علائم افتادگی مثانه و رحم
افتادگی مثانه چیست
افتادگی مثانه یا سیستوسل (cysto-cele) شایع ترین نوع افتادگی یا پرولاپس اندام لگنی، پس از زایمان طبیعی است.
در حین زایمان طبیعی، احتمال آسیب ماهیچه های کف لگن، به دلیل کشش زیاد برای ایجاد فضایی برای عبور جنین، وجود دارد.
کار عضلات کف لگن، نگه داشتن اندام های لگنی است و پارگی این عضلات می تواند باعث افتادگی این اندام ها شود.
هنگامی که این ماهیچه‌ها مقاومت خود را از دست می دهند، اندام‌ها به سمت جهاتی که کمترین مقاومت را دارند، می لغزند یا به سمت کانال واژن رفته و برآمدگی ایجاد می کنند.
البته پرولاپس اندام لگنی علاوه بر سیستوسل، انواع دیگری نیز دارد که در این مقاله به آنها نمی پردازیم، و صرفا جهت اطلاع شما از نام آنها، در زیر به آنها اشاره می کنیم:
- افتادگی یا پرولاپس مجاری ادرار (اورتروسل)
- پرولاپس رحم
- افتادگی خرک واژن
- انتروسل یا پرولاپس روده کوچک
- پرولاپس راست روده
پزشک پس از معاینه نواحی تناسلی، برای کمک به تشخیص افتادگی مثانه، لگن را معاینه می کند. انواع درجه III و IV افتادگی مثانه را می توان با معاینه لگنی به راحتی تشخیص داد زیرا در این موارد مثانه به طور کامل پایین آمده و از واژن بیرون می زند. برای تشخیص و درمان افتادگی رحم و مثانه می توانید به کلینیک یادمان طب در تهران مراجعه کنید.
افتادگی رحم چیست
رحم، اندام حیات بخش دستگاه تناسلی بدن زنان، که شبیه گلابی برعکس است، بین مثانه و راست روده (رکتوم) قرار دارد. کار رحم تغذیه تخمک بارور شده و نگهداری از آن تا زمان تولد جنین است.
رحم در داخل واژن و در انتهای قسمت بالایی آن توسط لایه ای از ماهیچه ها و رباط ها در جای خود نگه داشته می شود.
ضعف این ساختارهای حمایتی در لگن در اثر ساییدگی و پارگی موجب پایین آمدن رحم و آویزان شدن آنها از لایه‌های ماهیچه‌ای و رباط ها خواهد شد.
به پایین کشیده شدن رحم، افتادگی رحم می گویند. گاهی این افتادگی در ناحیه واژن یک برآمدگی ایجاد می کند. در موارد شدید، ممکن است رحم آنقدر پایین بیاید که باعث برآمدگی دهانه واژن شده یا حتی از دهانه واژن بیرون بزند.
سیستم درجه بندی افتادگی مثانه
افتادگی مثانه درجه 1
خفیف است و زمانی اتفاق می افتد که مثانه فقط کمی به داخل واژن می افتد یا اگر دقیق تر بگوییم، بیشتر از 1 سانتی متر بالای پرده بکارت است.
بی اختیاری استرسی ادرار از علائم افتادگی مثانه خفیف می باشد. در بی اختیاری استرسی ادرار ، ادرار هنگام خنده، سرفه، عطسه، یا هنگام شروع ناگهانی فعالیت (دویدن) نشت می کند.
علائم دیگر آن تکرر ادرار و شب ادراری هستند. اگر مثانه قادر به تخلیه کامل ادرار نباشد، احتمال عفونت مکرر مثانه نیز وجود دارد.
افتادگی مثانه درجه 2
متوسط در نظر گرفته می شود و زمانی رخ می دهد که مثانه تا رسیدن به دهانه واژن پایین بیاید. اگر دقیق تر بگویم، کمتر یا مساوی یک سانتی متر از پرده بکارت فاصله دارد.
علائم افتادگی مثانه متوسط می تواند شامل تمام علائم موارد خفیف آن و همچنین احساس پری یا کشش واژن و نارضایتی جنسی باشد.
در برخی موارد مثانه با باز کردن واژن قابل مشاهده است.
افتادگی مثانه درجه 3
در این درجه قسمت کوچکی از مثانه هنگام فعالیت از دهانه واژن بیرون می زند و شدید در نظر گرفته می شود.
افتادگی مثانه درجه 4
خارج شدن قاعده مثانه از دهانه واژن تا حداکثر نزول ممکن است. بله، در این وضعیت مثانه می تواند به طور کامل از واژن خارج شود. در این درجه واژن و مثانه هر دو افتادگی دارند.
ممکن است فرد دچار احتباس ادرار شود که در صورت عدم درمان کلیه ها آسیب می بینند یا عفونت می کنند.
بیشتر بخوانید : حفظ سلامت مثانه با استفاده از چند ماده غذایی
علائم افتادگی مثانه
علائم افتادگی مثانه بسته به میزان جابه جایی مثانه از موقعیت معمول خود، از خفیف، متوسط یا شدید متفاوت است.
در موارد افتادگی مثانه خفیف، ممکن است فرد متوجه هیچ علامتی نشود. در اشکال شدید افتادگی مثانه، ممکن است بافت قابل مشاهده ای به شکل توپ وجود داشته باشد که حتی خود فرد بتواند آن را ببیند. این اولین نشانه افتادگی مثانه است.
برخی از علائم دیگر افتادگی مثانه عبارتند از:
- درد و ناراحتی در ناحیه لگن و مثانه و اطراف آن
- مشکلات ادرار کردن
- عدم تخلیه کامل مثانه
- نشت ادرار با فشار های کوچکی مانند سرفه یا عطسه کردن
- عفونت های مکرر مثانه
- دیسپارونی
- کمردرد
علت افتادگی مثانه
اگرچه افتادگی مثانه و رحم دلایلی دیگری غیر از زایمان نیز دارد مانند استعداد ژنتیکی، افزایش سن یا چاقی، اما بیشتر زنانی که زایمان طبیعی داشته اند، به آن دچار می شوند.
اگر به افتادگی مثانه مشکوک باشم چه کار کنم؟
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، برای بررسی بیشتر با ارائه دهنده خدمات درمانی خود تماس بگیرید تا شما را برای بازیابی سلامت کف لگن راهنمایی کند.
بیشتر بخوانید : تست عملکرد مثانه
تشخیص افتادگی مثانه
روش های تشخیص افتادگی بستگی به میزان جا به جایی مثانه از موقعیت معمول خود دارد.
برای افتادگی مثانه آشکار معاینه لگن انجام می شود. برای تشخیص افتادگی در مراحل پیشرفته، ممکن است فقط نیاز به معاینه چشمی از دهانه واژن و لگن باشد.
به طور معمول این نوع پرولاپس به صورت یک برآمدگی در کانال واژن یا دهانه واژن قابل مشاهده است. بهتر است این آزمایش را در حالت ایستاده انجام دهید.
ممکن است در سیستوسل های خفیف تر، از سیستواورتروگرام در حین ادرار کردن استفاده شود زیرا افتادگی مثانه، در مراحل اولیه همیشه در دهانه واژن قابل مشاهده نیست.
انجام این روش به این صورت است که برای نمایش شکل و موقعیت مثانه و واژن هنگام ادرار کردن، با اشعه ایکس از مثانه عکسبرداری می شود.
ارائه‌دهنده خدمات درمانی بیمار را برای آماده‌سازی جهت انجام این آزمایش راهنمایی می‌کند، اما معمولاً هیچ اقدام احتیاطی خاصی لازم نیست.
به طور معمول اولین علامت، احساس برآمدگی در واژن، سنگینی، پری، احساس وجود حباب در واژن و تغییر در دفعات ادرار/بی اختیاری ادرار پس از زایمان طبیعی است که با گذشت زمان بهبود نمی یابد.
در برخی از موارد شدید افتادگی، برآمدگی ایجاد شده در اثر افتادگی مثانه را می توان در کانال یا دهانه واژن دید. بلند کردن یا پایین آوردن بار سنگین یا زور زدن حین دفع مدفوع احساس فشار را در کف لگن افزایش می دهد. برخی از زنان می گویند که حس نشستن بر روی یک توپ را دارند.
برای درجات متوسط افتادگی مثانه، سیستورتروگرام انجام می شود که در آن با اشعه ایکس یک سری فیلم از مثانه، در هنگام حال تخلیه ادرار ،گرفته می شود. این آزمایش به پزشک امکان شناسایی علت مشکلات ادراری بیمار را می دهد و همچنین شکل مثانه را مشخص می کند.
اگر مثانه در موقعیت آناتومیک طبیعی خود قرار نگیرد، عکس برداری از مثانه، پایین آمدن آن به سمت واژن را نشان می دهد و بنابراین می توان با آن تشخیص قطعی داد.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
