رادیوتراپی مغز و اعصاب چگونه است

رادیوتراپی چیست

پرتو درمانی (RT)، رادیوتراپی نیز نامیده می شود و یک نوع روش درمانی رایج برای سرطان مغز است.

پرتوهای مورد استفاده در رادیوتراپی همان پرتوهای مورد استفاده در رادیولوژی که اصطلاحی آشناتر است، هستند.

در رادیوتراپی از اشعه ایکس و سایر پرتوهای پرانرژی مورد استفاده در درمان سرطان و در رادیولوژی از دوزهای پایین تر همان انواع پرتوها برای تصویربرداری و تشخیص بیماری ها استفاده می شود.

انواع مختلفی از پرتو درمانی وجود دارد که از فناوری های مختلفی در آنها استفاده شده است.

در رادیوتراپی دوزهای بالای پرتوهایی مانند اشعه ایکس، اشعه گاما یا سایر ذرات، رشد تومور مغزی را متوقف یا کند می کند.

این نوع تابش در رادیوگرافی با تشعشع با دوز پایینِ مورد استفاده در رادیولوژی برای تصویربرداری (اشعه ایکس، ام آر آی، سی تی) از استخوان یا دندان شکسته، متفاوت است.

برای درمان‌های رادیوتراپی مخصوص مبارزه با سرطان که با دوز بالای تابش انجام می شوند، روش های مختلفی وجود دارد که رایج‌ترین آنها یعنی«پرتو درمانیِ خارجی»، از خارج از بدن بیمار انجام می‌شود.

برای بیش از نیمی از افراد مبتلا به سرطان (حدود 60 درصد)، پرتو درمانی یکی از گزینه های درمانی است.

برای درمان تومورهای مغزی، انواع مختلفی از رادیوتراپی وجود دارد. رادیوسرجری استریوتاکتیک (SRS) یک روش پرتودرمانی است که با استفاده از تجهیزات ویژه، بیمار را با دقت ریز میلی‌متری در وضعیت درست قرار داده و دوز بالای تابش را فقط به تومور اعمال می کند، به طوری که به بافت طبیعی و سالم کمترین تابش برسد.

رادیوتراپی هدایت شده با تصویر (IGRT)، با به کارگیری تصویربرداری کامپیوتری در برنامه ریزی و ارائه پرتودرمانی، دقت درمان را افزایش داده است.

RT، SRS و IGRT درمان‌های رایج سرطان مغز هستند که توسط انکولوژیست‌های متخصص در پرتودرمانی، تجویز می‌شوند.

در اکثر بیمارستان ها، تیمی از متخصصان سرطان شامل انکولوژیست متخصص در پرتودرمانی، جراح، پرتودرمانگر و پرستار با همکاری یکدیگر یک برنامه درمانی شخصی را برای هر بیمار تهیه می کنند.

پرتودرمانی را می توان به تنهایی یا به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی گسترده تر و شامل درمان های دیگری مانند جراحی یا شیمی درمانی، استفاده کرد.

رادیوتراپی مغز و اعصاب چگونه است

اساس کار درمان ‌های رادیوتراپی این واقعیت است که بافت‌های سالم، آسیب را در حدود 8 ساعت ترمیم می‌کنند، به این ترتیب دریافت منظم دوزهای کم تا متوسط ​​پرتو، به صورت روزانه موثر خواهد بود.

بافت های بیمار به این شکل ترمیم نمی شوند، بنابراین از آنجا که سلول های تومور قادر به تولید مثل موثر نیستند، در نهایت می میرند و در نهایت تومور کوچکتر می شود.

نتایج درمان، که در اسکن‌ های بعدی قابل مشاهده خواهد بود، شامل کوچک شدن تومور یا عدم رشد بیشتر تومور است.

از آنجایی که تخریب سلولی فرآیندی طولانی است، مشخص شدن تاثیر درمان برای پزشکان، اغلب تا شش ماه طول می کشد.

تابش با واحدهایی به نام گری (Gy) یا سانتی گری (cGy) که یک صدم واحد گری است، اندازه گیری می شود.

بسته به نوع رادیوتراپی انجام شده، ممکن است به بیمار فقط یک دوز پرتو یا در طی چند هفته دوزهای زیادی داده شود. به این روش رادیوتراپی تکه ای می گویند.

مقدار دوز کلی و مقدار مورد استفاده در هر روز، به نوع تومور بستگی دارد.

مقدار تابش اعمال شده به مغز را با توجه به میزان تشعشعات قابل تحمل برای بافت طبیعی تعیین می کنند.

با تجربیات بدست آمده از رادیوتراپی، پزشکان می دانند که بافت مغز قادر به مقابله با چه مقدار دوز تابشی است.

در طول درمان رادیوتراپی

هر جلسه درمانی “فراکشن” نامیده می شود. در طول هر جلسه درمانی، بیمار روی یک تخت درمان دراز کشیده و یک ماسک متصل به تخت را می پوشد.

چند دقیقه طول می کشد تا رادیوگرافرها از قرار گرفتن بدن بیمار در موقعیت درست مطمئن شوند، پس از آن اتاق را ترک می کنند. امکان برقراری ارتباط با بیمار در طول درمان وجود خواهد داشت.

برخی از دستگاه های رادیوتراپی در طول درمان در اطراف بیمار حرکت می کنند و برخی دیگر بیشتر شبیه یک سی تی اسکنر هستند.

بعد از رادیوتراپی

رادیوتراپی معمولاً به صورت یک روش سرپایی انجام می شود، بنابراین بیمار پس از هر جلسه می تواند به خانه برگردد.

احتمال بروز برخی از عوارض جانبی وجود دارد. رادیوتراپی موثر است، زیرا بیشترین آسیب را به سلول هایی که به سرعت تقسیم می شوند، وارد می کند.

اگرچه سلول های تومور این ویژگی را دارند، اما سلول های طبیعی مانند سلول های پوست، مو، سلول های پوشاننده دهان و دستگاه گوارش و همچنین سلول های خونی در مغز استخوان نیز اینگونه هستند و سرعت تقسیم بالایی دارند. بنابراین، بیشترین عوارض جانبی معمولا در این موارد است.

همچنین به احتمال زیاد، بیمار هم در طول درمان و هم بعد از آن احساس خستگی خواهد کرد.

بیشتر عوارض جانبی موقتی بوده و به تدریج برطرف می شوند. برطرف شدن کامل معمولاً در عرض 12-6 هفته پس از پایان درمان خواهد بود.

متخصصان رادیوگرافی در طول دوره درمان عوارض جانبی را تحت نظر گرفته و به آنها رسیدگی خواهند کرد.

بیشتر بخوانید : درباره آسپیراسیون مغز استخوان بیشتر بدانید

رادیوتراپی برای تومورهای مغزی

رادیوتراپی یک درمان رایج برای تومورهای مغز و نخاع است که از اشعه ایکس با انرژی بالا برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند.

برای تومورهای مغز و نخاع، معمولاً رادیوتراپی خارجی انجام می شود. این به معنای استفاده از پرتوهای یک دستگاه برای از بین بردن سرطان است. انواع مختلفی از رادیوتراپی خارجی وجود دارد که رایج ترین آنها، رادیوتراپی تطبیقی است.

در رادیوتراپی برای از بین بردن سلول های تومور، از دوزهای کنترل شده پرتوهای نامرئی و پرانرژی ذرات باردار (تابش) استفاده می شود، به طوری که آسیب کمتری به سلول های اطراف وارد گردد.

موارد کاربرد عبارتند از:

• در جاهایی که امکان جراحی وجود ندارد
• پس از جراحی برای از بین بردن سلول های تومور باقی مانده
• برای جلوگیری از تشکیل دوباره تومور
• برای کند کردن رشد تومور

رادیوتراپی مغز و عوارض آن

رادیوتراپی مغز عوارض جانبی کوتاه مدتی مانند خستگی و بیماری دارد. این عوارض معمولا چند هفته پس از درمان برطرف می شوند، اما احتمال طولانی شدن عوارض جانبی و حتی دائمی شدن آنها نیز وجود دارد.

تیم درمانی قبل از شروع درمان در مورد عوارض جانبی رادیوتراپی با بیمار صحبت کرده و در صورت لزوم با ارائه انواع راهکارها در مدیریت هر گونه عوارض جانبی احتمالی به بیمار کمک خواهند کرد.

این عوارض جانبی برای هر فردی متفاوت است. انجام سایر درمان ها نیز در ایجاد عوارض جانبی موثر می باشد. برای مثال، در صورت انجام شیمی درمانی علاوه بر پرتودرمانی، عوارض جانبی تشدید خواهد شد.

موارد زیر از عوارض جانبی احتمالی هستند، اگرچه ممکن است یک بیمار همه اثرات ذکر شده را نداشته باشد:

• خستگی و ضعف
• ریزش یا نازک شدن مو
• احساس بیماری
• بدتر شدن علائم تومور مغزی

بیشتر بخوانید : مرگ مغزی چگونه است + علائم و تفاوت با کما

پرتو درمانی کل مغز چیست

سلول های سرطانی اولیه، پس از جدا شدن از محل اصلی سرطان و به حرکت درآمدن از طریق جریان خون، به مغز می رسند. در این شرایط اینگونه تصور می شود که کل مغز با متاستاز “بذر” شده است.

این احتمال، در صورت وجود تنها یک تومور نیز وجود دارد. در نتیجه، درمان مرسوم پرتو درمانی که برای متاستازهای مغز ترجیح داده می شود، پرتو درمانی کل مغز (WBRT) است.

WBRT دقیقاً همان چیزی است که نام آن اشاره دارد: پرتو دادن به کل مغز، حتی به بافت های سالم.

در WBRT، هم سلول‌ های سالم و هم سرطانی مغز تابش اشعه ایکس را دریافت می‌کنند، اما میزان دوز تابشی به دلیل عوارض جانبی احتمالی برای بیمار، محدود می‌شود.

علاوه بر این، WBRT باید طی تعداد زیادی از جلسات انجام شود. با انجام 5 تا 30 جلسه WBRT در روزهای جداگانه می توان بین دوزها به بافت سالم برای بهبود فرصت داد.

اگرچه هدف پرتو درمانی کل مغز محدود کردن رشد سلول های سرطانی متاستاتیک می باشد، اما موثر نبودن این درمان در کنترل طولانی مدت مشخص شده است.

برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.