آبسه مغزی
آبسه در مغز یک فرد سالم، معمولا ناشی از عفونت باکتریایی است. آبسه های قارچی مغز در افرادی رخ می دهد که سیستم ایمنی ضعیفی دارند. عفونت باعث می شود مغز در اثر تجمع چرک و سلول های مرده متورم شود.
آبسه مغزی زمانی شکل می گیرد که قارچ، ویروس یا باکتری از طریق زخمی در داخل سر یا عفونتی در جایی دیگر از بدن، خود را به مغز می رساند.
عفونت های موجود در سایر بخش های بدن، در 20 تا 50 درصد از موارد آبسه مغزی نقش دارند.
عفونت های قلبی و ریوی، شایع ترین دلایل این مشکل هستند. اگرچه، آبسه مغزی می تواند از عفونت گوش یا سینوس یا حتی آبسه دندان نیز آغاز شود.
در صورت احتمال ابتلا به این بیماری، باید فورا به پزشک مراجعه شود. برای جلوگیری از هرگونه آسیب مغزی حاصل از تورم، نیاز به درمان مناسب است.
فاکتورهای ریسک چیست؟
تقریبا هر کسی می تواند دچار آبسه مغزی شود اما گروه های معینی از افراد، ریسک ابتلای بالاتری دارند. برخی بیماری ها، اختلالات و عارضه ها که ریسک ابتلا را افزایش می دهند عبارت اند از:
- ضعف سیستم ایمنی در اثر HIV یا AIDS
- سرطان یا سایر بیماری های مزمن
- بیماری قلبی مادرزادی
- آسیب شدید سر یا شکستگی جمجمه
- مننژیت
- داروهای سرکوب کننده ایمنی، مانند موارد استفاده شده در شیمی درمانی
- عفونت های مزمن سینوس یا گوش میانی
برخی نقص های مادرزادی، به عفونت ها اجازه می دهند به آسانی از طریق دندان ها و روده ها، خود را به مغز برسانند. یک نمونه از این حالت، تترالوژی فالوت است که یک نقص قلبی است.
بیشتر بخوانید : تست نوار مغز چیست
علائم آبسه مغزی چیست؟
معمولا علائم طی چند هفته به آرامی خود را نشان می دهند، اما ممکن است به طور ناگهانی نیز آغاز شوند. علائمی که باید مراقب آن ها بود عبارت اند از:
- تغییرات در فرآیندهای ذهنی، مانند افزایش گیجی، کاهش واکنش پذیری و حساسیت
- کاهش تکلم
- کاهش حس
- کاهش حرکت در اثر از دست دادن عملکرد ماهیچه ای
- تغییرات بینایی
- تغییرات در شخصیت یا رفتار
- استفراغ
- تب
- لرز
- سفتی گردن، خصوصا زمانی که به همراه تب و لرز است
- حساسیت به نور
در نوزادان و کودکان، اغلب علائم، مشابه هستند. اگرچه، ممکن است کودک، سایر علائم آبسه مغزی را نشان دهد.
گاهی نقطه نرم روی سر کودک، متورم می شود یا برآمدگی پیدا می کند. سایر علائم در کودکان عبارت اند از:
- استفراغ
- گریه با صدای بلند
- اسپاسم در اندام ها
نحوه تشخیص
بسیاری از این علائم، شباهت زیادی به سایر بیماری ها یا مشکلات جسمی دارند. در صورت بروز هر یک از علائم، باید فورا با پزشک گفتگو شود.
احتمالا نیاز به معاینه نورولوژیکی باشد. این معاینه می تواند هرگونه افزایش فشار در مغز در اثر تورم را آشکار کند. سی تی اسکن و MRI نیز می تواند برای تشخیص آبسه مغزی به کار رود.
در برخی موارد، پزشک، پونکسیون کمری انجام خواهد داد. این روش شامل برداشتن مقدار اندکی از مایع مغزی نخاعی برای تست از نظر وجود هرگونه مشکل غیر از عفونت است.
در صورتی که احتمال تورم مغزی قابل توجه وجود داشته باشد، پونکسیون کمری انجام نخواهد شد زیرا می تواند موقتا فشار داخل سر را بدتر کند.
این کار به منظور جلوگیری از خطر هماتوم مغزی یا پارگی رگ خونی در مغز است.
درمان آبسه مغزی چیست؟
آبسه مغزی، یک وضعیت پزشکی جدی است و نیاز به بستری در بیمارستان دارد. فشار ناشی از تورم در مغز می تواند منجر به آسیب دائمی مغز شود.
اگر آبسه در عمق مغز قرار داشته باشد یا اندازه آن 2.5 سانتی متر یا کمتر باشد، احتمالا با آنتی بیوتیک درمان خواهد شد.
آنتی بیوتیک برای درمان هرگونه عفونت زمینه ای که ممکن است علت آبسه مغزی باشد نیز به کار می رود.
اغلب اوقات آنتی بیوتیک هایی که طیف وسیعی از باکتری ها را می کشند، تجویز می شوند. ممکن است فرد به بیش از یک نوع آنتی بیوتیک نیاز داشته باشد.
در صورتی که آبسه با مصرف آنتی بیوتیک، کوچک تر نشود، اغلب اوقات جراحی، گام بعدی است.
این روش، درمان ارجح برای آبسه های بزرگتر از 2.5 سانتی متر نیز هست. جراحی خروج آبسه، معمولا شامل باز کردن جمجمه و بیرون کشیدن محتوای آن است.
معمولا مایع خارج شده برای تعیین علت عفونت به یک آزمایشگاه فرستاده می شود. اطلاع از علت عفونت به پزشک کمک خواهد کرد موثرترین آنتی بیوتیک را پیدا کند.
در صورتی که آنتی بیوتیک موثر نباشد نیز نیاز به جراحی است، تا ارگانیسم عامل آبسه تعیین شود و موثرترین درمان مشخص شود.
در اغلب موارد شدید که آبسه باعث افزایش خطرناک فشار در مغز می شود، باید جراحی انجام شود.
گاهی پزشک، جراحی را به عنوان بهترین گزینه در موارد زیر توصیه می کند:
خطر پاره شدن آبسه مغزی در جمجمه وجود دارد.
آبسه مغزی حاوی گازهایی است که گاهی توسط باکتری ها تولید می شود.
آیا می توان از آبسه مغزی پیشگیری کرد؟
آبسه مغزی، یک عارضه جسمی جدی است. پیشگیری، حائز اهمیت است. با بررسی هرگونه عارضه ای که می تواند باعث آبسه مغزی شود، می توان ریسک ابتلا را کاهش داد.
باید با بروز اولین نشانه آبسه مغزی با پزشک تماس گرفته شود.
در صورت ابتلا به هرگونه اختلال قلبی، باید پیش از انجام هرگونه جراحی دندان یا جراحی اورولوژیکی با پزشک گفتگو شود.
پزشک می تواند آنتی بیوتیک هایی را تجویز کند تا پیش از این عمل ها مصرف شود. این کار، خطر عفونتی را می تواند به مغز سرایت کند، کاهش می دهد.
بیشتر بخوانید: سکته مغزی
جهت تنطیم وقت ملاقات با دکتر بابک جلالیان، متخصص مغز و اعصاب و انجام تست نوار مغز در کلینیک در شهرک غرب، بلوار فرحزادی با شماره های زیر تماس بگیرید.
تلفن ثابت
تلفن همراه
آدرس:
تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک
