بیماری عفونت مثانه و حفظ سلامت مثانه
هر فرد تعداد دفعات زیادی در روز از مثانه اش استفاده می کند، اما ممکن است نداند چگونه مثانه اش را سالم نگه دارد.
مثانه که در قسمت پایینی شکم قرار گرفته است، یک اندام تو خالی و بسیار شبیه به بادکنک است که ادرار را ذخیره می کند.
مثانه قسمتی از سیستم ادراری است که شامل کلیه ها، رحم و مجرای ادراری نیز می شود.
ادرار شامل مواد زائد، مایع اضافی و باقی مانده مواد غذایی است. بنابراین بدن از مواد نوشیدنی و خوردنی هرآنچه را که نیاز دارد بر میدارد و مابقی را به ادرار و مدفوع تبدیل می کند.
هم زمان با پیر شدن، مثانه نیز تغییر کرده و پیر می شود. بافت ارتجاعی مثانه ممکن است سخت شود و توانایی انبساطش کمتر شود.
مثانه ای با قابلیت ارتجاع کمتر، نمی تواند ادرار را به اندازه قبل نگه دارد و ممکن است مجبورتان کند زیاد به دستشویی بروید.
ممکن است دیوار مثانه و ماهیچه های لگن ضعیف شوند که همین امر باعث سخت و کند شدن روند تخلیه مثانه به طور کامل می شود و موجب می شود که ادرار چکه کند.
مشکلات رایج مثانه
مشکلات مثانه رایج هستند و می توانند زندگی روزانه را مختل کنند.
زمانی که افراد مشکل مثانه دارند، ممکن است از محیط های اجتماعی دوری کنند و انجام وظایف در خانه یا محل کار برایشان دشوار باشد.
مشکلات رایج مثانه شامل موارد زیر است:
عفونت مجاری ادراری Urinary tract infection – UTI
عفونت ادراری دومین نوع عفونت رایج در بدن است و می تواند در هر جایی از سیستم ادراری رخ دهد. بیش از نیمی از زنان حداقل یک نوع از عفونت های مجاری ادراری را در طول زندگی تجربه خواهند کرد.
زنان مسن تر بیشتر احتمال ابتلا به عفونت مجاری ادراری را دارند زیرا ماهیچه های مثانه ضعیف می شوند و تخلیه کامل مثانه را مشکل می سازند.
این امر موجب می شود ادرار در مثانه بماند. زمانی که ادرار به مدت طولانی در مثانه بماند، احتمال عفونت افزایش می یابد.
انواع عفونت ادراری
- عفونت مثانه – شایع ترین نوع عفونت مجاری ادراری است که در آن باکتری به مثانه وارد می شود و علائمی مانند نیاز شدید و ناگهانی به ادرار کردن را ایجاد می کند.
- عفونت کلیه – عفونت مثانه می تواند به کلیه ها سرایت کند. زمانی که عفونت کلیه به کرات رخ دهد یا به مدت طولانی باقی بماند ممکن است باعث آسیب دائمی به کلیه ها شود.
- عفونت مجرای ادراری – UTI یا عفونت ادراری همچنین می تواند به مجراری ادراری سرایت کند اما این اتفاق کمتر رایج است.
- علائم مجرای ادراری تحتانی (LUTS) – دسته ای از علائم مانند سخت ادرار کردن، از دست دادن کنترل مثانه، چکه کردن ادرار و نیاز مکرر به ادرار کردن معمولا نشان دهنده عفونت مجرای ادراری تحتانی است. LUTS به خاطر مشکلات مثانه، مجرای ادراری یا ماهیچه های لگن رخ می دهد.
- سرطان مثانه – سرطان مثانه در لایه داخلی مثانه رخ می دهد.
چه مواردی بر سلامت مثانه تاثیر دارند؟
موارد بسیاری در سلامت مثانه اثر گذارند. تمام عوامل موثر بر سلامت مثانه را نمی توان کنترل کرد، اما مسائلی هست که می توان در کنترل آنها نقش داشت.
مواردی که ممکن است بر سلامت مثانه اثرگذار باشد عبارت اند از:
- یبوست. یبوست می تواند باعث تولید زیاد مدفوع در روده بزرگ شود، که خود باعث فشار بر مثانه می شود و مانع از اتساع یا بزرگ شدن مثانه به اندازه لازم می شود.
- دیابت. دیابت می تواند به عصب های اطراف مثانه که به کنترل ادرار کمک می کنند آسیب بزند.
- اضافه وزن. افراد دارای اضافه وزن، بیشتر در معرض خطر ابتلا به چکه کردن ادرار هستند.
- فعالیت فیزیکی پایین. فعالیت فیزیکی می تواند به جلوگیری از مشکلات مثانه و یبوست کمک کند. همچنین در حفظ وزن مناسب نیز کمک کننده است.
- سیگار کشیدن. مشکلات مثانه در افراد سیگاری رایج تر است. سیگار کشیدن خطر سرطان مثانه را نیز افزایش می دهد.
- برخی داروها. برخی داروها ممکن است احتمال چکه کردن ادرار را افزایش دهند. برای مثال، داروهایی که عصب ها را تسکین می دهند تا بتوانید بخوابید یا استراحت کنید، ممکن است اعصاب مثانه را کند کنند و در نتیجه احساس نیاز فوری به دستشویی به شما دست ندهد و ادرار از مجرای شما چکه کند.
- الکل. در مورد بسیاری از افراد، نوشیدن الکل می تواند مشکلات مثانه را بدتر کند.
- کافئین. کافئین می تواند مثانه را آزار دهد و نحوه اعلام زمان نیاز به ادرار توسط مثانه را تغییر دهد.
- رژیم. برخی افراد درگیر مشکلات مثانه متوجه می شوند که بعضی غذاها و نوشیدنی ها، مثل نوشیدنی غیر الکلی، شیرین کننده های مصنوعی، غذاهای ادویه دار، مرکبات و آب میوه ها و غذاهای بر پایه گوجه فرنگی، مشکل را وخیم تر می کنند. افرادی که مشکل مثانه دارند، ممکن است زمانی که این غذاها و نوشیدنی ها را استفاده نمی کنند حال بهتری داشته باشند.
- آسیب لگنی. زخم هایی مثل جراحی پروستات، زایمان یا تجاوز جنسی می تواند به ماهیچه ها و اعصابی که به کنترل مثانه کمک می کنند، آسیب برساند.
برخی فعالیت ها می تواند خطر عفونت مجرای ادراری را افزایش دهد، از جمله:
- رابطه جنسی. فعالیت جنسی می تواند باکتری را از روده یا حفره مهبل به ورودی مجرای ادراری منتقل کند. ادرار پس از رابطه جنسی، خطر عفونت را کاهش می دهد.
- استفاده از کاتتر (سوند) برای ادرار. کاتتر لوله ای است که در مجرای ادراری و مثانه قرار می گیرد تا به خالی شدن مثانه کمک کند. کاتتر می تواند مسیر را برای رسیدن باکتری به مثانه هموار کند.
- استفاده از روش های معین پیشگیری. دیافراگم می تواند هنگام قرارگیری، باکتری را با خورش بیاورد. اسپرم کش ها (یک وسیله پیشگیری که اسپرم ها را می کشد) نیز ممکن است احتمال عفونت مجرای ادراری را افزایش دهند.
نشانه های مشکل مثانه
مثانه هر فرد کمی متفاوت نسبت به دیگری عمل می کند. اما یک سری نشانه های معین ممکن است به معنی مشکل مثانه باشد.
اگر نشانه های مشکل مثانه را دارید، با پزشک خود صحبت کنید.
برای معاینه توسط دکتر علی حاجب متخصص ارولوژی می توانید به کلینیک یادمان غرب تهران، شهرک غرب مراجعه کنید.
اطلاعات تماس کلینیک را در اینجا مشاهده کنید.
علائم مشکل مثانه
- ناتوانی در نگه داشتن ادرار یا ادرار در حال چکه (بی اختیاری ادرار نامیده می شود)
- نیاز به ادرار هشت بار یا بیشتر در روز
- چندین بار بیدار شدن در شب برای ادرار کردن
- نیاز ناگهانی و فوری به ادرار
- احساس درد یا سوزش قبل، در طول یا پس از ادرار
- ادرار تیره یا خون آلود
- ادرار به میزان کم پس از نیاز فوری شدید به ادرار
- شروع ادرار دشوار یا جریان ضعیف ادرار
- مشکل در خالی کردن مثانه
علائم عفونت مجاری ادراری
در برخی افراد مسن، ممکن است تغییرات ذهنی و گیجی تنها نشانه های عفونت مجاری ادرار باشند.
افراد مسن درگیر این بیماری بیشتر احتمال دارد خسته، متزلزل و ضعیف باشند و درد ماهیچه ای و درد شکمی داشته باشند.
علائم وجود عفونت در مثانه به شرح زیر است:
- ادرار تیره، خون آلود یا با بوی نامساعد
- درد یا سوزش هنگام ادرار
- نیاز شدید و مکرر به ادرار، حتی دقیقا بعد از خالی کردن مثانه
- تب خفیف در برخی افراد
اگر عفونت به کلیه ها سرایت کند، علائم به صورت زیر است:
- سردی و لرزش
- عرق شبانه
- احساس خستگی یا به طور کلی بیماری
- تب زیر F
- درد در پهلو، پشت یا کشاله ران
- پوست گلگون، گرم یا قرمز
- تغییرات ذهنی یا گیجی
- حالت تهوع و استفراغ
- درد بسیار بد شکمی در برخی افراد
ممکن است برخی افراد در مثانه یا مجرای ادراری، باکتری داشته باشند اما هیچ علائمی را احساس نکنند.
اگر آزمایش ادرار نشان دهد که در ادرار باکتری وجود دارد اما هیچ علائمی را احساس نکنید ممکن است نیاز به درمان نداشته باشید.
با پزشک خود در مورد مصرف آنتی بیوتیک – داروهایی که عفونت مجاری اداری را درمان می کنند – صحبت کنید.
زمان مراجعه به پزشک و انتظاری که باید داشت
اگر هر یک از نشانه های و علائم مشکل مثانه یا عفونت مجرای ادراری را دارید، حتما با دکتر علی حاجب مشورت کنید.
هنگام ملاقات با پزشک، ممکن است آزمایش های زیر را به منظور یافتن دلیل ایجاد مشکل مثانه انجام دهد:
- یک معاینه فیزیکی برای یافتن هرگونه مسئله پزشکی که ممکن است منجر به مشکل مثانه شده است. در مورد زنان، معاینه فیزیکی ممکن است شامل یک آزمون لگنی باشد. برای مردان، آزمون فیزیکی ممکن است شامل یک آزمون پروستات باشد که معمولا با یک آزمون مقعدی همراه است.
- یک نمونه ادرار بگیرد تا عفونت مثانه (یا مجرای ادراری) را بررسی کند.
- پزشک ممکن است داخل مثانه را با استفاده از سایستوسکوپ، یک لوله بلند و باریک که از طریق مجرای ادراری به داخل مثانه می لغزد، بررسی کند.
- مثانه را با مایعی گرم پر کند تا بررسی کند مثانه می تواند چه میزان مایع را تا قبل از چکه کردن نگه دارد.
- با استفاده از اولتراسوند، مثانه را بررسی کند تا ببیند آیا کاملا مثانه را تخلیه می کنید.
یکی از راه های تشخیص عفونت و بیماری های مثانه تست نوار مثانه است که کلینیک یادمان با هدایت تیم اورولوژی دکتر علی حاجب یصورت تخصصی و با بهره گیری از دستگاه های پیشرفته، مشکلات، عفونت ها و بیماری های مثانه را تشخیص داده و سپس درمان می کند.
درمان بیماری ها و مشکلات مثانه
درمان مشکلات مثانه ممکن است شامل تغییرات رفتاری و سبک زندگی، ورزش، دارو، جراحی یا ترکیبی از این درمان ها و سایر موارد باشد.
از آنجا که اغلب عفونت های مجاری ادراری به علت باکتری رخ می دهند، داروهایی که با باکتری مبارزه می کنند و آنتی بیوتیک نامیده می شوند، درمان معمول برای عفونت هستند.
نوع آنتی بیوتیک و طول دوره درمان به پیشینه بیمار و نوع باکتری مسبب عفونت بستگی دارد.
نوشیدن مقادیر زیاد مایعات و ادرار مکرر نیز ممکن است بهبود را تسریع ببخشد.
اگر نیاز باشد، مسکن ها می توانند درد های ناشی از عفونت های مجاری ادرار را تسکین دهند. قرار دادن لحافچه گرم کننده روی کمر یا شکم نیز می تواند مفید باشد.
برای دریافت نوبت تست نوار مثانه و یا معاینه نزد پزشک متخصص و جراح کلیه و مجاری ادراری دکتر علی حاجب با کلینیک یادمان غرب تهران تماس بگیرید.
اطلاعات تماس و دریافت نوبت
تلفن ثابت
تلفن همراه
آدرس:
تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک
