همه چیز در مورد سنگ مثانه
علائم سنگ مثانه
سنگ مثانه ممکن است بلافاصله علائمی را از خود نشان ندهند اما اگر سنگ، مثانه را تحریک کند، علائم آن میتواند شامل موارد زیر را باشد:
- ناراحتی یا درد در آلت تناسلی مردان
- ادرار کردن بسیار منظم و یا یک جریان غیرپیوسته
- شروع جریان در هنگام ادرار بیشتر طول میکشد
- درد در ناحیه پایین شکم
- درد و ناراحتی در هنگام ادرار
- وجود خون در ادرار
- ادرار ابری یا وجود لخته کدر و غیرعادی در آن
علل ایجاد سنگ مثانه
اگر پس از ادرار مقداری در مثانه باقی بماند، مسلماً سنگ مثانه شروع به رشد میکند.
این پدیده اغلب به دلیل یک وضعیت پزشکی اساسی رخ میدهد که باعث میشود مثانه هنگام استفاده از توالت به طور کامل تخلیه نشود.
عارضه هایی که مانع تخلیه کامل مثانه میشود شامل موارد زیر است:
مثانه نوروژنیک
اگر اعصابی که بین مثانه و سیستم عصبی وجود دارند آسیب دیده باشد، برای مثال در اثر یک ضربه یا آسیب نخاعی، ممکن است مثانه به طور کامل خالی نشود.
بزرگ شدن پروستات
اگر پروستات بزرگ شود، میتواند مجرای ادراری را فشار دهد و موجب اختلال در جریان ادرار شود و مقداری ادرار در مثانه باقی بماند.
وسایل پزشکی
اگر وسایل پزشکی از جمله سوندها وارد مثانه شوند میتوانند سنگهای مثانه را ایجاد کنند.
التهاب مثانه
عفونت دستگاه ادراری یا پرتودرمانی میتواند مثانه را بزرگ کند.
بیشتر بخوانید: بیماری عفونت مثانه و حفظ سلامت مثانه
سنگ کلیه
سنگ کلیه میتواند از مجاری ادراری عبور کند و اگر بیش از حد بزرگ باشد، میتواند در مثانه باقی مانده و موجب انسداد شود. سنگ کلیه از سنگ مثانه متداولتر است.
دیورتیکول مثانه
کیسه ها میتوانند در مثانه ایجاد شوند. اگر کیسه ها به اندازه کافی رشد کنند، میتوانند ادرار را نگه داشته و از تخلیه کامل مثانه جلوگیری کنند.
فتق مثانه
در خانمها، دیواره مثانه ضعیف شده و به سمت واژن متمایل میشود. این وضعیت میتواند بر جریان ادرار از مثانه تأثیر بگذارد.
عوامل خطرزا
سنگهای مثانه اغلب در مردان بالای ۵۰ سال رشد می‌کنند.
در ذیل برخی از عواملی که میتوانند ریسک سنگ مثانه را افزایش دهند آورده شده‌است:
سن و جنسیت: مردان به خصوص در سنین بالا بیشتر از زنان سنگ مثانه تولید می‌کنند.
فلج ناشی از ضایعه عصبی: افرادی که دچار آسیب‌های جدی به نخاع و به تبع آن، از دست رفتن کنترل ماهیچه در ناحیه لگن هستند قادر به خالی کردن کامل مثانه نمیباشند.
انسداد خروجی مثانه: هر شرایطی که جریان ادرار را از مثانه به خارج مسدود میکند. چند راه متفاوت برای مسدود کردن مثانه وجود دارد، شایع‌ترین آن بزرگ شدن پروستات است.
جراحی تقویت مثانه: نوعی جراحی که برای درمان بی‌اختیاری در زنان انجام میشود، میتواند به سنگ مثانه منجر شود.
عوارض سنگ مثانه
اگرچه برخی از سنگهای مثانه هیچ علائمی نشان نمیدهند، اما در صورت برطرف شدن آنها هنوز هم میتوانند منجر به عوارضی شوند. دو عارضه اصلی عبارتند از:
نارسایی مزمن مثانه:تکرر ادراری که دردناک و ناراحت‌کننده است. گاهی اوقات، سنگ مثانه میتواند به طور کامل خروجی مجاری ادراری را مسدود کند.
عفونت‌های مجاری ادراری: عفونت‌های مکرر.
آزمایش‌ها و تشخیص سنگ مثانه
اشعه‌های ایکس همه انواع سنگ مثانه را مشخص نمی‌کنند؛ روش‌های تصویربرداری دیگری ممکن است برای تشخیص دقیقتر لازم باشد.
تشخیص سنگهای مثانه میتواند شامل تعدادی از تست‌های مختلف باشد:
معاینه فیزیکی
یک پزشک ممکن است دست‌هایش را روی قسمت تحتانی شکم قرار دهد تا احساس کند مثانه بزرگ‌تر شده‌است یا نه.
آنها ممکن است روده را بررسی کنند تا ببینند که پروستات بزرگ شده‌است یا نه.
آزمایش ادرار
نمونه ادرار ممکن است برای علایم خون، باکتری و مواد معدنی متبلور شده آزمایش شود.
اسکن توموگرافی کامپیوتری اسپیرال (CT)
اسکن CT چندین تصویر اشعه ایکس را ترکیب میکند تا تصویری دقیق از اندامهای داخلی ایجاد شود.
فراصوت
تصویری را با بالا بردن صدا از اندامهای داخلی ایجاد میکند.
اشعه ایکس
همه انواع سنگ مثانه در یک اشعه ایکس ظاهر نمی‌شوند.
کلیه نگاری درون وریدی
یک مایع ویژه به رگ‌ها تزریق میشود که از کلیه‌ها و مثانه عبور میکند. اشعه ایکس در تمام طول فرآیند تابیده میشود تا به دنبال نشانه‌هایی از سنگ کلیه باشد.
درمان سنگ مثانه
اگر سنگهای مثانه وقتی کوچک هستند، گرفتار شوند، به سادگی با افزایش مقدار آب نوشیدنی فرد میتوان آن را از بین برد.
اگر آنها برای عبور از مجاری ادراری خیلی بزرگ باشند، درمان سنگهای مثانه معمولاً شامل شکستن یا برداشتن آنها توسط عمل جراحی میشود.
شکستن سنگهای مثانه
در روشی موسوم به سیستولیتولاپاکسی، پزشک به انتهای مجرای ادراری (دریچه هایی که در انتهای آلت تناسلی یا بالاتر از مهبل وجود دارد) یک لوله نازک با دوربین را وارد میکند.
پزشک میتواند سنگها را از طریق لوله مشاهده کرده و آنها را بشکند.
دکتر از یک لیزر، فراصوت، یا یک ابزار کوچک برای شکستن سنگها قبل از برداشتن آنها استفاده خواهد کرد. این روند تحت بیهوشی انجام میشود.
عوارض ناشی از سیستولیتولاپاکسی بسیار نادر است اما میتواند شامل پارگی در دیواره مثانه و عفونت باشد.
برداشتن سنگ با جراحی
اگر سنگها برای شکستن بسیار بزرگ باشند، از سیستولیتولاپاکسی استفاده میشود، جراحی یک گزینه درمانی جایگزین است.
جراح از طریق بریدن شکم وارد مثانه میشود و سنگ مثانه را از بین می‌برد. هر گونه جراحی با کمی ریسک همراه است، پس سیستولیتولاپاکسی همیشه اولین انتخاب است.
بیشتر بخوانید: مثانه بیش فعال (OAB) چیست
پیشگیری از سنگ مثانه
از آنجا که سنگ مثانه می تواند در اثر گستره‌ای از بیماری‌ها ایجاد میشود، هیچ روش خاصی برای جلوگیری از آنها وجود ندارد.
با این حال، اگر فرد هر گونه علائم عجیب ادراری را تجربه کند – درد، تغییر رنگ، خون – بهتر است هرچه سریعتر به پزشک مراجعه شود. نوشیدن مقدار زیادی از مایعات به تجزیه هر نوع سنگ در حال رشد کمک خواهد کرد.
بعضی از افراد مبتلا به عفونت‌های دستگاه ادراری، احساس می‌کنند که همیشه مقداری ادرار، در مثانه باقی می‌ماند. در این موارد، بهتر است که ۱۰ تا ۲۰ ثانیه بعد از اولین تلاش، ادرار کردن را دوباره امتحان کنید.
به این روش “دفع دوگانه” گفته میشود و میتواند به جلوگیری از تشکیل سنگ مثانه کمک کند.
برخی تحقیقات نشان می‌دهند که اگر پروستات بزرگی دارید، هنگام ادرار بهتر است بنشینید.
با این کار می‌توانید مطمئن شوید که مثانه به طور کامل خالی شده‌است. این امر به نوبه خود باعث کاهش یا کند شدن تجمع سنگ مثانه میشود.
بیشتر بخوانید: گرفتگی یا انسداد در مجرای خروجی مثانه
برای تشخیص و درمان بیماری های مثانه از جمله سنگ مثانه تحت نظر دکتر علی حاجب و انجام تست های مختلفی از جمله تست نوار مثانه به کلینیک یادمان مراجعه کنید.
آدرس و اطلاعات تماس کلینیک و دریافت نوبت
تلفن ثابت
تلفن همراه
آدرس:
تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک
