از دست دادن بویایی یا آنوسمی
آنوسمی به معنای از دست دادن بویایی است در حالی که هیپوسمی به معنای کاهش حس بویایی می باشد. نورون های بویایی این توانایی را دارند که بعد از آسیب بهبود یابند یا دوباره خود را بازسازی کنند. میزان حساسیت بویایی با بالارفتن سن کاهش می یابد.
مکانیسم دقیق حس بویایی به صورت یک راز باقی مانده است. مولکول های بو در هوا با تنفس داخل حفره بینی شده و در آنجا به بافت پوششی بویایی (اپیتولیوم) هدایت می شوند. این خوشه کوچک سلولی تقریبا همراستای بالای استخوان گونه از موهای ریز (سیلیا) و لایه نازکی از مخاط پوشیده شده است.
هر سلول به یک نورون بویایی یا سلول عصبی وصل است. مژک ها مولکول های بوی تنفس شده را به دام می اندازند. اطلاعات مربوط به مولکول به نورون های بویایی منتقل می شود و سپس از طریق سیستم عصبی به مغز منتقل می گردد که در آنجا بو پردازش و حس می شود.
تعداد زیادی از داروها، بیماری ها، اختلالات هورمونی و مواد شیمیایی هستند که می توانند حس بویایی را دچار اختلال نمایند و گاهی این عارضه دائمی است.
حس بویایی در افراد با افزایش سن کمتر می شود و زنان نیز حس بویایی قوی تری نسبت به مردان دارند. شواهدی هست که نشان می دهد حساسیت به بو می تواند تا اندازه ای ارثی باشد. در صورتی که احساس کردید حس بویایی خود را از دست داده اید برای درمان می توانید به کلینیک یادمان تب در تهران مراجعه کنید.
چشایی در واقع همان بویایی است
تصور مردم این است که طعم غذا توسط “جوانه های چشایی” بر روی زبان حس می شود؛ در واقع دهان فقط اطلاعات اولیه شیرینی، شوری، ترشی و تلخی را تشخیص می دهد. مولکول های بوی غذا برخاسته، به بافت پوششی بویایی رسیده و اطلاعات زبان را با داده های بسیار پیچیده تری تکمیل می کنند.
به همین دلیل است که وقتی سرما می خوریم طعم غذا را حس نمی کنیم چون بافت پوششی بویایی با مخاط بینی مسدود شده و نمی تواند به درستی عمل کند.
سازگاری بویایی
اگر برای مدت زمان طولانی یک بو را استشمام کنید در نهایت دیگر متوجه آن نمی شوید. این به دلیل قرار گرفتن طولانی در معرض یک بوی قوی است که موجب اشباع پوشش بویایی با مولکول های بو شده تا جایی که اطلاعات آن دیگر به مغز ارسال نمی گردد. این پدیده “سازگاری” نامیده می شود.
این پدیده از دست دادن بویایی موقتی بوده و منحصر به همان بویی است که “بیش از حد” استشمام شده است. بازیابی بویایی بعد از سازگاری در افراد متفاوت است اما می تواند از چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشد.
عوامل روزمره که باعث کاهش بویایی می شوند
حس بویایی بر اثر عوامل روزمره ای شامل موارد زیر کاهش می یابد:
- سیگار کشیدن : به ویژه به مدت نیم ساعت بعد از کشیدن یک سیگار
- مخاط بینی : که توسط بیماری هایی مثل سرماخوردگی، آنفلوانزا، تب یونجه یا سینوزیت ایجاد می شود
- سازگاری بویایی : وقتی اتفاق می افتد که سلول های بویایی با مولکول های خاصی به نقطه اشباع می رسند
بیشتر بخوانید : هر آنچه باید درباره کربویی یا آنوسمی بدانید
عواملی که باعث از دست دادن بویایی می شوند
بر خلاف سایر حواس، تست تشخیصی وجود ندارد که بتوان حساسیت به بویایی را با دقت ارزیابی و تعیین کرد.
با این حال عوامل مختلفی هستند که تاثیر آنها بر احساس بویایی شناخته شده است:
- مواد شیمیایی : بسیاری از انواع مواد شیمیایی صنعتی از جمله فلزات سنگین، ترکیبات معدنی و آلی، اسیدها و آلاینده ها
- بیماری های سیستم هورمونی : مانند دیابت، سندرم کوشینگ و کم کاری تیروئید
- بیماری های سیستم عصبی : مانند آلزایمر، مولتیپل اسکلروزیس، میگرن، سندرم کورساکوف، تومورهای مغزی، ضایعات مغزی و صرع
- داروها : داروهای محرک (مثل آمفتامین ها و کوکائین)، داروهای ضد افسردگی ( مانند مورفین)، بعضی از آنتی بیوتیک ها و سایر داروهایی مثل منقبض کننده های عروق در اسپری های بینی
- بیماری های عمومی : مانند آسم برونش، جذام و فیبروز کیستیک
- تروما : شامل آسیب ها به سر یا صدمات بینی
نورون های بویایی می توانند بازسازی شوند
سلول های عصبی که پوشش بویایی را تامین می کنند منحصر به سیستم عصبی هستند. بر خلاف سلول های عصبی در هر بخش دیگری از بدن، نورون های بویایی می توانند بعد از آسیب خود را ترمیم یا بازسازی کنند.این به معنای آنست که آنوسمی می تواند موقتی باشد.
در بروز آنوسمی از چه کسی کمک بگیریم
- پزشک خودتان
- متخصص گوش و حلق و بینی
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
