توانبخشی عصبی چیست
تعریف توانبخشی عصبی
توانبخشی عصبی مجموعه ای از فعالیت ها و استراتژی های طراحی شده و برنامه ریزی شده با هدف بازیابی، جبران یا کاهش سرعت از بین رفتن برخی عملکردهای مختل شده پس از آسیب مغزی است.
هر آسیب یا تغییر در مغز، تحولات مهمی را در زندگی فرد ایجاد می کند. تغییرات در عملکرد شناختی، احساسات و همچنین از لحاظ جسمی، مانند تغییر در تون ماهیچه ای یا حرکات به وجود می آید.
می توان توانبخشی عصبی یا توانبخشی عصبی-روانی را با هدف بهبود جنبه های مختلفی از سلامت فرد انجام داد.
بهبود توانایی های شناختی (توجه، حافظه، جهت گیری…)، جنبه های فیزیکی _ با فعالیت هایی که بر روی حرکات ظریف دست کار می کنند_ و حتی شرایط عاطفی فرد نمونه هایی از کاربردهای آن است.
هدف از توانبخشی عصبی چیست
هدف اصلی توانبخشی عصبی، یادگیری مجدد مهارت های مختل شده به دلیل انواع آسیب های مغزی یا به حداکثر رساندن پتانسیل های جسمی و روحی بیمار، به منظور به حداکثر رساندن میزان استقلال و رضایت فرد است. بنابراین، کارها و تمرین های کاملا شخصی سازی شده باید تکرار شوند.
برای این کار، ابتدا وضعیت بیمار از تمام جهات بررسی شده و سپس از نقاط قوت و چیزهای مورد علاقه و انگیزه دهنده به او، برای کاهش کمبود هایش استفاده می شود.
این کار مستلزم کار زیادی است، زیرا باید شناخت خوبی از بیمار ایجاد شود تا بر اساس آن فعالیت هایی با بیشترین تاثیر در رفع مشکلات فرد و بیشترین مطابقت با محیط زندگی واقعی او طراحی گردد: تا فرد بتواند راحت تر و به تنهایی راه برود، دوباره شنا کند یا انجام کار باغبانی خود را از سر بگیرد.
در صورت امکان پذیر نبودن بازگرداندن یک عملکرد چه باید کرد
از طریق فعالیت های توانبخشی عصبی، نه تنها عملکرد از دست رفته به طور مستقیم دوباره آموزش داده می شود، بلکه بر روی تقویت توانایی های مختل نشده نیز کار خواهد شد.
در موارد دیگر، هدف ممکن است یادگیری سیگنال ها یا دستگاه های خارجی برای استفاده از آنها به منظور به حداقل رساندن محدودیت های فرد باشد.
در اینجا استفاده از فناوری های نوظهور بسیار مفید است: اپلیکیشن هایی که به نیازهای مختلف فرد پاسخ می‌دهند، یادآورها و هشدارهایی را ارسال می کنند و دستگاه هایی که متنی را با صدا می خوانند.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی فلج مغزی
آیا آموزش مغز موثر است
اگر توسط یک متخصص و بر اساس شواهد علمی طراحی شده و مطابق با نیازهای واقعی فرد باشد، بله.
موثر بودن توانبخشی عصبی، به دلیل اثبات انعطاف پذیر بودن مغز (نوروپلاستیسیتی) مشخص است، یعنی با انجام مکرر فعالیت های توانبخشی عصبی، ارتباطات عصبی مغز دوباره سازماندهی می شود. در نتیجه به مرور زمان چندین سیناپس جدید ایجاد و تقویت خواهد شد.
برای مثال، خواندن این متن و یادآوری مطالب آن در فردا یا چند روز دیگر، به این معنی است که مغز شما ارتباطات جدیدی ایجاد کرده است.
با این حال، این انعطاف پذیری نامحدود نیست و مقدار آن بسته به سن یا آسیب، محدودیت های خاصی خواهد داشت، اما هرگز از بین نمی رود.
درمان توانبخشی عصبی چیست
توانبخشی عصبی معمولاً برای درمان موارد زیر استفاده می شود:
- سکته مغزی
- فلج مغزی
- بیماری پارکینسون
- آسیب تروماتیک مغز
- اسکلروز چندگانه
- سندرم پس از فلج اطفال
- سندرم گیلن باره
نقش ارزیابی ها در توانبخشی عصبی چیست
ارزیابی وضعیت بیمار در طول فرآیند توانبخشی عصبی، توسط اعضای مختلف تیم میان رشته ای متخصصان توانبخشی وبا معاینات بالینی و به کار گیری معیارهای استاندارد شده معتبر انجام می شود.
این تیم اغلب از پزشک (متخصص مغز و اعصاب یا فیزیوتراست)، پرستاران، یک مددکار اجتماعی، درمانگران (درمانگر فیزیکی، کاردرمانگر، گفتار درمانگر و تفریح درمانگر/ درمانگر شغلی) و روانشناس تشکیل شده است.
پزشک مراقبت های اولیه که تخصص مغز و اعصاب ندارد، با مشاوره توانبخشی عصبی می تواند وضعیت بیماران بستری شده در بیمارستان که دچار اختلالات عصبی حاد و در نتیجه آن نقص در عملکرد هستند را بررسی کند.
علاوه بر این، توانبخشی می تواند برای بیمارانی که دچار بیماری های مزمن عصبی یا غیر عصبی و نقایص عملکردی ناشی از ضعف در ناشرطی سازی، کاهش تحرک مفصل یا پیشرفت بیماری نیز مفید باشد.
در اصل، ارزیابی توانبخشی عصبی باید برای همه بیماران بستری در بیمارستان یا کلینیک سرپایی که دچار اختلال در هر یک از عملکردهای معمول روزانه از جمله تحرک، راه رفتن، یا توانایی در لباس پوشیدن، حمام کردن، تغذیه، مرتب کردن، صحبت کردن یا انجام کارهای معمول قبلی مانند مسئولیت های شغلی یا خانه داری شده اند، انجام شود.
توانبخشی عصبی شامل چه مواردی است
توانبخشی عصبی شامل مجموعه ای از تکنیک های درمانی است و با ارزیابی کامل نیازهای بیمار با استفاده از آزمایش های فیزیولوژی عصبی یکپارچه، مانند الکترومیوگرام و الکتروسفالوگرام (EEG) شروع می شود.
تیم توانبخشی عصبی با استفاده از این ارزیابی، تلاش هایش را روی ارتقای مهارت های بیمار و استقلال هرچه بیشتر او متمرکز می کند.
برای این منظور تعدادی از رویکردهای درمانی به کار گرفته می شود که هدف شان نه تنها بهبود وضعیت جسمانی، بلکه ایجاد رویکرد جامعی برای رسیدگی به جنبه های اجتماعی، فرهنگی و روانی شخصیت بیماران است که به بهبود عزت نفس و اطمینان آنها از توانایی هایشان کمک می کند.
توانبخشی عصبی نه تنها بر آموزش بیمار برای بهبود توانایی های او تمرکز دارد، بلکه با رسیدگی به تغذیه و برنامه روزانه بیمار مسیر بهبودی را به بهترین نحو تسهیل می کند.
بیشتر بخوانید : 8 نشانه احتمال ابتلا به آسیب عصبی
زمینه های توانبخشی عصبی چیست
توانبخشی عصبی می تواند بر جنبه های مختلف مورد نیاز برای بهبود بیمار تمرکز کند. با استفاده از فیزیوتراپی، کاردرمانی، روان درمانی، گفتار و زبان درمانی و در صورت لزوم درمان مشکلات بینایی می توان توانایی کلی بیمار را بهبود بخشید.
یک فیزیوتراپیست می تواند به هر گونه مشکل ناشی از آسیب یا بیماری مغزی در عملکرد فیزیکی رسیدگی کند، در حالی که کاردرمانگر می تواند با آموزش تکنیک های جدید به بیمار به بازگشت او به کار و تکمیل وظایف روزانه ضروری کمک کند.
برای هر گونه مشکل گفتاری ناشی از آسیب مغزی که معمولاً مربوط به سکته مغزی می باشد، یک گفتار درمانگر می تواند به بیمار در غلبه بر این مشکلات و همچنین هر گونه مشکل در بلع یا غذا خوردن کمک کند. در صورت ایجاد مشکلات بینایی، باید از یک متخصص بینایی سنجی کمک گرفته شود.
تغذیه نامناسب پس از آسیب مشکل ساز خواهد شد، در این شرایط یک متخصص تغذیه می تواند با اصلاح رژیم غذایی به بیماران کمک کند.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
