آزمایش مدفوع چیست – تفسیر آزمایش مدفوع
آزمایش مدفوع چگونه انجام میشود
برای انجام آزمایش نمونه مدفوع به صورت زیر عمل کنید.
نمونه ای از مدفوع را در یک ظرف تمیز جمع آوری کنید. نام و DOB شما روی ظرف حاوی نمونه های مدفوع قرار می گیرد به طوری که هر کسی بتواند به راحتی آن را تشخیص دهد.
بطری تا زمان انجام آزمایش در یک اتاق تمیز و سرد در یک پلاستیک مهر و موم شده نگهداری می شود.
آزمایش مدفوع برای جستجوی باکتری ها، میکروب ها و نشانگرهای خاص سلامت روده، در نمونه مدفوع انجام می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر و تفسیر آزمایش مدفوع می‌توانید به کلینیک یادمان طب در تهران مراجعه کنید.
هدف از آزمایش مدفوع چیست؟
همه افراد می توانند آزمایش مدفوع بدهند، اما معمولا دلایل مختلفی برای انجام آن وجود دارد :
جستجوی یک مورد خاص
در NHS از آزمایش مدفوع برای جستجوی یک ماده یا باکتری خاص استفاده می شود. برای مثال، اگر فردی مکررا دچار اسهال شود، پزشک ممکن است آزمایش مدفوع را برای یافتن سویه باکتریایی کلستریدیوم دیفیسیل تجویز کند.
در NHS همچنین از آزمایش مدفوع برای جستجوی خون در مدفوع که یکی از نشانه های اولیه سرطان روده است، استفاده می شود.
این تست ها وقتی نیاز به دانستن جواب یک سوال خاص وجود دارد به کار می آیند.
اما دقیقا به همین دلیل یعنی چون فقط به دنبال یک چیز هستند، نمی توانند یک دید کلی از مشکل ارائه دهند.
بررسی تمام باکتری ها
برخی آزمایش‌ها (که معمولاً تست‌های میکروبیوم نامیده می‌شوند) امکان بررسی تمام باکتری‌های روده را فراهم می‌کنند.
کشت باکتری‌ها در گذشته فرآیندی کند و پرهزینه بود، اما با فناوری های جدید، دانشمندان می‌توانند باکتری‌ها را با بررسی ژن‌های آنها به سرعت شناسایی کنند.
این نوع آزمایش مدفوع برای بررسی باکتری های روده مناسب است، اما باز هم دیدگاه کاملی را ارائه نمی دهد، زیرا در روده میکروب ها و مواد مهم دیگری نیز وجود دارد.
بررسی عملکرد کلی روده
در آزمایش‌های جامع مدفوع نه تنها تمام باکتری‌ها، بلکه میکروب‌های دیگری مانند مخمرها، آرکی ها و حتی انگل‌ها نیز بررسی می شوند.
ممکن است همه یا برخی از آنها در بدن هر فرد وجود داشته باشد و وجود آنها تاثیر زیادی بر سلامت روده دارد.
اما بهترین تست های موجود، فقط اینها نیستند. در برخی تست ها نشانگرهای عملکردی بررسی می شود، مانند:
- کالپروتکتین که نشان دهنده التهاب روده است.
- IgA ترشحی که نشان دهنده فعالیت سیستم ایمنی در روده است.
- الاستاز پانکراس که نشان دهنده عملکرد پانکراس است.
این نوع آزمایش مدفوع در مواردی که نیاز به یک دید کلی در مورد سلامت کلی روده وجود دارد، بهترین است. بررسی هر دو مورد باکتری ها و نشانگرهای عملکردی، می تواند علت بروز برخی علائم خاص را مشخص کند.
تفسیر گزارش آزمایش مدفوع
بسته به آزمایشگاه، بین ده تا 56 روز طول می کشد تا نتایج آزمایش مدفوع آماده شود.
یک آزمایش جامع مدفوع موارد زیر را نشان خواهد داد:
1. باکتری ها و میکروب ها
باکتری ها و میکروب ها (مانند مخمرها) در یک مقیاس تعریف شده اندازه گیری می شوند و طبق نتایج هر باکتری یا میکروب “در محدوده” یا “خارج از محدوده” قرار می گیرد.
میکروب های درون محدوده معمولاً یک رابطه دوستانه با بدن دارند، در حالی که میکروب های خارج از محدوده می توانند در ایجاد دیس بیوزیس (ناتراز شدن همزیستی) و سایر مشکلات روده دخیل باشند.
وجود یک باکتری خارج از محدوده به معنی بیماری روده نیست، اما مهم است که یک دید کلی از میکروبیوم روده بدست آورید.
با توجه به دانش فعلی، یک میکروبیوم مناسب دو ویژگی کلیدی دارد:
- غنا، که به معنی زیاد بودن تعداد باکتری ها است
- تنوع، که به معنی وجود انواع مختلفی از باکتری ها است
بنابراین، برای داشتن یک روده سالم، به وجود تعداد زیادی از انواع باکتری های مختلف نیاز است – یا باکتری های زیاد و متنوع. نتیجه یک آزمایش مدفوع خوب باید تعداد و نوع باکتری های موجود در بدن را نشان دهد.
بیشتر بخوانید : بی اختیاری مدفوع و درمان آن
2. انگل ها
روش اندازه گیری انگل ها با باکتری ها متفاوت است و نتیجه به صورت مثبت یا منفی خواهد بود.
نتیجه منفی به معنی عدم وجود هیچ انگل قابل تشخیص است. نتیجه مثبت برای یک یا چند انگل به این معنی است که DNA آنها در نمونه مدفوع شناسایی شده است.
همانطور که می توانید در ادامه و در بخش “تست مدفوع برای انگل” بخوانید، انگل ها ریزاندامگان دوستانه ای در میکروبیوم روده در نظر گرفته نمی شوند. گزارش نتیجه آزمایش یا پزشک باید نحوه از بین بردن آنها را توضیح دهد.
3. سایر نشانگرهای زیستی
نشانگرهای زیستی دیگر محدوده و واحدهای اندازه گیری خاص خود را دارند. نتایج آزمایش نشانگرهای زیستی مانند میکروب ها، در محدوده یا خارج از محدوده بودن نشانگرها را نشان می دهد.
حتی اگر نشانگرها خارج از محدوده باشند، نمی توان تشخیص قطعی داد.
در یک گزارش آزمایش با کیفیت بالا دلایل احتمالی ایجاد نشانگرهای زیستی خارج از محدوده و نحوه رسیدگی به آنها توضیح داده می شود.
برای درمان توصیه هایی در مورد رژیم غذایی، سبک زندگی و مصرف مکمل ارائه خواهد شد یا توصیه می شود که برای بررسی های بعدی به پزشک مراجعه کنید.
تفسیر آزمایش مدفوع طبیعی
بررسی کلی مدفوع شامل موارد زیر است:
- رنگ
- شکل و سفتی
- مقدار
- بو
- مخاطی بودن
- وجود هلمینت ها
- وجود سنگ (سنگ کیسه صفرا که البته به ندرت ایجاد می شود)
بیشتر بخوانید : آزمایش تشخیص اختلالات روده بزرگ و مقعد
ذرات هضم نشده غذا
- الیاف گیاهی
- سلول های گیاهی
- پرزهای گیاهان
- مواد گیاهی بی شکل
دانه های گرده اندازه منظمی داشته و اغلب به تعداد زیاد وجود دارند.
فیبرهای عضلانی
- معمولاً قهوه ای روشن هستند. ممکن است رگه هایی در آن ها وجود داشته باشد.
- ممکن است بافت گوشت و فیبرهای ماهیچه ای در مدفوع مشاهده شوند. وجود آنها نشان دهنده سوء هاضمه است.
افزایش مقدار بافت گوشت در مدفوع، نشانه عارضه های زیر می باشد:
- سندرم سوء جذب
- نقص عملکردی پانکراس مانند فیبروز کیستیک
باکتری ها
در آزمایش مدفوع، با رنگ‌آمیزی گِرَم می توان باکتری ها را مشاهده کرد. وجود باکتری در مدفوع طبیعی است.
سلول های اپیتلیال از لایه پوششی پوسته پوسته شده:
این بستگی به اندازه هسته و سیتوپلاسم دارد. این سلول ها معمولاً از مخاط کانال مقعد هستند.
ظاهر ماکروسکوپی یا کلی مدفوع
- یافته های کلی درباره مدفوع مهم هستند. به قوام و رنگ مدفوع توجه کنید.
- نمونه مدفوع را زود به آزمایشگاه برسانید. در صورت تاخیر از مواد نگهدارنده استفاده کنید.
- مدفوع شل یا مایع ممکن است نشان دهنده وجود تروفوزوئیت های تک یاخته ای باشد. اگر مدفوع آزمایش شود، در عرض نیم ساعت بهترین نتیجه نمایش داده می شود.
- تخم ها و لاروهای هلمینت در مدفوع مایع یا شکل دار یافت می شوند. ممکن است پروگلوتیدها یا کرم های نواری بالغ به طور واضح قابل رویت باشند.
قوام مدفوع (ظاهر کلی)
1. قوام مدفوع می تواند به صورت زیر باشد :
- نرم معمولی و فرم گرفته
- مدفوع شل
- مدفوع آبکی
- مدفوع نازک
- مدفوع گلوله مانند
- مدفوع خشک یا سفت در موارد ابتلا به یبوست
- مدفوع رنگ پریده و روشن
- مدفوع سفت و گرد کوچک که دلیل آن یبوست معمولی است.
2. مدفوع خمیری که دلیل آن چربی زیاد محتوای آن است و در موارد زیر دیده می شود:
- انسداد مجرای صفراوی مشترک
- در بیماری سلیاک، رنگ مدفوع شبیه رنگ آلومینیوم است.
- فیبروز کیستیک ناشی از درگیری پانکراس، مدفوع را چرب می کند.
3. مدفوع اسهالی آبکی است.
ویژگی های استئاتوره یا مدفوع چرب به صورت زیر است:
- حجم زیاد
- کف آلود
- بدبو
5. در اثر یبوست مدفوع سفت شده و ممکن است توده های کروی در آن ایجاد شود.
6. مدفوع روبان مانند نشان دهنده روده اسپاستیک، تنگی رکتوم، تنگی یا انسداد جزئی است.
7. دلیل سفتی مدفوع، جذب آب زیاد و تماس طولانی مدت با مخاط روده بزرگ می باشد.
سوالات متداول در مورد آزمایش مدفوع
فقط مدفوع را به روشی تمیز و بهداشتی جمع آوری کنید.
بهتر است مدفوع اول صبح نمونه گیری شود.
از جویدن یا کشیدن تنباکو در طول روز نمونه گیری خودداری کنید. پزشکان با توجه به نتیجه آزمایش مدفوع، مشکل شما را تشخیص داده و درمان می کنند.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
