر شود.
تمایز علائم قبل از تشنج مغزی ممکن است در پیشگیری از ناتوانی دائمی یا مرگ موثر باشد.
علائمی که ممکن است قبل از تشنج واقعی رخ می دهند عبارتند از:
- احساس ناگهانی ترس یا اضطراب
- حالت تهوع ناگهانی
- سردرد، درد ضربان دار در سر و/یا سرگیجه
- اختلال در بینایی
- تکان دادن ناگهانی دست ها یا پاها
- وحشت ناگهانی
بیشتر بخوانید : ترومای سر چیست؟
علائمی که نشان دهنده وقوع تشنج مغزی عبارتند از:
- از دست دادن هوشیاری/غش کردن
- از دست دادن حافظه پس از بهبودی
- اسپاسم غیر قابل کنترل در عضلات
- ریزش آب دهان یا کف کردن دهان
- ایجاد صداهای غیرعادی، برای مثال غرغر کردن
- ناتوانی در حفظ تعادل و زمین خوردن
- طعم عجیب در دهان
- فشردن و ساییدن دندان ها
- گاز گرفتن زبان
- حرکات سریع و ناگهانی چشم
- از دست دادن کنترل مثانه و روده
درمان تشنج مغزی
هدف از درمان کاهش یا توقف کامل حملات تشنج مغزی و بهبود کیفیت کلی زندگی است.
پزشکان معمولاً بسته به سطح شدت و علت زمینه ای، داروهای ضد صرع (AEDs) و مداخلات جراحی و برنامه‌های مداخله‌ای با علت خاص را تجویز می کنند.
داروهای ضد صرع سطح بالا، با کاهش بی نظمی های مشخص در فعالیت های الکتریکی مغز، با علائم تشنج مبارزه می کنند.
در موارد جدی تر به مشاوره پزشکی گسترده و تیمی نیاز است که به طور خاص در کنترل صرع و مراقبت از افراد مبتلا به آن تخصص داشته باشند.
در بسیاری از موارد تنها یک رژیم دارویی برای درمان کافی است. اما در درمان اپیزودهای تشنجی ناشی از اختلالات عصبی با حملات مکرر، برای مهار مسیرهای عصبی مختلف مرتبط با صرع باید از ترکیب چندین داروی مختلف استفاده شود.
علاوه بر این، درمان شخصی باید شامل مشاوره روانشناختی مانند درمان شناختی رفتاری باشد، به طوری که مداخلات درمانی نیازهای عاطفی بیماران را پس از تشخیص برطرف کند.
زمان مناسب برای مراجعه به پزشک چه زمانی است؟
پس از مشاهده علائمی مانند سردردهای مداوم یا مشکلات شناختی، باید فوراً با پزشک صحبت کنید.
کسانی که اخیراً آسیب دیده اند یا یک بیماری مرتبط برای آنها تشخیص داده شده است، حتی در صورت عدم تجربه تشنج، باید از قبل توصیه های پزشک را جویا شوند.
اگر احساس گیجی، سردرد، خستگی یا هر چیز غیرعادی دارید، با بی توجهی سلامت خود را به خطر نیندازید.
در نتیجه
تشنج های مغزی بدون شک چالش های بزرگی را برای افراد مبتلا ایجاد کرده و در نتیجه عملکرد آنها را در جنبه های مختلف زندگی مختل می‌کند.
تحقیقات نشان می‌دهد که گام های برداشته شده در طول زمان، پیشرفت‌های مفیدی را در آینده نوید می‌دهند، به طوری که با استراتژی های مقابله ای جدید کیفیت زندگی افراد مبتلا بهبود می یابد.
با تشخیص به موقع و انجام بررسی های زیستی-روانی-اجتماعی و روش‌های درمانی غیردارویی و دارویی، به طور فعال آسیب های ناشی از خطاهای منتسب به پاتوفیزیولوژی بیماری، کاهش خواهد یافت.
بررسی ها به طور فزاینده ای در بین متخصصان صرع در سراسر جهان در حال افزایش است.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
