تشخیص بیش فعالی ADHD با نوار مغز EEG

استفاده از نوار مغز (EEG) برای تشخیص و درمان بیش فعالی یکی از روش هایی است که امروزه مورد استفاده قرار می گیرد.

اختلال کمبود توجه بیش‌فعالی (ADHD) یک اختلال رشدی عصبی است که با علائم عدم توجه، بیش فعالی و تحریک پذیری مشخص می شود. یک روش ممکن استفاده از نوار مغز برای اندازه گیری فعالیت عصبی است.

اختلال کمبود توجه بیش فعالی یا ADHD یک اختلال روانی است که با عدم توانایی در حفظ توجه، تکانش گری یا تحرک بیش از حد (بیش فعالی) شناخته می شود.

با وجود شایع بودن این اختلال هنوز علل عصب زیست شناختی (نوروبیولوژیکی) آن مشخص نیست. به همین علت محققان بر روی ابداع روش هایی کار می کنند که به آنها در درک و درمان بهتر این اختلال کمک کند.

در ادامه درباره روش های جدید مدیریت بیش فعالی و همچنین روش های پیشرفته تشخیص و درمان این عارضه با استفاده از نوروتکنولوژی صحبت خواهیم کرد.

الکتروانسفالوگرافی یا نوار مغز (EEG) در گذشته نیز در بررسی کارکرد عصبی مغز کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه-بیش فعالی نقش اساسی داشته است. برای تشخیص بیش فعالی می توانید به کلینیک یادمان طب در تهران مراجعه کنید.

اختلال کمبود توجه بیش‌فعالی چیست؟

اختلال کمبود توجه بیش‌فعالی که یک اختلال رشدی عصبی است بیشتر در کودکان ظاهر می شود و نمود ظاهری مختلفی دارد. فراموش کاری، بی قراری شدید، مشکل در رعایت ترتیب ها یا بی دقتی از علائم اولیه آن هستند.

از آنجا که طبق تحقیقات بخشی از این اختلال مربوط به عوامل ژنتیکی می شود، دلایل این اختلال به طور کامل مشخص نیست. ADHD به زایمان زودهنگام، جراحت مغزی و وزن نوزاد در بدو تولد نیز ارتباط داده شده است.

با وجود اینکه اختلال کمبود توجه بیش‌فعالی یک اختلال در میان کودکان تصور می شود، اما احتمال ابتلا به آن در بزرگسالان نیز وجود دارد و به دلیل این تصور، این اختلال در بزرگسالان نامشخص باقی می ماند.

پزشکان در تشخیص ADHD این اختلال را در یکی از این سه دسته قرار می دهند:

• نوع بی توجه: علائم حول مشکلات مرتبط با توجه قرار می گیرند ( برای مثال، ناتوانی در تمرکز در مدرسه یا هنگام کار، مشکل در مدیریت کارها و وظایف، فراموشکاری)
• نوع بیش فعالی- تکانشی : علائم اساسا مربوط به بیش فعالی هستند. ( برای مثال، بی قراری شدید، صحبت کردن در زمان های نامناسب، عدم توانایی در یکجا نشستن)
• نوع ترکیبی : ترکیبی از موارد بالا.

برای تشخیص و تعیین دسته ADHD پزشک معمولا از بیمار یا والدین او سوال هایی می پرسد. با توجه به جواب ها، پزشک مطابقت با مجموعه ای از معیار های تشخیصی را تعیین می کند. چنین مصاحبه ای می تواندد توسط روانشناس، روانپزشک، نورولوژیست یا پزشک عمومی صورت گیرد.

اگرچه چنین ارزیابی هایی، استاندار طلایی برای تشخیص ADHD محسوب می شوند، اما اکنون برخی از پزشکان به دنبال راه هایی برای استفاده از نوروتکنولوژی جهت تکمیل و ارتقای تکنیک های مرسوم هستند.

EEG چیست؟

نوار مغز، الکتروانسفالوگرام یا EEG یک ابزار غیر تهاجمی برای اندازه گیری فعالیت الکتریکی مغز است. EEG برای اولین بار در سال 1929 ابداع شد و حالا در اشکال مختلفی در دسترس است و برای اهداف مختلفی چون تست های تشخیصی، تحقیقات علمی، نگاشت مغزی و تعداد فزاینده ای از کاربرد ها استفاده می شود.

نمودار های EEG شامل یک سری خطوط موج دار هستند که بالا رفتن و پایین آمدن ولتاژ در گروه های مختلف نورون ها را نشان می دهند و اغلب، به آنها “امواج مغزی” می گویند.

این امواج کوچک با هرتز یا تعداد چرخه ها در یک ثانیه اندازه گیری می شوند. امواج مغزی، امواج دلتا (0.5-4 hz)، امواج آلفا (8-12 hz)، امواج بتا (12-35 hz)، امواج تتا (40-8 hz) و گاما (32-100 hz) هستند.

از آنجا که EEG فعالیت مغزی را در لحظه ثبت می کند، می تواند در تشخیص عارضه های نورولوژیکی خاصی مانند صرع و اختلالات خواب یا برای شناسایی تومور مغزی مفید باشد. علاوه بر این کاربردهای معمول، محققان حالا در حال کاوش برای بررسی امکان استفاده از نوار مغز برای کمک به تشخیص عارضه های روانپزشکی، از جمله ADHD هستند.

بیشتر بخوانید : چه موقع نوار مغز بگیریم؟

کاربرد نوار مغز برای تشخیص بیش فعالی

به دلیل ماهیت ذهنی مصاحبه هایی که برای تشخیص انجام می شود، محققان مدت ها به دنبال راهی برای ارتقای روش های تشخیص ADHD از طریق ارزیابی خود مغز بوده اند. نوار مغز ابزار امید بخشی برای این منظور بوده است زیرا آزمایشی نسبتا ارزان، سریع و غیر تهاجمی است.

 با وجود اینکه استفاده از نوار مغز برای تشخیص بیش فعالی هنوز مورد بحث است، محققان چندین استراتژی را برای به کارگیری این تکنولوژی در تشخیص ارائه داده اند.

یکی از شناخته شده ترین این تکنیک ها، از نسبت امواج آهسته مغز_ امواج تتا_ به امواج سریع مغز_ امواج بتا_ از EEG استفاده می کند. اساس ایجاد این روش، این دیدگاه است که نسبت امواج تتا به بتا (TBR) در افراد مبتلا به ADHD نسبتا بالاتر می باشد.

این تکنیک، تحت عنوان سیستم کمک ارزیابی مبتنی بر EEG عصبی (NEBA)، تاییدیه FDA را برای استفاده در تشخیص ADHD در بزرگسالان دارد.

هنوز بسیاری از متخصصان در مورد درستی تشخیص با استفاده از NEBA بحث می کنند؛ برخی دیگر با وجود قبول پتانسل استفاده از آن، هشدار می دهند که نمی توان از آن به تنهایی برای تشخیص قطعی ADHD استفاده کرد.

در گذشته تحقیقات بر روی TBR بر کودکان مبتلا به ADHD متمرکز بود. یک گروه تحقیقاتی با هدف بررسی پتانسیل استفاده از EEG در تشخیص این اختلال در بزرگسالان، یک متاآنالیز را بر روی 21 فرد بزرگسال انجام داد.

اگرچه محققان تفاوت هایی بین فعالیت امواج تتا و آلفا در مغز این بزرگسالن یافتند، اما در مورد کافی بودن این یافته ها برای استفاده به عنوان معیار تشخیص شک داشتند. به خصوص اینکه این محققان تفاوت معناداری در TBR بزرگسالان مبتلا به ADHD نیافتند.

برخلاف رویکردهایی مانند سیستم NEBA که عملکرد کلی مغز را ارزیابی می‌کنند، در تکنیک‌های دیگر نحوه واکنش مغز به رویدادهای خاص مورد ارزیابی قرار می گیرد.

به عنوان مثال، محققان ممکن است نحوه رفتار مغز فرد را در زمان انجام یک فعالیت شناختی، مانند شناسایی عدد 6 در میان تعداد زیادی عدد 9 با نگاه کردن، بررسی کنند.

در چند میلی ثانیه پس از چنین چالشی، نوار مغز می تواند تغییرات مربوط به فعالیت مغزی را که با عنوان پتانسیل‌های وابسته به رخداد (ERP) شناخته می شود، تشخیص دهد. به نظر برخی از محققان، ERP در مغز افراد مبتلا به ADHD هنگام انجام چنین وظایفی متفاوت است.

به طور کلی، استفاده از EEG به عنوان ابزاری برای تشخیص ADHD همچنان مورد بحث باقی مانده است. اما به دلیل وجود تمایل زیاد به ابزارهای ارتقا دهنده دقت تشخیص، تحقیقات در این زمینه ادامه دارد.

درمان ADHD

روش درمان استاندارد برای ADHD شامل مشاوره و رفتار درمانی است و اغلب همراه آنها دارو تجویز می شود. پزشکان اغلب محرک هایی مانند آمفتامین ها (مانند آدرال) یا متیل فنیدات ها (مانند کنسرتا، ریتالین) را تجویز می کنند.

مانند هر داروی تجویزی دیگری، این دارو ها نیز برخی عوارض جانبی مانند احتمال ایجاد مشکلات روانپزشکی و مشکلات قلبی دارند. بنابراین، با وجود اثبات اثربخشی این داروها، برخی از بیماران ممکن است از درمان دارویی صرف نظر کنند.

مشاوره، چه به تنهایی و چه همراه با دارو، می تواند به طرق مختلفی انجام شود. برای بهبود تاثیر روان درمانی حرفه ای، آموزش های رفتاری برای کودکان مبتلا به ADHD ممکن است در خانه صورت گیرد. علاوه بر این، معلمان ماهر در این زمینه، می توانند برنامه درسی یا تکنیک های تدریس خود را برای کمک به این دانش آموزان تغییر دهند.

بیشتر بخوانید : درمان بیش فعالی (ADHD) در کودکان

نتیجه گیری

 الکتروانسفالوگرام یا نوار مغز می‌تواند در محیط‌های بالینی برای کمک به تشخیص اختلال کمبود توجه – بیش‌فعالی بزرگسالان کاربرد داشته باشد، اما بحث در این باره همچنان ادامه دارد.

برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.