درمان آریتمی یا ضربان قلب نامنظم در کودکان
آریتمی در کودکان چیست
آریتمی قلب در کودکان یک نوع ریتم غیر طبیعی قلب است. در آریتمی، سیگنالهای الکتریکی غیرطبیعی از طریق عضله قلب ممکن است باعث ضربان خیلی تند (تاکی کاردی)، خیلی کند (برادی کاردی) یا نامنظم قلب شوند.
وقتی ضربان قلب طبیعی نباشد، قادر به پمپاژ خون به بدن نیست. بنابراین مغز، ریه ها و سایر اندام ها خون کافی دریافت نمی کنند و احتمال آسیب و مختل شدن عملکرد اندام ها وجود دارد.
آریتمی ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند یا علائم آن متوسط تا بسیار جدی باشند.
آریتمی ممکن است نیازی به درمان نداشته باشد. در صورت نیاز به درمان، کودک شما به دارو، فرسایش با فرکانس رادیویی، دستگاه یا جراحی نیاز خواهد داشت.
برای دریافت نوبت حضوری جهت معاینه، تشخیص و درمان نارسایی های قلبی و آریتمی در کودکان با کلینیک یادمان طب در تهران تماس بگیرید.
انواع آریتمی در کودکان
آریتمی در کودکان عبارتند از:
- سندروم کیو تی طولانی (LQTS) : عارضه ای است که از والدین به فرزندان منتقل می شود (ارثی). معمولاً کودکان و جوانان دچار این عارضه می شوند. بسیاری از کودکان هیچ علامتی ندارند، اما غش در کسانی که این علائم را دارند شایع است. همچنین باعث ایست قلبی می شود.
- ضربان زودرس دهلیزی (PAC) و انقباضات زودرس بطنی (PVC) : PVC ها ضربان های غیرطبیعی هستند که از حفره های فوقانی قلب (دهلیزها) یا حفره های پایینی قلب (بطن ها) شروع می شوند که در کودکان و نوجوانان شایع هستند. PVC ها در اغلب موارد کاملاً طبیعی و بی ضرر در نظر گرفته می شوند.
- تاکی کاردی سینوسی : ضربان قلب سریع که با تب، هیجان و ورزش رخ می دهد و طبیعی است.
- تاکی کاردی فوق بطنی (SVT)، تاکی کاردی دهلیزی حمله ای (PAT)، یا تاکی کاردی فوق بطنی حمله ای (PSVT) : این نوع شایع ترین تاکی کاردی در کودکان است. یک مسیر هدایت الکتریکی غیر طبیعی یا ناحیه کانونی در دهلیزها می تواند باعث ضربان سریع شود. این مشکل اگر مکررا اتفاق بیفتد یا طولانی شود، نیاز به درمان دارد.
- سندرم ولف پارکینسون وایت (WPW) : یک سیگنال الکتریکی غیر طبیعی است که از طریق یک مسیر هدایت الکتریکی غیرعادی به بطن می رسد. این سندرم مادرزادی است. ضربان قلب سریع یک علامت رایج این عارضه است یا ممکن است کودک علائمی نداشته باشد. مرگ ناگهانی در اثر این مشکل قلبی، به ندرت رخ می دهد.
- تاکی کاردی بطنی (VT) : یک آریتمی بالقوه خطرناک است که معمولا ناشی از یک بیماری قلبی جدی می باشد. دلیل آن سیگنال الکتریکی بسیار سریع از بطن ها است. کودک ممکن است احساس ضعف، خستگی، سرگیجه یا غش کند (سنکوپ) یا ممکن است ضربان قلب خود را احساس کند (تپش قلب).
- سندرم سینوس بیمار : در این بیماری ضربان ساز طبیعی قلب (گره سینوسی) درست کار نمی کند. این مشکل باعث کندی ضربان قلب می شود. احتمال بروز آن در کودکانی که جراحی قلب باز انجام داده اند، وجود دارد. ممکن است کودک علائمی نداشته باشد. کودکی که علائم دارد احتمالا دچار خستگی، سرگیجه یا غش می شود.
- بلوک کامل قلب : سیگنال الکتریکی از حفره بالا به پایین مسدود شده است. قلب معمولاً آهسته تر می تپد. این مشکل پس از جراحی قلب یا به دلیل بیماری قلبی رخ می دهد. احتمال غش کردن کودک نیز وجود دارد.
علت آریتمی در کودکان
علت آریتمی ممکن است ناشناخته باشد. برخی از علل شناخته شده در کودکان عبارتند از:
- مشکل قلبی مادرزادی
- مشکل قلبی ارثی
- عفونت
- سطوح غیر طبیعی برخی از مواد شیمیایی در خون
- واکنش طبیعی به ورزش، تب یا احساسات
- تغییرات در ساختار قلب
- ناهنجاری هدایت الکتریکی
بیشتر بخوانید : علائم، تشخیص و درمان نارسایی قلبی در کودکان
علائم آریتمی در کودک
رایج ترین علائم آریتمی قلبی در کودکان عبارتند از:
- احساس ضعف
- احساس خستگی
- احساس بال زدن قلب (تپش قلب)
- فشار خون پایین
- احساس سرگیجه داشتن
- غش (سنکوپ)
- غذا نخوردن
علائم آریتمی ممکن است شبیه سایر عارضه ها یا مشکلات قلبی باشد. حتما فرزندتان را برای تشخیص نزد پزشک ببرید.
تشخیص آریتمی در کودکان
پزشک در مورد سابقه سلامت فردی و خانوادگی کودک سوال خواهد کرد. او به دنبال علائم و نشانه های آریتمی خواهد بود.
او معاینه ای متمرکز بر قلب انجام می دهد. شاید نیاز باشد که به متخصص قلب و عروق کودکان مراجعه کنید. پزشکان آموزش های ویژه ای برای درمان کودکان مبتلا به مشکلات قلبی دیده اند. احتمالا آزمایشات زیر باید انجام شود:
- الکتروکاردیوگرام (ECG) یا نوار قلب : این آزمایش ساده فعالیت الکتریکی قلب را اندازه گیری می کند. ECG معمولا آریتمی را نشان می دهد. این آزمایش ممکن است به صورت زیر باشد:
- نوار قلبی در حالت استراحت : کودک دراز می کشد و دستگاه ECG با الکترودهایی که با سیم به آن متصل هستند، فعالیت الکتریکی قلب کودک را برای یک دقیقه یا بیشتر ثبت می کند.
- تست ورزش : کودک همانطور که در بالا توضیح داده شد به دستگاه ECG متصل می شود. او روی تردمیل راه میرود یا در حالی که نوار قلب ضبط میشود، با یک دوچرخه ثابت پدال میزند. این آزمایش برای بررسی وضعیت قلب در حین ورزش انجام می شود.
- هولتر مانیتورینگ : ریتم قلب کودک طی 24 تا 48 ساعت بررسی می شود. یک مانیتور کوچک قابل حمل زمانی که کودک مشغول انجام فعالیت های معمول خود است، همراه او خواهد بود.
- مطالعه الکتروفیزیولوژیک (EPS) : برای این آزمایش، پزشک یک لوله کوچک و نازک (کاتتر) را در یک رگ خونی بزرگ در پا یا بازو قرار می دهد. پزشک کاتتر را به قلب کودک می رساند. این آزمایش می تواند محل و نوع سیگنال الکتریکی ایجاد کننده مشکل را پیدا کند.
- تست تخت شیب دار : اگر کودک مکررا غش می کند، این آزمایش انجام می شود. این آزمایش ضربان قلب و فشار خون کودک را در هنگام تغییر وضعیت بدنی بررسی می کند.
- اکوکاردیوگرافی (اکو) : در این تست از امواج صوتی برای تهیه تصاویر دقیق از ساختار و عملکرد قلب کودک استفاده می شود.
- ضبط کننده حلقه کاشت : این دستگاه مخصوص نظارت بر قلب در صورت احتمال بالای آریتمی قلب کودک و نتیجه ندادن سایر آزمایشها استفاده می شود. این آزمایش فقط برای کودکانی که در معرض خطر هستند استفاده می شود. دستگاه زیر پوست قرار می گیرد و برای نظارت طولانی مدت استفاده می شود.
درمان آریتمی در کودکان
درمان به علائم، سن و سلامت عمومی کودک بستگی دارد. شدت این عارضه نیز در انتخاب درمان موثر است. برخی از کودکان نیازی به درمان ندارند.
اگر کودک نیاز به درمان داشته باشد، احتمالاً توسط متخصص قلب کودکان درمان می شود. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داروها : داروها می توانند علائم را کاهش دهند.
- فرسایش با بسامد رادیویی : در این روش از یک کاتتر مخصوص برای تخریب بافتی که باعث سیگنال های الکتریکی غیرطبیعی می شود، استفاده می کنند.
- عمل جراحی : ریتم غیر طبیعی قلب را با جراحی نیز می توان متوقف کرد.
- ضربان ساز : گاهی برای برخی از آریتمی ها نیاز به ضربان ساز مصنوعی است. ضربان ساز دستگاه کوچکی است که در داخل شکم یا قفسه سینه قرار می گیرد و برای حفظ ضربان منظم، مقدار کمی الکتریسیته به قلب می دهد. اگر ضربان قلب کودک کند باشد احتمالا به این روش درمانی نیاز خواهد داشت.
- دفیبریلاتور کاردیوورتر قابل کاشت (ICD) : این وسیله در قفسه سینه یا شکم قرار می گیرد و برای متوقف کردن یک ریتم غیر طبیعی و خطرناک، به طور خودکار یک شوک ارسال می کند. برخی از ICDها به عنوان ضربان ساز نیز عمل می کنند.
- کاردیوورژن الکتریکی : در این روش یک شوک الکتریکی به قلب داده می شود. این کار فعالیت الکتریکی غیر طبیعی قلب را برای مدت کوتاهی متوقف می کند. ضربان ساز طبیعی قلب، آن را بازنشانی کرده و سپس قلب می تواند با یک ریتم طبیعی دوباره شروع به کار کند.
چگونه می توانم به فرزندم کمک کنم با آریتمی زندگی کند
برخی از آریتمی ها هیچ مشکلی ایجاد نمی کنند. بعضی از آنها جدی تر هستند. کودک مبتلا به آریتمی جدی باید مکررا معاینه شود.
با ارائه دهنده خدمات درمانی در مورد مدیریت آریتمی کودک صحبت کنید. ممکن است کودک به آزمایشات منظم نیاز داشته باشد یا نتواند در برخی ورزش ها یا فعالیت ها شرکت کند.
عوارض احتمالی آریتمی در کودکان
عوارض به نوع آریتمی و میزان جدی بودن آن، بستگی خواهد داشت. عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آسیب به مغز، کلیه ها، ریه ها، کبد یا سایر اندام ها
- نارسایی قلبی
- لخته شدن خون
- سکته مغزی
- مرگ ناگهانی در اثر مشکل قلبی
چه زمانی باید با پزشک فرزندم تماس بگیرم
اگر کودک علائم آریتمی زیر دارد، با پزشک او تماس بگیرید.
- احساس ضعف یا خستگی
- داشتن تپش قلب
- احساس سرگیجه
- غش (سنکوپ)
- غذا نخوردن یا خوب غذا نخوردن
بیشتر بخوانید : درمان نارسایی سیستولیک قلبی و علائم آن
نکات مهم در زمان مراجعه به پزشک
نکاتی که به شما کمک می کند از زمان ملاقات با پزشک فرزندتان بیشترین بهره را ببرید:
- دلیل مراجعه و توقعات خود از مراجعه را بدانید.
- قبل از بازدید، سؤالات تان را یادداشت کنید.
- در ملاقات، نام یک تشخیص جدید و هر گونه دارو، درمان یا آزمایش جدید را یادداشت کنید. همچنین هر دستورالعمل جدیدی که پزشک برای فرزندتان می دهد را یادداشت کنید.
- علت تجویز یک دارو یا درمان جدید و نحوه تاثیر آنها را جویا شوید. همچنین بپرسید که چه عوارضی دارند.
- بپرسید که آیا می توان مشکل فرزندتان را به روش های دیگری درمان کرد.
- دلیل توصیه یک آزمایش یا عمل را جویا شوید و بپرسید که نتایج آنها چه چیزهایی را مشخص می کند.
- بدانید که اگر فرزندتان دارو را مصرف نکند یا آزمایش یا رویه پزشکی را انجام ندهد، چه اتفاقی می افتد.
- اگر برای فرزندتان قرار ملاقات بعدی مشخص شده است، تاریخ، زمان و هدف ملاقات را یادداشت کنید.
- بپرسید که چگونه می توانید پس از ساعات اداری با پزشک فرزندتان تماس بگیرید. اگر فرزندتان بیمار شود و سؤال یا نیاز به مشاوره داشته باشید، به پزشک نیاز خواهید داشت.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.