آلزایمر چیست؟ علائم ، پیشگیری و درمان
آلزایمر چیست؟ آلزایمر، شکل پیش رونده زوال عقل است. زوال عقل، عبارتی گسترده تر برای عارضه هایی است که ناشی از آسیب مغزی هستند یا بیماری هایی که بر حافظه، تفکر و رفتار، تاثیر منفی دارند.
این تغییرات، در زندگی روزانه تداخل ایجاد می کنند.
اغلب افراد مبتلا به این بیماری، پس از 65 سالگی تشخیص داده می شوند. در صورت تشخیص پیش از این سن، معمولا از آن با عنوان آلزایمر زود هنگام نام برده می شود.
هیچ درمانی برای آلزایمر وجود ندارد اما درمان هایی وجود دارد که می تواند پیشرفت بیماری را آهسته کند.
حقایقی در مورد آلزایمر
اگرچه بسیاری از افراد در مورد آلزایمر شنیده اند، برخی از آن ها دقیقا نمی دانند این بیماری چیست.
در اینجا حقایقی در مورد این عارضه آورده شده است:
آلزایمر، عارضه ای مزمن و پیش رونده است.
نشانه های آن به تدریج ظاهر می شوند و اثرات تحلیل برنده روی مغز دارند، به این معنی که به آرامی باعث زوال می شوند.
هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد اما درمان می تواند به کند کردن پیشرفت بیماری کمک کند و کیفیت زندگی را بهبود بخشد.
هر کسی ممکن است دچار آلزایمر شود اما برخی افراد، ریسک بالاتری دارند، شامل افراد بالای 65 سال و آن هایی که سابقه خانوادگی این عارضه را دارند.
آلزایمر و زوال عقل یکسان نیستند. آلزایمر، نوعی از زوال عقل است.
عاقبت تمام افراد مبتلا به آلزایمر، یکسان نیست. برخی با آسیب خفیف به مدت طولانی زندگی می کنند، در حالی که در مورد بقیه، علائم با سرعت بیشتری آغاز می شوند و پیشرفت بیماری سریع تر است.
زوال عقل در مقابل آلزایمر
عبارات “زوال عقل” و ” آلزایمر” گاهی اوقات به جای یکدیگر به کار می روند. اگرچه، این دو عارضه یکسان نیستند. آلزایمر نوعی از زوال عقل است.
زوال عقل، عبارتی گسترده تر برای عارضه هایی است که دارای علائمی مرتبط با از دست دادن حافظه از جمله فراموشی و گیجی هستند.
زوال عقل شامل عارضه هایی اختصاصی تر مانند آلزایمر، پارکینسون، آسیب مغزی و سایر مواردی است که می تواند باعث این علائم شود.
دلایل، علائم و درمان ها برای این بیماری ها می تواند متفاوت باشد.
دلایل و فاکتورهای ریسک
متخصصین، تنها یک علت برای این بیماری تعیین نکرده اند اما فاکتورهای ریسک معینی را مشخص کرده اند، مانند:
سن. اغلب افرادی که به آلزایمر مبتلا می شوند، 65 سال یا بیشتر دارند.
سابقه خانوادگی. در صورتی که عضوی از خانواده به این عارضه مبتلا شده باشد، احتمال ابتلای فرد بیشتر است.
ژنتیک. مشخص شده است که ژن های معینی با این بیماری مرتبط هستند.
داشتن یک یا بیش از یکی از این فاکتورهای ریسک به این معنی نیست که فرد به آلزایمر مبتلا خواهد شد. این وضعیت فقط سطح ریسک را بالا می برد.
آلزایمر و ژنتیک
با اینکه یک دلیل معین برای آلزایمر وجود ندارد، ژنتیک نقشی کلیدی در این زمینه دارد.
یک ژن به طور اختصاصی مورد توجه محققین قرار گرفته است. آپولیپوپروتئین ای، ژنی است که مرتبط با آغاز علائم این بیماری در افراد مسن تشخیص داده شده است.
تست ها خون می توانند وجود این ژن را تعیین کنند. لازم به ذکر است حتی اگر کسی این ژن را داشته باشد، ممکن است به آلزایمر دچار نشود.
برعکس این حالت نیز صادق است: ممکن است فردی دچار این بیماری شود، حتی اگر این ژن را نداشته باشد.
به هیچ وجه به طور قطعی نمی توان گفت فردی به آلزایمر مبتلا خواهد شد.
ژن های دیگر نیز می تواند ریسک آلزایمر و آلزایمر زود هنگام را افزایش دهد.
علائم آلزایمر
هر فردی گاهی میزانی از فراموشی را تجربه می کند. اما افراد مبتلا به آلزایمر، رفتارها و علائم مداومی را از خود نشان می دهند که با گذشت زمان بدتر می شود، شامل:
- کاهش حافظه و تاثیر آن بر فعالیت های روزانه مانند توانایی به خاطر سپردن قرارهای ملاقات
- مشکل در انجام کارهایی که فرد با آن ها آشنا است مانند استفاده از مایکروویو
- دشواری در حل مشکلات
- اختلال در تکلم یا نوشتن
- سردرگمی در مورد زمان ها یا مکان ها
- کاهش قابلیت داوری
- کاهش بهداشت شخصی
- تغییرات خلق و خو و شخصیت
- دوری از دوستان، خانواده و جامعه
علائم بر اساس مرحله بیماری تغییر می کنند.
مراحل آلزایمر
آلزایمر، یک بیماری پیش رونده است، به این معنی که علائم با گذشت زمان به تدریج بدتر می شوند. این بیماری به هفت مرحله تقسیم بندی می شود:
مرحله 1. هیچ علائمی در این مرحله وجود ندارد اما ممکن است بر اساس سابقه خانوادگی، تشخیص زود هنگام صورت گیرد.
- مرحله 2. ابتدایی ترین علائم ظاهر می شوند، مانند فراموشی
- مرحله 3. اختلال فیزیکی و ذهنی خفیف ظاهر می شود، مانند کاهش حافظه و تمرکز
- مرحه 4. اغلب اوقات آلزایمر در این مرحله تشخیص داده می شود اما همچنان خفیف در نظر گرفته می شود. از دست دادن حافظه و ناتوانی در انجام کارهای روزانه آشکار است.
- مرحله 5. علائم متوسط تا شدید که نیازمند کمک عزیزان یا مراقبین فرد است.
- مرحله 6. در این مرحله، ممکن است فرد در کارهایی مانند خوردن و پوشیدن لباس به کمک نیاز داشته باشد.
- مرحله 7. شدیدترین و نهایی ترین مرحله آلزایمر است. ممکن است توانایی تکلم و ایجاد حالات در صورت از بین برود.
با پیشرفت بیمار در این مراحل، نیاز آن ها به حمایت نیز بیشتر می شود.
آلزایمر زود هنگام
آلزایمر معمولا افراد 65 ساله و بالاتر را درگیر می کند. اگرچه می تواند در دهه پنجم یا ششم زندگی فرد نیز رخ دهد.
در این صورت آن را آلزایمر زود هنگام می نامیم. این نوع از این بیماری حدود 5 درصد از تمام افراد مبتلا به این عارضه را درگیر می کند.
علائم آلزایمر زود هنگام می تواند شامل کاهش خفیف حافظه و مشکل در تمرکز یا اتمام کارهای روزانه باشد.
ممکن است یافتن کلمات درست دشوار باشد و زمان از دست فرد خارج شود. مشکلات خفیف بینایی مانند مشکل در حدس زدن مسافت نیز می تواند رخ دهد.
تشخیص
تنها راه قطعی برای تشخیص آلزایمر، بررسی بافت مغز پس از مرگ است.
اما پزشک می تواند از آزمایشات و تست های دیگر برای ارزیابی توانایی های ذهنی، تشخیص زوال عقل و رد عارضه های دیگر استفاده کند.
احتمالا پزشک با پرسیدن سابقه پزشکی آغاز خواهد کرد. او راجع به موارد زیر می پرسد:
- علائم
- سابقه پزشکی خانواده
- سایر عارضه های پزشکی در حال حاضر یا در گذشته
- داروهای مصرفی در حال حاضر یا گذشته
- رژیم غذایی، مصرف الکل یا سایر عادات سبک زندگی
سپس پزشک، چند تست را برای کمک به تعیین ابتلا به آلزایمر انجام خواهد داد.
تست های آلزایمر
هیچ تست قطعی برای آلزایمر وجود ندارد. اگرچه، احتمالا پزشک برای تشخیص، چندین تست را انجام خواهد داد.
تست ها می توانند ذهنی، فیزیکی، نورولوژیکی و تصویربرداری باشند.
گاهی پزشک با تست وضعیت ذهنی آغاز می کند. این کار به آن ها در ارزیابی حافظه کوتاه مدت، بلند مدت و اطلاع فرد از مکان و زمان کمک می کند. برای مثال پزشک می پرسد:
- امروز چند شنبه است
- رئیس جمهور چه کسی است
- لیست کوتاهی از کلمات را به خاطر سپرده و نام ببرد
سپس یک معاینه فیزیکی انجام خواهد شد. برای مثال، پزشک، فشار خون را اندازه گیری می کند، ضربان قلب را چک می کند و دمای بدن را اندازه گیری می کند.
در برخی موارد، نمونه گیری ادرار یا خون نیز برای آزمایش انجام می شود.
گاهی یک معاینه نورولوژیکی نیز برای رد تشخیص های احتمالی دیگر از جمله مشکل پزشکی حاد مثل عفونت یا سکته مغزی انجام می شود.
طی این معاینه، رفلاکس ها، حجم عضلانی و تکلم بررسی می شود.
گاهی پزشک، تست تصویربرداری از مغز نیز تجویز می کند. این تست ها شامل موارد زیر هستند:
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI .(MRI به مشخص شدن نشانه های کلیدی مانند التهاب، خونریزی و مشکلات ساختاری کمک می کند.
سی تی اسکن. سی تی اسکن با استفاده از تصاویر اشعه ایکس می تواند به پزشک در یافتن ویژگی های غیر طبیعی در مغز کمک کند.
توموگرافی گسیل پوزیترون (PET). تصاویر PET می تواند به پزشک در تشخیص تجمع پلاکتی کمک کند. پلاک، ماده ای پروتئینی است که مرتبط با آلزایمر است.
سایر تست ها شامل تست خون برای بررسی ژن هایی است که می توانند نشان دهنده این باشند که ریسک ابتلای فرد به آلزایمر بیشتر است.
داروی آلزایمر
هیچ درمان شناخته شده ای برای آلزایمر وجود ندارد. اگرچه، پزشک می تواند داروها و درمان های دیگری را برای کمک به کاهش علائم و به تاخیر انداختن پیشرفت بیماری تا حد ممکن تجویز کند.
برای آلزایمر زود هنگام تا متوسط، پزشک، داروهایی مانند دونپزیل یا ریواستیگمین تجویز خواهد کرد.
این داروها می توانند به بالا نگه داشتن سطح استیل کولین در مغز کمک کنند. استیل کولین، نوعی از نوروترنسمیتر است که می تواند به حافظه کمک کند.
برای درمان آلزایمر متوسط تا شدید، پزشک دونپزیل یا ممانتین تجویز می کند. ممانتین به توقف اثرات گلوتامات اضافی کمک می کند.
گلوتامات، ماده ای شیمیایی در مغز است که در حضور این بیماری، بیشتر آزاد می شود و به سلول های مغزی آسیب می رساند.
گاهی پزشک برای کمک به درمان علائم مربوط به آلزایمر، داروهای ضد افسردگی، ضد اضطراب یا ضد روان پریشی نیز تجویز می کند. این علائم عبارت اند از:
- افسردگی
- بی قراری
- پرخاشگری
- آشفتگی
- توهم
سایر درمان های آلزایمر
علاوه بر دارو، تغییرات سبک زندگی به مدیریت عارضه کمک می کند. برای مثال، پزشک، استراتژی هایی را برای کمک به فرد پیشنهاد خواهد داد:
- روی کارها تمرکز کنید
- پریشانی را محدود کنید
- از مواجهه پرهیز کنید
- هر روز به اندازه کافی استراحت کنید
- آرام بمانید
برخی افراد بر این باورند که ویتامین E می تواند به پیشگیری از افول توانایی های ذهنی کمک کند اما مطالعات نشان می دهد نیاز به تحقیقات بیشتر است.
لازم است پیش از مصرف ویتامین E یا هرگونه مکمل دیگر با پزشک مشورت شود.
این امکان وجود دارد که این مواد با برخی داروهای مصرفی برای درمان آلزایمر تداخل ایجاد کنند.
پیشگیری از آلزایمر
همانطور که هیچ درمانی برای آلزایمر وجود ندارد، هیچ اقدام پیشگیرانه قطعی نیز وجود ندارد.
اگرچه، محققین بر عادت های سبک زندگی سالم به عنوان راهی برای پیشگیری از تحلیل تمرکز دارند.
اقدامات زیر می تواند مفید باشد:
- ترک سیگار
- ورزش منظم
- رژیم غذایی گیاهی
- مصرف آنتی اکسیدان های بیشتر
- حفظ زندگی اجتماعی فعال
لازم است پیش از ایجاد هرگونه تغییر بزرگ در سبک زندگی، با پزشک مشورت شود.
مراقبت از فرد مبتلا
اگر یکی از عزیزان شما آلزایمر داشته باشد، احتمالا تصمیم بگیرید از او پرستاری کنید. پرستاری از این فرد، کاری تمام وقت است که معمولا آسان نیست اما می تواند بسیار پر ثمر باشد.
پرستاری به مهارت های بسیاری نیاز دارد، شامل صبر و خلاقیت، استقامت و لذت بردن از کمک به فردی که برایتان عزیز است.
به عنوان یک پرستار، مراقبت از خودتان و عزیزتان حائز اهمیت است. مسئولیت های این نقش می تواند باعث افزایش خطر استرس، تغذیه ضعیف و بی تحرکی شود.
در صورت به عهده گرفتن نقش پرستار، لازم است از پرستاران حرفه ای و اعضای خانواده نیز کمک گرفته شود.
آمار آلزایمر
مطابق مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، آلزایمر ششمین علت رایج مرگ در بین بزرگسالان آمریکایی است و پنجمین علت مرگ افراد 65 ساله و بالاتر است.
4.7 میلیون آمریکایی بالای 65 سال در سال 2010 دچار آلزایمر شدند. محققین پیش بینی کرده اند تا سال 2050، 13.8 میلیون آمریکایی به آلزایمر مبتلا خواهند شد.
CDC پیش بینی می کند بیش از 90 درصد از افراد مبتلا به این بیماری، تا بعد از 60 سالگی هیچ علامتی مشاهده نمی کنند.
آلزایمر، بیماری گران قیمتی است. مطابق CDC، در سال 2017 حدود 259 میلیارد دلار برای درمان آلزایمر و زوال عقل، هزینه شده است.
نتیجه گیری
آلزایمر، بیماری پیچیده ای است که در مورد آن، ناشناخته های بسیاری وجود دارد.
آنچه که واضح است این است که این عارضه با گذشت زمان بدتر می شود اما درمان می تواند علائم را به تاخیر بیاندازد و کیفیت زندگی را بهبود بخشد.
اگر فکر می کنید خودتان یا یکی از عزیزانتان به آلزایمر مبتلا شده اید، اولین گام، مشورت با پزشک است.
پزشک می تواند به تشخیص و برقراری ارتباط با خدمات و پشتیبانی کمک کند.
او همچنین می تواند اطلاعاتی را در مورد شرکت در آزمایشات بالینی در اختیار شما قرار دهد.
بیشتر بخوانید : تست نوار مغز در تهران
اگر خودتان یا یکی از عزیزانتان دچار مشکلات حافظه، تفکر و رفتار شده اید، می توانید با مشورت با یک پزشک روند بیماری را کند کرده و به بهترین شکل آن را مدیریت کنید.
تلفن ثابت
تلفن همراه
آدرس:
تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک
