اختلال اوتیسم چیست + انواع، علائم و علت‌ها
طیف اوتیسم، یک اختلال رشدی مادام العمر است که با مشکلات ارتباطی، اجتماعی و رفتاری مشخص می شود. علائم اوتیسم از فردی به فرد دیگر، متفاوت است.
علائم شامل چالش ها یا تفاوت هایی در مهارت های حرکتی و توانایی های فکری و اجتماعی است. نحوه یادگیری، عمل کردن، تفکر، ارتباط برقرار کردن و تعامل افراد مبتلا به اوتیسم، متفاوت از سایرین است.
اوتیسم به عنوان یک طیف اختلال در نظر گرفته می شود، زیرا در نوع و شدت علائم آن، تنوع زیادی وجود دارد.
طبق آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، از هر 54 کودک هشت ساله، یک کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم است. اختلال طیف اوتیسم در پسران چهار برابر بیشتر از دختران است.
آمار شیوع این بیماری همچنین نشان می دهد که موارد اوتیسم در حال حاضر بیشتر از گذشته است. همچنین، تعداد مبتلایان در حال افزایش است و طی چند سال گذشته بین 10 تا 17 درصد رشد کرده است.
اوتیسم یک بیماری پیچیده است که می تواند درجات مختلفی از اختلال را ایجاد کند و زندگی فرد را در زمینه های مختلف تحت تاثیر قرار دهد. مداخله زودهنگام مهم است و انواع مختلفی از درمان و منابع برای کمک وجود دارد. یافتن درمان مناسب به مبتلایان در ایجاد زندگی مستقل و رضایت بخش کمک می کند.
علائم اوتیسم
اگرچه علائم اغلب بسیار متغیر هستند، اما معمولاً قبل از سه سالگی ظاهر می شوند. والدین علائم مرتبط با نحوه تعامل اجتماعی کودک، پاسخگویی او به محرک ها و تواناییش در برقراری ارتباط را مشاهده می کنند.
علائم اوتیسم شامل رفتارهای تکراری، علایق محدود و مشکلات در تعامل است.
اگرچه افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم ممکن است همه این علائم را نداشته باشند، اما معمولاً چندین مورد از علائم زیر را دارند:
- مشکل در برقراری تماس چشمی
- مشکل در پیگیری و درگیر شدن در گفتگوها
- پریشانی شدید هنگام ایجاد اندکی تغییر در روال ها
- عدم تطابق حالات چهره با کلام هنگام گفتگو
- علاقه شدید به موضوعات خاص
- بی علاقگی در فعالیت ها
- مشکلات بیان احساسات یا نیازها با کلمات
- عدم تظاهر
- عدم واکنش یا واکنش آهسته به افرادی که سعی در جلب توجه آنها دارند
- حساسیت به محرک های حسی از جمله چشایی، نور و بو
- رفتارهای تحریک کننده (به عنوان مثال، اعمال خود تحریک کننده و تکراری مانند تکان دادن، راه رفتن روی انگشتان پا یا تکان دادن دست ها)
- ناتوانی در بررسی مسائل از دیدگاه شخص دیگر
حتما باید خاطر داشته باشید که چون اوتیسم یک بیماری طیفی است، علائم افراد می تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد. برخی از افراد ممکن است چندین علامت داشته باشند، اما آنها را فقط در حد خفیف تجربه کنند.
در موارد دیگر، افراد فقط چند علامت در نواحی کلیدی دارند، اما در نتیجه آن علائم، اختلالات شدیدی را تجربه می کنند.
افرادی که علائم خفیف اوتیسم را دارند، اغلب می‌توانند کارهای زندگی روزمره خود را بدون مشکل انجام دهند، اما احتمال بروز سایر مشکلات مربوط به سلامت روان از جمله استرس بیش از حد، رفتارهای وسواسی، مسائل حسی، اضطراب و افسردگی برای آنها بیشتر است.
اوتیسم معمولاً در دوران کودکی تشخیص داده می شود و افراد با هر شرایط اقتصادی، نژاد و قومیت ممکن است دچار آن شوند.
بیشتر بخوانید : علل و علائم اسکیزوفرنی چیست + درمان
نشانه هایی که باید مراقب آنها باشید
نشانه ها در هر کودکی متفاوت است، اما برخی از علائم نشان دهنده نیاز به ارزیابی حرفه ای عبارتند از:
- عدم لبخند زدن یا ابراز خوشحالی تا شش ماهگی
- تا یک سالگی هیچ حرفی نمی زند
- عدم پاسخگویی هنگام صدا زدن نام کودک
- در دست نگرفتن اشیا تا یک سالگی
- عدم بیان تک کلمه ها تا 16 ماهگی
- عدم بیان عبارات دو کلمه ای تا سن 2 سالگی
- از دست دادن هر گونه مهارت گفتاری یا اجتماعی
علل اوتیسم
اگرچه دلایل دقیق اوتیسم مشخص نیست، اما تحقیقات نشان می دهد که احتمالاً یک جنبه ژنتیکی در این بیماری وجود دارد.
مطالعات نشان می‌دهند احتمال ابتلا به اوتیسم برای کودکانی که خواهر یا برادر مبتلا به اوتیسم دارند بیشتر است.
با این حال، تنها حدود 20٪ از موارد ابتلا به اوتیسم را می توان مستقیماً به دلایل ژنتیکی نسبت داد. برای درک بهتر نحوه تاثیر جهش‌ها یا تغییرات ژنتیکی خاص در ایجاد اختلال طیف اوتیسم، به تحقیقات بیشتری نیاز است.
علاوه بر وجود ادعایی در رابطه با نقش مهم ژن‌ها در بروز اوتیسم، مطالعات ارتباط بین تولد زودرس و سن بالای پدر با شروع اوتیسم را نیز نشان داده اند.
مصرف برخی داروها در دوران بارداری خطر بروز اختلال طیف اوتیسم را بیشتر می کند. طبق تحقیقات واکسن ها باعث اوتیسم نمی شوند.
انواع اوتیسم
با تشخیص ابتلای یک فرد به اوتیسم، سطح عملکرد او نیز بررسی و تعیین می شود. سه سطح مختلف از اختلال طیف اوتیسم وجود دارد:
- سطح 1 (عملکرد بالا) : این سطح یک نوع خفیف اوتیسم در نظر گرفته می شود. افراد مبتلا به این نوع ممکن است در روابط اجتماعی و رفتارهای محدود کننده دچار مشکل شوند. آنها معمولاً برای ادامه فعالیت ها در زندگی عادی و روزمره خود، به کمترین حمایت نیاز دارند.
- سطح 2 (نسبتاً شدید) : افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم سطح 2 نیاز به حمایت بیشتری دارند. مشکلات اجتماعی آنها آشکار است، در برقراری ارتباط مشکل داشته و برای مدیریت رفتارهای مشکل ساز خود به کمک نیاز دارند.
- سطح 3 (شدید) : افراد مبتلا به اوتیسم سطح 3 علائمی دارند که در توانایی آنها برای زندگی و عملکرد مستقل اختلال ایجاد می کند. افراد مبتلا به این سطح از اوتیسم اغلب ارتباط کلامی ندارند، با تغییرات دچار مشکل می شوند، رفتارهای تکراری یا محدودکننده دارند و به محرک های حسی حساس می باشند.
این سطوح برای توصیف شدت تحت تاثیر قرار گرفتن رفتارها و مهارت های اجتماعی استفاده می شوند.
بیشتر بخوانید : ناتوانی یا کم توانی ذهنی چیست + درمان
دسته بندی انواع اوتیسم در گذشته
انتشار کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM) در سال 2013 تغییرات قابل توجهی را در نحوه طبقه بندی و تشخیص اوتیسم ایجاد کرد. تا قبل از انتشار DSM-5، کارشناسان به انواع مختلف اوتیسم اشاره می کردند که عبارتند از:
- سندرم آسپرگر به عنوان شکل خفیف تری از اوتیسم توصیف می شد که مشخصه آن عملکرد عقلانی طبیعی اما مشکل در تعامل اجتماعی بود.
- اختلالات نافذ رشد طبقه بندی نشده (PDD-NOS) یک شکل متوسط از اوتیسم و بارزتر از آسپرگر بود.
- اختلال اوتیستیک شکل شدیدتری از اوتیسم بود که با نقایص جدی تری نسبت به آسپرگر و PDD-NOS مشخص می شد.
امروزه این عارضه ها به سادگی به عنوان اختلال طیف اوتیسم شناخته می شوند. اگرچه تشخیص به صورت انواع فوق دیگر رسمیت ندارد، اما برخی افراد هنوز آنها را برای توصیف چگونگی تجربه علائم و شدت آنها مفید می دانند. به عنوان مثال، مردم اغلب متوجه می شوند که آسپرگر در مورد هویت شخصی یا برای ارتباط با همسالان با تجربیات مشابه مشکلی ندارد.
تشخیص اوتیسم
علائم اوتیسم معمولاً ابتدا توسط والدین مشاهده می شود، اما ممکن است سایر مراقبان، معلمان و پزشکان نیز آن را تشخیص دهند.
غربالگری و ارزیابی اولیه مهم است. اگر در مورد رفتار کودک خود نگران هستید، حتما با پزشک کودک خود صحبت کنید. هر چه زودتر تشخیص داده شود، می توان مداخلات درمانی را زودتر شروع کرد.
آزمایش خاصی وجود ندارد که بتواند ابتلای فرد به اوتیسم را تشخیص دهد. پزشکان می توانند این بیماری را با بررسی رفتارها و پرسیدن سوالاتی در مورد رشد تشخیص دهند.
تشخیص اوتیسم در بزرگسالی
اوتیسم اغلب در اوایل کودکی تشخیص داده می شود، در دوران نوجوانی و بزرگسالی نیز قابل تشخیص است. تشخیص در مراحل بعدی زندگی دشوارتر است زیرا برخی از علائم اوتیسم با سایر مشکلات سلامت روان مانند اضطراب، OCD و ADHD اشتباه گرفته می شوند.
در حالی که محققان هنوز در حال مطالعه انواع روش‌های درمانی برای بزرگسالان مبتلا به اوتیسم هستند، اما تشخیص این بیماری در سنین بالاتر می‌تواند برای درک مشکلات فعلی و گذشته آنها مفید باشد.
تشخیص زودهنگام معمولا ایده آل است، اما برای ارزیابی، تشخیص و درمان اوتیسم هیچ وقت دیر نیست. اگر علائمی مانند علائم اوتیسم را تجربه می کنید، برای بررسی بیشتر با پزشک صحبت کنید.
بیشتر بخوانید : علائم بیماری دوقطبی و اسکیزوفرنی + درمان
ارزیابی ها
در طی معاینات منظم رشد در دوران کودکی، پزشکان تعدادی از نقاط عطف رشد و انواع مختلف تأخیرهای رشدی را بررسی می‌کنند. در صورت عدم رسیدن کودکان به نقاط عطف خاص، ارزیابی بیشتری انجام می شود.
در طی یک ارزیابی دیگر، گروهی از متخصصان که شامل یک متخصص رشد اطفال، یک روان‌پزشک کودک و یک آسیب‌شناس گفتار-زبان می باشد، تعدادی از موارد از جمله رفتارهای مناسب سن، مهارت‌های شناختی و توانایی‌های زبانی را ارزیابی می‌کنند.
برخی از انواع تست های مورد استفاده در تشخیص اوتیسم عبارتند از:
- پرسشنامه علائم اوتیسم
- نظارت بر رشد
- تست های شنوایی
- تست های هوش
اوتیسم را می توان در کودکان زیر دو سال تا حد قابل اعتماد و دقیقی تشخیص داد. علائم اوتیسم در طول سه سال اول زندگی کودک ظاهر می شود.
درمان اوتیسم
اگرچه اوتیسم یک بیماری مادام العمر است، اما درمان هایی برای بهبود علائم و توانایی افراد برای عملکرد در بخش های مختلف زندگی وجود دارد.
به گفته موسسه ملی سلامت روان، درمان باید در اسرع وقت پس از تشخیص شروع شود.
هیچ درمان واحدی وجود ندارد که بهترین باشد. برخی از گزینه های درمانی مورد استفاده برای این بیماری شامل داروها و درمانهای غیر دارویی است.
داروها
در حالی که هیچ دارویی برای درمان اوتیسم تایید نشده است، اما پزشک داروهای خاصی را برای کاهش برخی علائم خاص تجویز کند.
داروهایی مانند مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)، داروهای ضد روان پریشی، محرک ها، داروهای ضد اضطراب و داروهای ضد تشنج برای علائمی مانند موارد زیر تجویز می شوند:
- پرخاشگری
- اضطراب
- مشکلات توجه
- افسردگی
- بیش فعالی
- مشکل در گفتار
- تحریک پذیری
- کناره گیری از اجتماع
درمان های مرتبط با رفتار و رشد
درمان اوتیسم اغلب بر مداخلات رفتاری، روانشناختی یا آموزش مهارتی متمرکز است.
یکی از رویکردهای رایج مورد استفاده، تحلیل رفتار کاربردی (ABA) است؛ شکلی از درمان که از تقویت‌کننده‌ها برای آموزش و بهبود رفتارها و مهارت‌های مطلوب استفاده می‌کند.
سایر درمان های رایج مورد استفاده در درمان اوتیسم عبارتند از:
- درمان شناختی- رفتاری (CBT)
- درمان ارتباطی با تفاوت های رشدی و فردی (همچنین به عنوان “زمان کف” شناخته می شود)
- مداخللات رفتاری فشرده و زودهنگام
- درمان پاسخ محور
- مداخلات مربوط به توسعه روابط
- رفتار درمانی کلامی
برخی درمان ها با اهداف زیر برای کمک به افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم طراحی شده اند:
- پرورش توانایی های شناختی
- بهبود نقاط قوت موجود
- ارتقا مهارت های زبانی و ارتباطی
- بهبود مهارت های اجتماعی
- آموختن مهارت های سازگاری برای امکان داشتتن زندگی مستقل
- فن آوری های کمکی
- گفتار درمانی
- کاردرمانی
- آموزش مهارت های اجتماعی
درمان اغلب شامل جنبه‌هایی از آموزش مراقب است که در آن والدین و سایر مراقبان، مهارت‌هایی را برای بهبود نتایج درمان می‌آموزند.
مقابله با اوتیسم
علاوه بر درمان حرفه ای، تعدادی راهبرد خودیاری نیز وجود دارد که می توانید برای مقابله با برخی از علائم اوتیسم از آنها استفاده کنید. برای مثال:
- پذیرنده باشید : به‌جای تمرکز بر تفاوت‌ها، سعی کنید این ویژگی‌های منحصربه‌فرد را فقط به عنوان بخشی از شخصیت یک فرد ببینید. به جای تمرکز بر تلاش برای «رفع» تفاوت ها، پذیرش و عشق بی قید و شرط را تمرین کنید.
- یک محیط آرام و راحت ایجاد کنید : به عوامل استرس زای احتمالی از جمله محرک های حسی مانند صداهای بلند یا نورهای روشن توجه کنید.
- برنامه را دنبال کنید : افراد مبتلا به اوتیسم در صورت ایجاد یک روال و ساختار می توانند بهترین عملکرد را داشته باشند. همه چیز را هر روز ثابت نگه دارید، از جمله وعده های غذایی، مدرسه، قرار ملاقات ها، درمان و زمان خواب. هنگامی که قرار است تغییرات یا اختلالاتی رخ دهد، حتما به فرد هشدار و زمان زیادی برای آماده شدن بدهید.
- به یک گروه پشتیبانی بپیوندید : به دنبال گروه های پشتیبانی محلی در منطقه خود باشید یا به صورت آنلاین به یک گروه بپیوندید. می توانید تجربیات خود را به اشتراک بگذارید، پشتیبانی دریافت کنید، درباره درمان ها بیاموزید و منابع و برنامه های مرتبط با اختلال طیف اوتیسم را پیدا کنید.
- شناسایی محرک ها را یاد بگیرید : اگر موارد خاصی باعث رفتارهای مخرب یا چالش برانگیز می شود، می توانید راه هایی برای جلوگیری یا اصلاح آن موقعیت های دشوار بیابید.
- به ارتباطات غیرکلامی توجه کنید : از آنجایی که افراد مبتلا به اوتیسم اغلب در مورد رفتارهای ارتباطی و اجتماعی مشکل دارند، ممکن است نتوانند به شما بگویند که مشکل چیست. به مواردی مانند حالات چهره، زبان بدن و سایر علائم غیرکلامی نگاه کنید.
- از تقویت مثبت استفاده کنید : هدف این است که زمانی که “آنها را خوب می بینید”، جایزه ارائه دهید. وقتی متوجه شدید که آنها از مهارت جدیدی استفاده می کنند یا کار خوبی انجام می دهند، آنها را تحسین کنید.
تشویق کلامی می تواند کمک زیادی به شما کند، اما می توانید از سایر پاداش های مورد نظر مانند برچسب ها یا فعالیت های ترجیحی به عنوان راهی برای تقویت رفتارهای مناسب استفاده کنید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
