درمان سرطان مثانه
نحوه درمان سرطان مثانه به تعدادی از فاکتورها از جمله نوع سرطان، درجه سرطان و مرحله آن بستگی دارد که در کنار وضعیت کلی سلامت و ارجحیت بیمار در نظر گرفته می شوند.
در صورتی که مطالب زیر را مطالعه نکرده اید قبل از خواندن درمان سرطان مثانه تعریفی از آن را به همراه علت، تشخیص و پیشگیری مطالعه کنید:
سرطان مثانه چیست؟ علت، علائم و پیشگیری
درمان سرطان مثانه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- جراحی، به منظور حذف بافت سرطانی
- شیمی درمانی مثانه، برای درمان تومورهایی که محدود به لایه داخلی مثانه هستند اما ریسک بالایی در بازگشت یا پیشرفت به مرحله بالاتر دارند
- بازسازی، به منظور ایجاد یک مسیر جدید برای ادرار با هدف خروج آن از بدن پس از برداشتن مثانه
- شیمی درمانی تمام بدن (شیمی درمانی سیستمیک)، به منظور افزایش شانس درمان در فردی که برای حذف مثانه، جراحی انجام داده است یا به عنوان درمان اولیه در مواردی که جراحی ممکن نیست
- رادیوتراپی، برای نابودی سلول های سرطانی، اغلب به عنوان درمان اولیه در مواردی که جراحی ممکن نیست یا مطلوب نیست
- ایمونوتراپی، برای تحریک سیستم ایمنی بدن برای مبارزه علیه سلول های سرطانی، چه در مثانه چه در سرتاسر بدن
ممکن است ترکیبی از روش های درمانی توسط پزشک یا تیم مراقبتی توصیه شود.
جراحی سرطان مثانه
روش های جراحی سرطان مثانه عبارت اند از:
برش تومور مثانه از طریق مجرای ادراری (TURBT). فرآیندی برای حذف سلول های سرطان مثانه که در لایه های داخلی مثانه محدود شده اند، است، سلول هایی که هنوز به ماهیچه حمله نکرده اند.
در طول فرآیند، جراح یک حلقه سیمی کوچک را از طریق یک سیستوسکوپ به درون مثانه عبور می دهد.
حلقه سیمی، سلول های سرطانی را با استفاده از یک جریان الکتریکی می سوزاند. به جای آن، ممکن است از یک لیزر با انرژی بالا برای نابودی سلول های سرطانی استفاده شود.
TURBT تحت بی حسی موضعی- که در آن دارو فقط نیمه تحتانی بدن را بی حس می کند – یا بیهوشی کلی – که در آن دارو شما را در طول جراحی می خواباند- انجام می شود.
از آنجا که پزشکان فرآیند را از طریق مجرای ادراری انجام می دهند، هیچ برشی روی شکم وجود نخواهد داشت.
در قسمتی از فرآیند TURBT، پزشک ممکن است پیشنهاد کند تزریق داروی ضد سرطان (شیمی درمانی) به داخل مثانه به منظور نابود کردن هرگونه سلول سرطانی باقی مانده و جلوگیری از بازگشت تومور انجام شود.
دارو حداکثر یک ساعت در مثانه باقی می ماند و سپس تخلیه می شود.
سیستکتومی چیست؟
سیستکتومی، جراحی به منظور حذف تمام یا قسمتی از مثانه است. در طول یک سیستکتومی جزئی، جراح تنها قسمتی از مثانه را که شامل یک تومور سرطانی است، حذف می کند.
سیستکتومی جزئی ممکن است تنها زمانی که سرطان محدود به یک ناحیه از مثانه است و می تواند به آسانی بدون آسیب به عملکرد مثانه برداشته شود، یکی از گزینه ها باشد.
رادیکال سیستکتومی چیست؟
سیستکتومی ریشه ای یا رادیکال سیستکتومی عملی برای حذف کامل مثانه، قسمتی از رحم و گره های لنفاوی اطراف است. در مردان، سیستکتومی ریشه ای معمولا شامل برداشتن پروستات و کیسه منی است.
در زنان، سیستکتومی ریشه ای نیز شامل برداشتن رحم، تخمدان ها و قسمتی از مهبل است.
سیستکتومی ریشه ای می تواند از طریق یک برش روی قسمت تحتانی شکم یا با چند برش کوچک به کمک جراحی رباتیک انجام شود.
طی جراحی رباتیک، جراح پشت یک میز کنترل می نشیند و از دسته های کنترل برای حرکت دادن دقیق ابزار جراحی رباتیک استفاده می کند.
سیستکتومی ریسک عفونت و خونریزی دارد. در مردان، حذف پروستات و کیسه منی ممکن است باعث ناتوانی در نعوظ شود. اما جراح ممکن است بتواند اعصاب ضروری برای نعوظ را نگه دارد.
در زنان، برداشتن تخمدان ها منجر به نازایی و یائسگی پیش از موعد می شود.
مثانه جدید
پس از رادیکال سیستکتومی، جراح باید یک راه جدید برای خروج ادرار از بدن (انحراف ادرار) تعبیه کند.
یک گزینه برای انحراف ادرار، بازسازی مثانه جدید است.
جراح یک مخزن کروی از قسمتی از روده می سازد. این مخزن که اغلب مثانه جدید نامیده می شود، داخل بدن قرار می گیرد و به مجرای ادراری متصل است.
در اغلب موارد، مثانه جدید اجازه ادرار کردن طبیعی را می دهد. ت
عداد معدودی از افراد دارای مثانه جدید، در تخلیه مثانه جدید مشکل دارند و ممکن است نیاز به استفاده از یک کاتتر برای تخلیه ادرار از مثانه جدید داشته باشند.
مجرای روده ای
برای این نوع از انحراف ادراری، جراح با استفاده از قسمتی از روده، یک لوله (مجرای روده ای) می سازد.
لوله از مجرای ادراری، که کلیه ها را زهکشی می کند، به بیرون از بدن کشیده میشود، جایی که ادرار به داخل یک کیسه که روی شکم بسته می شود، تخلیه می شود.
مخزن ادراری ارادی
در این نوع از انحراف ادرار، جراح از قسمتی از روده برای ایجاد یک کیسه کوچک به منظور نگه داشتن ادرار استفاده می کند و در داخل بدن قرار می گیرد.
ادرار را می توان از طریق یک ورودی در شکم با استفاده از یک کاتتر چند بار در روز از مخزن تخلیه کرد.
شیمی درمانی
شیمی درمانی از داروها برای کشتن سلول های سرطانی استفاده می کند.
شیمی درمانی برای سرطان مثانه معمولا شامل دو یا بیشتر داروی شیمی درمانی است که به صورت ترکیبی استفاده می شود.
داروهای شیمی درمانی از دو طریق می توانند استفاده شوند:
- از طریق ورید موجود در بازو (داخل وریدی)
- از طریق لوله ای که از مجرای ادراری عبور می کند و مستقیما به مثانه می رسد (درمان درون مثانه ای)
شیمی درمانی دفعات زیادی قبل از جراحی حذف مثانه به منظور افزایش شانس درمان سرطان انجام می شود.
شیمی درمانی همچنین ممکن است برای کشتن سلول های سرطانی که احتمالا بعد از جراحی باقی می مانند استفاده شود.
گاهی در موارد بسیار خاص، به عنوان جایگزینی برای جراحی، شیمی درمانی با رادیوتراپی ترکیب می شود.
شیمی درمانی درون مثانه ای ممکن است درمان اولیه برای سرطان مثانه سطحی باشد، حالتی که سلول های سرطانی فقط روی لایه داخلی مثانه و نه روی بافت ماهیچه ای عمقی تر اثر می گذارند.
یا گاهی اوقات ایمونوتراپی به عنوان درمان درون مثانه ای برای سرطان مثانه سطحی انجام می شود.
پرتو درمانی
پرتو درمانی از پرتوهای با انرژی بالا با تمرکز بر روی سرطان برای نابودی سلول های سرطانی استفاده می کند. پرتو درمانی برای سرطان مثانه معمولا به کمک یک دستگاه که اطراف بدن حرکت می کند و پرتوهای انرژی را به نقاط دقیق هدایت می کند، انجام می شود.
در موارد خاص، گاهی به عنوان جایگزینی برای جراحی یا زمانی که جراحی موردنظر نیست، پرتو درمانی با شیمی درمانی ترکیب می شود.
ایمونوتراپی
ایمونوتراپی که درمان بیولوژیکی نیز نامیده می شود، بر پایه ی سیگنال دهی به سیستم ایمنی کار می کند تا به جنگ علیه سلول های سرطانی کمک کند.
اغلب ایمونوتراپی برای سرطان مثانه از طریق مجرای ادراری و مستقیما به درون مثانه انجام می شود.
یکی از داروهای ایمونوتراپی که برای درمان سرطان مثانه به کار می رود، باسیل کالمت-گوئرین (BCG) است که واکسنی است که برای محافظت در برابر سل استفاده می شود.
یکی دیگر از داروهای ایمونوتراپی، نسخه سنتزی اینترفرون، پروتئینی که سیستم ایمنی برای کمک به مبارزه با عفونت می سازد، است.
گاهی اوقات نسخه سنتزی که اینترفرون آلفا-2ب نامیده می شود، به صورت ترکیبی با BCG استفاده می شود.
آتزولیزوماب یک گزینه ایمونوتراپی جدید برای سرطان مثانه پیشرفته موضعی یا متاستازی است که به شیمی درمانی پاسخ نداده است یا بعد از آن بدتر شده است.
یک داروی داخل وریدی که با تحریک سیستم ایمنی به حمله به تومور سرطانی کار می کند.
آتزولیزوماب همچنین به عنوان درمانی برای افراد درگیر سرطان مثانه است که واجد شرایط شیمی درمانی نیستند.
محافظت از مثانه
استفاده از یک روش سه محوری ممکن است مثانه را در موارد خاص از بیماری تهاجمی ماهیچه محافظت کند.
روشی درمانی که به عنوان درمان سه حالتی شناخته می شود و شامل TURBT، شیمی درمانی و پرتو درمانی است.
اول، پزشک روش TURBT را با هدف برداشتن بافت سرطانی از مثانه تا حد امکان اجرا می کند، در حالی که عملکرد مثانه نیز حفظ شود.
پس از TURBT بیمار تحت شیمی درمانی و پرتو درمانی قرار می گیرد، که هر دو در طول هفته های اولیه پس از جراحی اتفاق می افتند.
اگر پس از امتحان درمان سه حالتی، سرطان کاملا از بین نرفت یا سرطان تهاجمی ماهیچه برگشت، جراح ممکن است سیستکتومی ریشه ای را توصیه کند.
بیماری مجرای ادراری فوقانی
همان سرطانی که باعث ایجاد اکثریت سرطان های مثانه می شود، می تواند در مجرای ادراری فوقانی نیز رخ دهد و بر موارد زیر تاثیر گذارد:
- لوله های باریکی که ادرار را از کلیه ها به درون مثانه تخلیه می کنند (میزنای)
- ناحیه ای درون کلیه که ادرار قبل از تخلیه در میزنای، در آن انباشته می شود
- سایر ساختارهای مجرای ادراری در عمق کلیه که از آنجا فرآیند تولید ادرار آغاز می شود
مشابه درمان سرطان مثانه، درمان سرطان مجرای ادراری فوقانی نیز به فاکتورهای بسیاری بستگی دارد، از جمله اندازه تومور، مکان تومور، وضعیت سلامت و ارجحیت بیمار.
به طور کلی سرطان مجرای ادراری فوقانی، شامل جراحی به منظور برداشتن تومور، به همراه شیمی درمانی یا رادیوتراپی است تا هر گونه سلول سرطانی باقی مانده کشته شود و از بازگشت بیماری جلوگیری شود.
اگر نیاز باشد یکی از کلیه ها برداشته شود، تنها یک کلیه باقی می ماند.
اگر این اتفاق بیفتد، پزشک احتمالا توصیه کند فعالیت کلیه به طور منظم بررسی شود تا کیفیت کارکلیه باقی مانده را زیر نظر داشته باشد.
پس از درمان سرطان مثانه
این امکان وجود دارد که سرطان مثانه برگردد. به همین خاطر، افراد درگیر سرطان مثانه نیاز به آزمایش های متعاقب تا سال ها بعد از درمان موفق دارند.
این که چه تست هایی و با چه فاصله زمانی نیاز است، به نوع سرطان مثانه و چگونگی درمان و فاکتورهای دیگر بستگی دارد.
از پزشک خود بخواهید یک برنامه ملاقات را برایتان تنظیم کند.
به طور کلی، پزشکان برای سال های اول پس از درمان سرطان مثانه، یک آزمایش برای بررسی داخلی مجرای ادراری و مثانه هر سه تا شش ماه یک بار تجویز می کنند.
پس از چند سال نظارت و عدم بازگشت سرطان، آزمایش سیستوسکوپی فقط سالی یک بار نیاز خواهد بود. ممکن است پزشک تست های دیگر را نیز در فواصل زمانی منظم تجویز کند.
افراد درگیر سرطان های تهاجمی ممکن است تحت تست های مکررتری قرار بگیرند. آن دسته از افرادی که سرطان های کمتر تهاجمی دارند، ممکن است کمتر مورد آزمایش قرار گیرند.
مدیریت و حمایت
زندگی همراه با این نگرانی که سرطان مثانه ممکن است برگردد این احساس را ایجاد می کند که کنترل کمی بر آینده خود دارید.
اما همچنان که هیچ راهی برای تضمین اینکه سرطان مثانه هیچ گاه برنمی گردد وجود ندارد، اما می توان گام هایی برای مدیریت فشار برداشت.
با گذشت زمان می فهمید چه کاری برایتان موثر است اما تا آن زمان می توانید:
1- یک برنامه از تست های پیش رو تنظیم کنید و به تمام ملاقات ها بروید
زمانی که درمان سرطان مثانه را به پایان می رسانید، از پزشک بخواهید یک برنامه شخصی از تست های پیش رو تنظیم کند.
پیش از هر آزمایش سیستوسکوپی، انتظار کمی اضطراب را داشته باشید. ممکن است از امکان بازگشت سرطان ترس داشته باشید یا نگران آزمایش ناخوشایند باشید.
اما اجازه ندهید این اتفاق شما را از رفتن به ملاقات ها بازدارد. به جای آن، روی راه های مدیریت نگرانی برنامه ریزی کنید.
افکار خود را در یک دفتر بنویسید، با یک دوست صحبت کنید یا از تکنیک های آرامش مانند مراقبه استفاده کنید.
2- از خود مراقبت کنید تا اگر سرطان برگشت برای مبارزه با آن آماده باشید
با تنظیم رژیم غذایی خود و وارد کردن میوه ها، سبزیجات و حبوبات فراوان، از خود مراقبت کنید.
اغلب روزهای هفته حداقل 30 دقیقه ورزش کنید. به اندازه کافی بخوابید تا سرحال از خواب بیدار شوید.
3- با سایر بازماندگان سرطان مثانه صحبت کنید
با بازماندگان سرطان مثانه که در حال تجربه ترس هایی مشابه شما هستند در ارتباط باشید.
با شعبه محلی جامعه سرطان آمریکا در تماس باشید و در مورد گروه های حمایتی در ناحیه خود جویا شوید.
مهیا شدن برای ملاقات با پزشک
اگر هرگونه نشانه یا علائمی نگرانتان می کند، با ملاقات با پزشک خانوادگی یا یک پزشک عمومی شروع کنید.
ممکن است پزشک تست ها و اقداماتی را به منظور بررسی نشانه ها و علائم توصیه کند.
اگر پزشک به سرطان مثانه مشکوک شود، شما را به پزشکی که در درمان بیماری های مجاری ادراری متخصص است (اورولوژیست) ارجاع می دهد.
در برخی موارد، ممکن است به سایر متخصصین، مانند پزشکانی که سرطان را درمان می کنند (آنکولوژیست) ارجاع داده شوید.
از آنجا که مطالب زیادی برای بحث طی ملاقات وجود دارد، ایده خوبی است که کاملا آماده باشید.
در اینجا برخی اطلاعات که به آماده شدن کمک می کند و اینکه چه انتظاری از پزشک باید داشت، آورده شده است.
کارهایی که می توان انجام داد
- از هرگونه محدودیت پیش از ملاقات مطلع شوید. زمانی که قرار ملاقات می گذارید، در مورد هر کاری که باید از قبل انجام دهید، مانند محدود کردن رژیم غذایی بپرسید.
- هرگونه علائمی که تجربه کرده اید را یادداشت کنید، حتی آن هایی که به دلیلی که ملاقات را به خاطرش تنظیم کرده اید، بی ربط به نظر می رسند.
- اطلاعات شخصی کلیدی را یادداشت کنید، از جمله هرگونه فشار مهم یا تغییرات اخیر زندگی
- لیستی از تمام داروها تهیه کنید، ویتامین ها یا مکمل هایی که همراه با داروها مصرف می کنید
- یک عضو خانواده یا دوست را با خود به همراه ببرید. گاهی به خاطر سپردن تمامی اطلاعات مطرح شده در ملاقات دشوار است.
فردی که شما را همراهی می کند، می تواند مواردی را که از دست داده اید یا فراموش کرده اید، یادآوری کند.
سوالات خود را بنویسید تا از پزشک بپرسید.
آماده سازی لیستی از سوالات می تواند به استفاده کامل از زمان ملاقات با پزشک کمک کند.
در مورد سرطان مثانه، برخی سوالات پایه ای عبارت اند از:
- آیا سرطان مثانه دارم یا ممکن است علائم به خاطر عارضه دیگری باشد؟
- سرطان در چه مرحله ای قرار دارد؟
- آیا به تست های دیگری نیاز دارم؟
- گزینه های درمانی چه هستند؟
- هیچ درمانی می تواند سرطان مثانه من را درمان کند؟
- خطرات بالقوه هر درمان چه مواردی هستند؟
- درمانی وجود دارد که از نظر شما بهترین گزینه برای من باشد؟
- آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟ چقدر هزینه دارد و آیا بیمه آن را پوشش می دهد؟
- جایگزینی کلی برای دارویی که تجویز می کنید وجود دارد؟
- بروشور یا جزوه ای وجود دارد که با خود ببرم؟ چه سایت هایی را پیشنهاد می کنید؟
- چه چیزی تعیین می کند که آیا باید برای ملاقات بعدی برنامه ریزی کنم؟
علاوه بر این سوالات که برای پرسش از پزشک آماده کرده اید، برای پرسیدن سوالات دیگر نیز تردید نکنید.
از پزشک چه انتظاری باید داشت
احتمالا پزشک سوالاتی را بپرسد. آمادگی برای پاسخ به آن ها می تواند زمان لازم را برای پوشش نکات دیگر مدنظرتان فراهم کند.
ممکن است پزشک بپرسد:
- چه زمانی برای اولین بار علائم را تجربه کردید؟
- علائم پیوسته بودند یا گاه و بیگاه؟
- علائم چقدر شدت دارند؟
- چه چیزی به نظر می رسد علائم را بهبود می بخشد؟
- چه چیزی به نظر می رسد علائم را بدتر می کند؟
برای معاینه، تشخیص و درمان سرطان مثانه با مطب دکتر علی حاجب متخصص و جراح اورولوژی در کلینیک یادمان واقع در غرب تهران تماس بگیرید.
تلفن ثابت
تلفن همراه
آدرس:
تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک
