آنچه باید درباره خونریزی مغزی بدانید
هموراژ مغزی عبارتی است که به خونریزی و خون مردگی در مغز اشاره دارد. این عارضه با عنوان خونریزی مغزی یا خونریزی داخل جمجمه ای نیز شناخته می شود.
خونریزی مغزی یک وضعیت اورژانسی است که نیاز به درمان فوری دارد. جمجمه مغز را احاطه کرده است و هرگونه خونریزی در مغز موجب فشرده شدن و آسیب به بافت های مغز می شود.
اگر خون از یک رگ خونی نشت کند یا رگ پاره شده و موجب خونریزی شود سکته مغزی هموراژیک رخ خواهد داد.
فشردگی ناشی از خونریزی بیش از حد ممکن است آنقدر شدید شود که جلوی جریان خون سرشار از اکسیژن به بافت های مغز را بگیرد.
کمبود اکسیژن در مغز می تواند منجر به تورم یا ادم مغزی شود.
گاهی خون انباشته شده ناشی از خونریزی به صورت یک توده جمع می‌شود که به آن هماتوم می گویند. فشار اضافی ناشی از هماتوم می‌تواند مانع از رسیدن اکسیژن به سلول های مغز شده و در نتیجه آنها را از بین ببرد.
در این مقاله بیشتر درباره خونریزی مغزی، دلایل، نحوه تشخیص، زمان وقوع و اقدامات لازم در مورد آن بیشتر خواهید دانست.
فردی که دچار خونریزی مغزی می شود در وضعیت اورژانسی قرار می گیرد و نیاز به درمان فوری دارد. همچنین خونریزی در مغز موجب فشرده شدن و آسیب به بافت های مغز می شود. برای درمان خونریزی مغزی به کلینیک یادمان تب در تهران مراجعه کنید.
دلایل خونریزی مغزی
عوامل متعددی می توانند منجر به خونریزی مغزی شوند، مانند:
- جراحت سر یا وارد شدن ضربه به آن
- آنوریسم مغزی یا برآمدگی کوچکی در رگ های مغز
- فشار خون بسیار بالا
- ناهنجاری های مرتبط با رگ های خونی
- اختلالات خونی و خونریزی
- بیماری کبد
- تومور مغزی
- مصرف داروهای غیر مجاز
سن
اثرات خونریزی مغزی در گروه‌های سنی مختلف متفاوت است. خونریزی مغزی بیشتر در افراد مسن رخ می دهد.
بیشتر خونریزی هایی که به طور ناگهانی در داخل مغز کودکان رخ می دهد به علت ناهنجاری عروق خونی است. بیماری های خونی، تومورهای مغزی، سپتیسمی، استفاده از الکل یا داروهای غیرقانونی از جمله دلایل احتمالی دیگر هستند.
در نوزادان این عارضه می تواند به دلیل آسیب هنگام تولد یا وارد شدن ضربه شدید به شکم مادر در دوران بارداری باشد.
علائم و برخی از گزینه های درمانی برای بزرگسالان و کودکان بسیار مشابه است. درمان در کودکان به محل خونریزی و شدت آن بستگی دارد.
بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) سکته مغزی پنجمین علت اصلی مرگ و میر در ایالات متحده است.
سکته مغزی در میان افراد مسن شایع تر است اما می‌تواند برای کودکان نیز رخ دهد.
بر اساس گزارش‌های انجمن های مرتبط با سکته مغزی، در هر چهار هزار مورد تولد زنده، یک مورد خونریزی مغزی رخ می دهد.
خونریزی مغزی در میان کودکان زیر دو سال نسبتاً شایع تر است.
این عارضه در کودکان معمولاً بهتر از بزرگسالان بهبود می‌یابد زیرا مغز کودک هنوز در حال رشد است.
علائم خونریزی مغزی
خونریزی مغزی علائم مختلفی ایجاد می کند. سوزن سوزن شدن ناگهانی، ضعف، بی حسی و فلج صورت، بازو یا پا از جمله این علائم هستند. علائم به احتمال زیاد فقط در یک طرف بدن رخ می دهد.
علائم دیگر خونریزی عبارتند از:
- سردرد ناگهانی و شدید
- مشکل بلع
- مشکلات بینایی
- از دست دادن قدرت تعادل و هماهنگی
- گیجی یا مشکل در درک اطراف
- مشکل در صحبت کردن یا نامفهوم صحبت کردن
- بی حالی، عدم هوشیاری
- تشنج
به منظوره شروع هرچه سریعتر درمان لازم است این علائم به سرعت تشخیص داده شوند.
عوارض جانبی
گاهی برای بهبود تاثیرات جانبی این عارضه انجام فیزیوتراپی ضرورت دارد. عوارض جانبی اغلب ناشی از جمع شدن خون در مغز است.
خونریزی مانع از ارتباط سلول های عصبی با دیگر بخش های بدن و انجام عملکرد طبیعی آن ها می شود. مشکلات حرکتی، گفتاری یا مشکلات حافظه مشکلات شایعی هستند که پس از خونریزی ایجاد می شوند.
بسته به محل جمع شدن خون و آسیب وارده، برخی از عوارض جانبی ممکن است دائمی باشند، مانند:
- فلج
- بی حسی یا ضعف در بخشی از بدن
- مشکل بلع یا دیسفاژی
- از دست دادن بینایی
- کاهش قدرت تکلم یا فهم کلمات
- گیج بودن یا از دست دادن حافظه
- تغییر ویژگی‌های شخصیتی یا مشکلات احساسی
انواع
این عارضه بسته به محل خونریزی انواع مختلفی دارد:
- خونریزی داخل مغزی : این نوع خونریزی در داخل مغز رخ می دهد.
- خونریزی زیر عنکبوتیه : این خونریزی بین مغز و غشاهای پوشاننده آن رخ می دهد.
- خونریزی ساب دورال : در زیر لایه داخلی سخت شامه و بالای مغز رخ می دهد.
- خونریزی اپیدورال : بین جمجمه و مغز ایجاد می شود.
تمام انواع خون ریزی مغزی می‌توانند خطر جانی جدی ایجاد کنند.
تشخیص خونریزی مغزی
تشخیص این عارضه می تواند دشوار باشد زیرا برخی از افراد هیچ علائمی ندارند. پزشکان باید برای یافتن محل دقیق خونریزی آزمایشاتی را انجام داده یا تجویز کنند.
آزمایشات احتمالی عبارتند از:
- سی تی اسکن یا ام آر آی
- پونکسیون کمری، پانکسیون نخاعی یا بذل نخاع که در آن پزشک مایع نخاعی را با استفاده از یک سوزن توخالی برای آزمایش برمی دارد.
- آنژیوگرافی مغزی که در آن رنگی در رگها تزریق شده و سپس از مغز تصاویر اشعه ایکس گرفته می شود. رنگ رگهای خونی غیر طبیعی در داخل و نزدیک مغز را نمایان می کند.
درمان خونریزی مغزی
گاهی برای درمان این عارضه شدید به جراحی نیاز است. جراحان جراحی را برای کاهش فشار روی مغز انجام می دهند.
اگر پارگی آنوریسم مغزی علت خونریزی باشد، جراح بخشی از جمجمه را برداشته و رگ را می بندد. به این روش کرانیوتومی می گویند.
داروهای ضد اضطراب، داروهای ضد صرع و سایر داروهای کنترل کننده علائمی مانند تشنج و سردرد های شدید از گزینه‌های دیگر درمان هستند.
خونریزی مغزی می تواند قابل درمان باشد، البته دریافت درمان سریع و صحیح اهمیت زیادی دارد.
پس از خونریزی مغزی افراد می‌توانند با کمک توانبخشی توانایی خود را برای زندگی روزمره بازگردانند.
درمانهای توانبخشی شامل موارد زیر است:
- فیزیوتراپی
- گفتار درمانی
- کاردرمانی
- تغییرات سبک زندگی برای کاهش خطر وقوع خونریزی دیگر
پیشگیری
طبق گزارش انجمن جراحان مغز و اعصاب آمریکا هر سال حدود 1.7 میلیون آسیب مغزی در ایالات متحده رخ می دهد و حدود 5.3 میلیون نفر ناتوانی ناشی از یک جراحت مغزی دارند.
بیشتر بخوانید : آسیب تروماتیک مغزی ، علائم و پشگیری
محافظت از خود در برابر خطر جراحت مغزی ناشی از سانحه اهمیت زیادی دارد.
بستن کمربند در اتوموبیل یا گذاشتن کلاه ایمنی هنگام موتور یا دوچرخه سواری، راه های آسانی برای محافظت از سر و مغز هستند.
۲۵ درصد از افرادی که دچار این عارضه و سکته مغزی می شوند، در آینده نیز دوباره دچار این مشکلات خواهند شد.
افراد با ایجاد تغییرات در شیوه زندگی می‌توانند احتمال بروز خونریزی مجدد را برای خود کاهش داده یا از وقوع یک مشکل عروقی در مغز جلوگیری کنند.
افراد مبتلا به فشارخون بالا باید مرتب معاینه شوند و اقدامات لازم را برای کاهش فشار خون انجام دهند.
همچنین حتماً باید از مصرف دخانیات که یک عامل خطرزای مهم برای سکته مغزی است اجتناب کرد.
سموم موجود در تنباکو موجب آسیب سیستم قلبی عروقی، تجمع پلاک در رگ و باریک شدن آنها شده و به این ترتیب فرد را در معرض خطر سکته قرار می دهند.
افراد مبتلا به دیابت باید از کنترل سطح قند خون خود مطمئن باشند.
بسیاری از افراد مبتلا به دیابت مبتلا به فشارخون و کلسترول بالا نیز هستند و ممکن است اضافه وزن نیز داشته باشند که همگی خطر سکته مغزی را افزایش می دهند.
تغییر رژیم غذایی و ورزش کردن از مهمترین تغییراتی است که می‌توان برای کاهش خطر این عارضه انجام داد.
افراد باید غذاهای مفید برای سلامت قلب و مغز را در رژیم غذایی خود بگنجانند، مانند رژیم غذایی DASH که توسط موسسه ملی قلب، ریه و خون تایید شده است.
اضافه وزن می تواند منجر به افزایش فشار خون، دیابت، بیماری قلبی و سکته شود. باید سعی کرد با داشتن فعالیت فیزیکی نه تنها اضافه وزن ناخواسته بلکه خطر سکته مغزی را نیز کاهش داد.
انجمن قلب آمریکا هر هفته ۱۵۰ دقیقه ورزش متوسط تا شدید را توصیه می کند.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی پس از سکته مغزی
خلاصه
خونریزی مغزی جان افراد را به خطر می‌اندازد و نیاز به درمان فوری و توانبخشی طولانی مدت دارد. بیماری های دیگری مانند دیابت این خطر را افزایش می دهند.
اما پوشیدن محافظ ها هنگام انجام فعالیت هایی مانند دوچرخه سواری که خطر آسیب مغزی ایجاد می کنند و سیگار نکشیدن احتمال این عارضه را کاهش می‌دهد.
خونرزی مغزی در صورت زیاد و سریع بودن می تواند طی 12 تا 24 ساعت موجب مرگ فرد شود.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
