تاثیر و عملکرد سروتونین در مغز

تاثیر سروتونین بر مغز

نام مستعار “انتقال دهنده عصبی شاد” به علت تاثیری که سروتونین بر مغز دارد، به درستی به آن داده شده است. این انتقال دهنده عصبی مهم، از نظر شیمیایی مسئول حفظ حس رضایت، لذت، شادی و تعادل خلقی در مغز انسان است.

اگر سطح سروتونین مناسب باشد، فرد احساس خوبی خواهد داشت! با پایین آمدن سطح سروتونین از حد نرمال، فرد پکر و افسرده می شود.

در مطالعات، کمبود سروتونین در افراد مبتلا به افسردگی و اختلالات اضطرابی مشهود بوده است.

تاثیر پایین بودن سطح سروتونین در مغز همچنین با مشکلات دیگری مانند اختلال عملکرد جنسی، اختلالات خوردن و اختلالات خواب و بی خوابی مرتبط است، اما محدود به این موارد نمی شود.

سروتونین یک مولکول پیچیده است که همه چیز در مورد تعادل در زندگی و ذهن را به عهده دارد. در دنیای پزشکی باید در مورد میزان استفاده از SSRI ها و استفاده از روش های درمانی جایگزین و طبیعی تر برای تنظیم سروتونین، فکر کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تاثیر و عملکرد سروتونین در مغز می توانید به کلینیک یادمان طب در تهران مراجعه کنید.

سروتونین از کجا می آید؟

مقدار زیادی سروتونین در سلول های انتروکرومافین موجود در بافت اطراف دستگاه گوارش (GIT) ذخیره شده است.

حدود 90٪ از آن در روده ترکیب و ذخیره شده و مقداری از آن نیز در پلاکت های خون وجود دارد و با آنها در بدن حرکت می کند.

10 درصد دیگر در ساقه مغز و در هسته‌های رافه تولید و در وزیکول‌ ها ذخیره می ‌شود.

اثرات سروتونین

سروتونین بسته به محل ذخیره آن بدن، تاثیر متفاوتی ایجاد می کند.

سروتونین با تجزیه اسید آمینه ال تریپتوفان در کبد، توسط آنزیم تریپتوفان هیدروکسیلاز تشکیل می شود. طی این فرآیند تجزیه، 5-هیدروکسی تریپتوفان (5-HTP) تولید خواهد شد.

نود درصد سروتونین در بدن در دستگاه گوارش (GI) ساخته شده و توسط سلول های روده و پلاکت های خون جذب می شود.

سروتونین به عنوان یک هورمون در بدن، در عملکردهای مختلفی از جمله هضم و کنترل اشتها، انعقاد خون و اعمال جنسی نقش دارد.

بیشترین تاثیرات سروتونین بر دستگاه گوارش و آسان شدن پریستالسیس، یعنی انقباض ریتمیک روده در طول هضم است.

ساخت تنها ده درصد از سروتونین موجود در بدن در مغز صورت می گیرد. پس از تجزیه تریپتوفان، 5-HTP وارد جریان خون شده و پس از عبور از سد خونی مغزی وارد بافت مغز می شود.

بیشتر بخوانید : تاثیر اضطراب و استرس برای نوروپاتی محیطی

5 HTP-پس از وارد شدن به مغز، به 5Hydroxytryptamine (5-HT) یا عنوان شناخته شده آن، سروتونین، تبدیل خواهد شد.

در مغز، سروتونین به عنوان یک انتقال دهنده عصبی عمل می کند و در تنظیم خلق و خو، کنترل چرخه های خواب، میل جنسی، جلوگیری از تحریک بیش از حد نورون ها و کنترل استرس نقش دارد.

با سطح مناسب سروتونین، خلق و خو و خواب بهبود می یابد و استرس قابل کنترل خواهد بود. اثرات کاهش سطح سروتونین شامل افسردگی یا بی تفاوتی، افکار مضطرب، مه مغزی و اختلالات خواب است.

سروتونین در مغز، هنگام نیاز بدن، به ملاتونین تبدیل می شود، تاثیر سروتونین بر خواب در درجه اول مربوط به هورمون ملاتونین است.

ملاتونین هورمون اصلی مسئول حفظ ریتم شبانه روزی (چرخه خواب/بیداری) در بدن است. در طول روز، تولید ملاتونین کم است و با کاهش میزان نور در عصر، تولید ملاتونین افزایش یافته و بدن برای خواب آماده می شود.

به دلیل عدم عبور سروتونین از سد خونی مغز، سروتونین مورد استفاده در مغز به عنوان یک انتقال دهنده عصبی، باید درون خود مغز ساخته شود.

گاهی اوقات، سطح سروتونین به دلیل استرس مزمن، بیماری و عادات سبک زندگی کاهش می یابد.

در این موارد، برای افزایش سطح سروتونین احتمالا از تقویت‌کننده‌های سروتونین مانند مکمل‌های 5-HTP، که قادر به عبور از سد خونی مغزی هستند، استفاده می شود.

سروتونین در مقایسه با دوپامین

عملکرد سروتونین و دوپامین چیست؟ هر دو انتقال دهنده های عصبی هستند که در بروز افسردگی نقش دارند.

سروتونین به عنوان یک تنظیم کننده خلق و خو عمل می کند و همچنین در بسیاری از فرآیندهای دیگر بدن مانند هضم و خواب نقش دارد. دوپامین به “مرکز لذت” در مغز متصل است و در زمان دریافت پاداش، سطح دوپامین در بدن بالا می رود. سطوح پایین دوپامین ممکن است فرد را بی انگیزه و دچار حس درماندگی کند.

تفاوت اصلی بین آنها، نحوه تاثیر این دو انتقال دهنده عصبی بر خلق و خو است. دوپامین پس از تجربه های لذت بخش آزاد می شود و انگیزه و علاقه فرد را تغییر می دهد، در حالی که سروتونین بر نحوه پردازش احساسات تأثیر می گذارد.

از لحاظ سلامتی، هر دو باید در سطح متعادلی باشند.

اکسی توسین یکی دیگر از مواد شیمیایی مغز است که در درجه اول با احساس عشق مرتبط بوده و کارکردهای مشابهی مانند سروتونین و دوپامین دارد.

بیشتر بخوانید : دوپامین چیست – کاربرد دوپامین در مغز

چگونه سطح سروتونین را افزایش دهیم

با افزایش سطح سروتونین، ارتباط بین سلول های مغز تقویت شده و در نتیجه آن خلق و خوی فرد بهبود می یابد. سطح سروتونین در بدن را می توان با موارد زیر افزایش داد:

• ورزش منظم نه تنها سطح سروتونین را بالا می برد بلکه سلامت عمومی فرد را نیز بهبود می بخشد.
• پیروی از یک رژیم غذایی سالم که حاوی غذاهایی مانند پنیر، تخم مرغ، آجیل، بوقلمون، آناناس، توفو و سالمون باشد.
• مدیتیشن منظم برای کاهش استرس
• ماساژ درمانی که به کاهش کورتیزول (هورمون استرس) کمک می کند
• بیشتر قرار گرفتن در معرض نور خورشید یا نور درمانی

SSRI برای اثرات سروتونین پایین

مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین، معروف به SSRI ها، معمولا برای درمان انواع اختلالات خلقی از جمله افسردگی، اضطراب و برخی فوبیاها تجویز می‌شوند.

در صورت کمبود سروتونین، پزشک ممکن است SSRI ها را به عنوان یک گزینه درمانی توصیه کند. این داروها مانع از جذب مجدد این انتقال دهنده عصبی در مغز شده و در هنگام آزاد شدن سروتونین، اثرات آن را افزایش می دهند.

این داروها در بیشتر موارد بسیار مؤثر هستند و میلیون‌ ها نفر، از آنها به طور ایمن استفاده کرده‌ اند.

با این حال، مصرف صحیح SSRI ها در دوز مناسب برای نیازهای هر فرد، باید به صورت طولانی مدت باشد. علاوه بر این، SSRI ها گاهی اوقات عوارض جانبی جدی و مشکلات ترک دارو ایجاد می کنند.

به همین دلیل، برخی از افراد، روش های جایگزین را برای افزایش سطح سروتونین ترجیح می دهند.

برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.