آزمایش اکوکاردیوگرافی چیست و چگونه انجام می شود؟

آزمایش یا تست اکوکاردیوگرافی (TTE) که اکوی قلبی یا سونوگرافی قلبی هم نامیده می شود، نوعی تصویربرداری سونوگرافی استفاده شده برای ارزیابی قلب حین کار است.

به طور خاص، اکو بهترین روش برای مشاهده حرکت و عملکرد ماهیچه و دریچه های قلب است.

اکوی قلب در صورت بیماری دریچه قلب، ضربان قلب نامنظم یا بیماری های ماهیچه قلبی مثل کاردیومیوپاتی اتساع یافته یا کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک انجام می شود.

در صورت نیاز به اکوی قلب یا اکوکاردیوگرافی از انجام آزمایش ایمن و دقیق مطمئن شوید. کلینیک یادمان تب دارای بهترین امکانات برای آزمایش اکوکاردیوگرافی است. برای دریافت نوبت تماس بگیرید.

هدف از آزمایش اکوکاردیوگرافی

اکوی قلبی برای شناسایی موراد غیرعادی در ساختار و عملکرد قلب استفاده می شود. در این آزمایش، امواج صوتی به سمت قلب ارسال می شوند و بازتاب آن ها باعث ایجاد تصویری متحرک روی مانیتور می شود.

این آزمایش به پزشک اجازه می دهد آناتومی قلب را از زوایای مختلف مشاهده کرده و ضربان قلب را بررسی کند.

در صورتی که شخص دچار علائمی مثل خستگی، تنگی نفس یا غش باشد، اکوی قلب برای وی انجام می شود.

علی الخصوص اگر صدای قلب یا نوار قلب (EKG) (آزمایشی برای ترسیم فعالیت الکتریکی قلب) نشان دهنده مشکل در ساختار قلب باشد.

کاربردها اکوکاردیوگرافی

اکوی قلبی به پزشک اجازه می دهد نحوه کار قلب را مشاهده کند تا بتوان مشکلات موجود را شناسایی کرد.

برای مثال:

• مشکلات مربوط به دریچه های قلب مثل افتادگی دریچه میترال را می توان از طریق این آزمایش تشخیص داد.

دلیل این امر این است که این آزمایش نحوه حرکت دریچه های قلب را نشان می دهد.

• یک میکروفون مخصوص با نام داپلر را می توان در آزمایش اکو برای اندازه گیری سرعت جریان خون در نواحی مختلف داخل قلب استفاده کرد.

این میکروفون برای تعیین مشکلات جریان خون در بیماری هایی مثل تنگی دریچه آئورت (AS) مناسب است.

• آزمایش اکو به ارزیابی بیماری های مادرزادی قلب کمک می کند.

برای مثال، بیماری تترالوژی فالوت و نقص دیواره بین دهلیزی بیماری های مادرزادی هستند که در آن ها، قلب دارای ساختار آناتومیک مناسب نیست.

• اکوی قلب معمولاً برای اندازه گیری کسر جهشی بطن چپ به منظور ارزیابی اثربخشی درمان های قلبی مختلف در بیماری هایی مثل نارسایی قلبی استفاده می شود.
• اگر شخص دچار آریتمی قلبی (ضربان نامنظم) باشد، اکوی قلب می تواند حرکت قلب را ارزیابی کند.

این امر به تعیین علت دقیق و بهترین درمان این مشکل کمک می کند.

اکوکاردیوگرافی گاهی همراه با تست استرس برای ارزیابی قلبی استفاده می شود.

آزمایش اکو در حالت استراحت انجام شده و سپس حین تمرین، تکرار می شود تا تغییرات عملکرد ماهیچه قلب هنگام وارد آمدن فشار به آن، مشخص شوند.

کاهش عملکرد ماهیچه قلب حین تمرین ورزشی می تواند نشانه ای از بیماری عروق کرونر باشد.

محدودیت های اکوکاردیوگرافی

در حالی که اکوی قلب اطلاعات زیادی در مورد آناتومی قلب به دست می دهد، ولی شریان های قلبی یا انسداد این شریان ها را نشان نمی دهد.

اگر تصویربرداری عروق کرونر (شریان های قلب) ضروری باشد، معمولاً از کاتتریزاسیون قلبی استفاده می شود.

بعضی تفاوت های بدنی مثل ضخیم بودن دیواره قفسه سینه یا آمفیزم می توانند باعث تداخل در ترسیم وضعیت قلبی هنگام اکوی قلب شوند.

اگر فرد دچار یکی از این مشکلات بوده و نیازمند اکو باشد، احتمالاً از سونوگرافی تهاجمی قلب استفاده می شود که با نام اکوکاردیوگرافی از طریق مری (اکو مری یا ترانس ازوفاژیال) (TEE) شناخته می شود.

بیشتر بخوانید : آزمایش نوار قلب و چگونگی انجام آن

خطرات و موارد منع استفاده

در هر وضعیت سلامتی می توان از اکوی قفسه سینه استفاده کرد.

احتمال دارد از بیمار خواسته شود هنگام آزمایش تا چند ثانیه نفس خود را حبس کند. این آزمایش هیچ عوارض منفی ندارد.

قبل از آزمایش اکوکاردیوگرافی

بیمار قبل از اکوی قلب نیازی به انجام کار خاصی برای آماده شدن ندارد. قبل از اکو نیازی به هیچ آزمایش غربال گری هم نیست.

بیشتر بخوانید : هرآنچه باید در مورد بیماری قلبی بدانید

زمان بندی

به طور کلی، آزمایش معمولاً حدود یک ساعت طول می کشد.

به مانند هر نوع آزمایش تشخیصی، شخص باید حداقل 15 تا 30 دقیقه قبل از زمان آزمایش در محل حاضر باشد تا بتواند فرم های مربوطه را پر کند.

محل آزمایش

اغلب مطب های پزشکی توصیه می کنند که اکوی قلب در مرکز آزمایش قلبی در همان نزدیکی انجام شود.

اگر بیمه دارید، احتمالاً باید به مرکزی مراجعه کنید که با بیمه شما قرارداد دارد.

چه بپوشیم؟

هنگام آزمایش اکو، بیمار لباس هایش را در آورده و لباس مخصوص بیمارستان به او داده می شود.

بنابراین، نیازی به پوشیدن لباس خاص هنگام رفتن برای این آزمایش وجود ندارد.

خوردن و آشامیدن

قبل از اکوی قفسه سینه، محدودیتی برای خوردن و نوشیدن وجود ندارد.

با این حال، بسته به دلیل انجام آزمایش، احتمال دارد پرشک از بیمار بخواهد شش تا ده ساعت قبل از آزمایش از مصرف کافئین خودداری کند چون کافئین ضربان قلب را بالا می برد.

هزینه و بیمه

احتمال دارد شرکت بیمه قبل از انجام اکوی تشخیصی نیازمند تاییدیه باشد. همچنین احتمال دارد بیمار مجبور به پرداخت بخشی از هزینه شود.

در این خصوص می توانید از شرکت بیمه یا مرکز آزمایش سوال کنید.

در صورتی که خود بیمار هزینه کامل را پرداخت می کند باید برای هزینه خیلی بالا آماده باشد.

این هزینه شامل هزینه های مرکز انجام آزمایش، هزینه های فنی، هزینه های تجهیزات و هزینه متخصص است.

این هزینه ها بسیار متغیر بوده و احتمال دارد پزشک از هزینه دقیق این آزمایش آگاهی نداشته باشد. بیمار می تواند از مرکز انجام آزمایش در مورد هزینه سوال کند.

چه مواردی را باید همراه خود بیاوریم؟

بیمار باید نسخه تجویز اکو (اگر به صورت الکترونیکی ارسال نشده باشد)، دفترچه بیمه، کارت شناسایی و کارت پرداخت یا پول همراه داشته باشد.

بیشتر بخوانید : نارسایی قلبی

طی آزمایش

تست اکوی قلب توسط متخصص فنی یا پزشک انجام می شود. در اغلب موارد، متخصص بخشی یا همه آزمایش را انجام می دهد.

همچنین، پزشک که معمولاً متخصص قلب و عروق است، تصاویر قلب را هنگام اکو بررسی کرده و احتمال دارد در صورت نیاز، مبدل را تنظیم کند تا زوایای دیگری از قلب را مشاهده کند.

احتمال دارد پزشک بیمار یا یک متخصص قلب و عروق دیگر هم در هنگام آزمایش اکو حضور داشته باشند.

قبل از آزمایش

قبل از آزمایش از بیمار خواسته می شود تا لباس های خود را در آورده و لباس بیمارستانی بپوشد.

حین آزمایش

در ابتدای آزمایش، بیمار روی تخت دراز کشیده و متخصص مقداری ژل را روی قفسه سینه بیمار قرار می دهد.

در ادامه، مبدل که دستگاه کوچکی به شکل یک میکروفن است روی قفسه سینه قرار می گیرد. مبدل، امواج صوتی را به سمت قلب می فرستد.

مثل ردیاب صوتی روی یک زیردریایی، موج های صوتی بعد از برخورد با ساختارهای قلب بازتاب یافته و به مبدل باز می گردند. مبدل این امواج بازگشتی را ثبت می کند.

در ادامه، این امواج توسط یک رایانه پردازش شده و روی مانیتور نمایش داده می شوند که به صورت تصویری از قلب در حال تپش، ظاهر می شود.

متخصص، مبدل را جا به جا می کند تا تصویر قلب از زوایای مختلف به دست آید.

هنگام انجام آزمایش، احتمال دارد از بیمار خواسته شود به بغل دراز بکشد یا به مدت چند ثانیه نفس خود را حبس کند.

به طور کلی، اکوی قلب از طریق قفسه سینه معمولاً 30 تا 60 دقیقه طول می کشد.

بعد از آزمایش اکوکاردیوگرافی

بعد از اتمام آزمایش، یک حوله کوچک به بیمار داده می شود تا ژل روی قفسه سینه را تمیز کند. در ادامه، بیمار می تواند لباس های خود را پوشیده و محل را ترک کند.

به طور عادی، نتایج فوراً آماده نمی شوند به این دلیل که احتمال دارد پزشک بخواهد آزمایش را بررسی کرده و با دقت بیشتری بعضی از تصاویر را نگاه کند.

در ادامه، گزارش آزمایش آماده می شود. بعد از آزمایش نیاز به تغییر در فعالیت های روزمره نیست و اکوی قلب باعث عوارض جانبی نمی شود.

تفسیر نتایج اکوکاردیوگرافی

نتایج اکو در یک گزارش ارائه می شوند که شامل توصیف آناتومی قلب، حرکات قلب و هر نوع نقص مشاهده شده هنگام آزمایش است. دریافت گزارش می تواند از چند روز تا چند هفته طول بکشد.

در اغلب موارد، به دلیل جزئیات فراوان موجود در گزارش، پزشک از بیمار می خواهد به مطب مراجعه کند تا نتایج مورد بحث قرار گرفته و گام های بعدی مشخص شوند.

گزارش اکو شامل موارد زیر است:

• نرخ ضربان قلب: مقدار نرمال بین 60 تا 100 تپش در دقیقه است.
• ارزیابی اندازه قلب: گشاد شدن حفره ها به معنای بزرگ شدن قلب است.
• توصیف پریکارد (پیراشامه، آب شامه) که بافت محافظ بیرونی قلب است. این بخش مشخص می کند که آیا ظاهر پریکارد عادی است یا خیر و توصیفی از هر نوع مورد غیرعادی ارائه می کند.
• ارزیابی ضخامت قلب و مقایسه با مقدار مورد انتظار بر اساس سن، جنس و اندازه بدن شخص.
• نتیجه گیری در مورد عملکرد بطن ها به همراه جزئیات مربوط به موارد غیرعادی.
• ارزیابی شکل و حرکت دریچه های قلب و وجود یا عدم وجود برگشت خون (نشت جریان خون).
• وجود یا عدم وجود لخته خون در قلب.
• توصیف هر نوع نقص آناتومیک یا مادرزادی یا یافته های غیرمترقبه

این گزارش همچنین می تواند شامل نظراتی در مورد کیفیت تصاویر باشد اگر موردی باعث کاهش شفافیت تصویر شده باشد که باعث می شود قابلیت اعتماد به نتایج کمتر باشد.

پیگیری

اکوی قلب برای ارزیابی بیماری ها و وضعیت های متفاوتی استفاده می شود. به همین دلیل، توصیه های بعد از آزمایش متفاوت بوده و به نتایج آزمایش بستگی دارند.

در صورت وجود مشکل قلبی مزمن، احتمال دارد بیمار نهایتاً نیازمند یک اکوی دیگر باشد. با این حال، معمولاً نیازی به پیگیری های منظم بعد از اکوی قلب،  وجود ندارد.

به طور کلی، پیگیری بعد از اکو بر درمان مشکل قلب تمرکز دارد.

برای مثال، اگر آزمایش برای تشخیص بیماری مادرزادی قلب استفاده شده باشد، گام بعدی احتمالاً شامل ترمیم از طریق جراحی است.

اگر اکو برای ارزیابی نارسایی قلب استفاده شده باشد، احتمال دارد نیاز به تغییر داروهای مصرفی وجود داشته باشد.

اگر اکو برای ارزیابی آریتمی استفاده شده باشد، آنگاه احتمال نیاز به دارو، جراحی یا ضربان ساز وجود دارد.

در بعضی موارد، TEE بعد از بررسی نتایج اکوی قلب تجویز می شود، علی الخصوص اگر پزشک فکر کند مشکل قلبی وجود دارد که هنوز تشخیص داده نشده است.

TEE با قرار دادن یک دستگاه سونوگرافی درون مری به جای بیرون قفسه سینه، تصویری از قلب به دست می دهد.

هر دو آزمایش دارای مزایا و معایب مخصوص به خود هستند.

اصلی ترین تفاوت این دو آزمایش این است که TEE تهاجمی بوده و نیازمند بی حسی است.

TEE را می توان برای برنامه ریزی عمل جراحی نیز استفاده کرد.

کلامی از کلینیک ما

اگر نیازمند اکوی قلب هستید، اطمینان داشته باشید که این آزمایش یک آزمایش ایمن و ساده است.

دلایل مختلفی برای انجام این آزمایش وجود دارد و این آزمایش منجر به نتایج متفاوتی خواهد شد.

در اغلب موارد، مشکلات شناسایی شده از طریق اکوی قلب را می توان با دارو درمان کرد.

با این حال، گاهی جراحی قلبی که نرخ موفقیت بسیار بالایی دارد برای حل مشکل قلبی نیاز خواهد بود.

اگر در فهمیدن بعضی نتایج آزمایش اکو دچار مشکل شده اید می توانید با پزشک خود صحبت کنید.

برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.