اختلال شخصیت پارانوئید – علائم، علت ها و درمان
اختلال شخصیت پارانوئید چیست
اختلال شخصیت پارانوئید یا بد گمانی (PPD) در افراد با علائم ظاهری خشم و عصبانیت، شکاک بودن، تحریک پذیری، مرموز بودن و کینه توزی همراه است.
اختلال شخصیت پارانوئید با شک و بی اعتمادی طولانی مدت نسبت به دیگران مشخص می شود. بیماران مبتلا به پارانوئید افرادی مشکوک، کینه توز و اغلب تحریک پذیر و عصبانی هستند.
شکل اصلی اختلال شخصیت پارانوئید، تمایل زیاد و غیرقابل توجیه برای تفسیر عامدانه بودن یا تحقیرآمیز یا تهدید آمیز بودن اعمال دیگران است.
این گرایش همراه با تمایل به دوری از روابط شخصی نزدیک می باشد، به این دلیل که در این روابط احتمال از دست دادن قدرت یا کنترل خود وجود دارد.
افراد پارانوئید اغلب بدون دلیل، به وفاداری یا قابل اعتماد بودن دوستان، خانواده و اطرافیان شک دارند و آنها را متهم می کنند.
آنها در محل کار، نسبت به همکاران حسود و تنها هستند و اغلب اوقات، خود را منزوی می کنند.
واکنش آنها حتی به انتقادات سازنده نیز تند است و تمایل به دعوا و تهاجمی شدن دارند و ترجیح می دهند تنها کار کنند.
تبدیل یک مشکل کوچک به یک مسئله فاجعه بار برای آنها امری عادی است. آنها اغلب اوقات احساس می کنند که مافوق شان با آنها بدرفتاری می کند، آنها را نادیده می گیرد یا از آنها ایراد می گیرد. همکاران ممکن است نسبت به آنها خشمگین و عصبانی شوند.
این اختلال در مردان بیشتر از زنان مشاهده می شود و حدود یک و نیم تا دو و نیم درصد از جمعیت جهان به پارانوئید مبتلا هستند. به نظر نمی رسد که این اختلال ارثی باشد.
این اختلال در گروه‌های اقلیت، مهاجران، ناشنوایان یا افرادی که با فرد مبتلا به بیماری اسکیزوفرنی در ارتباط هستند، شایع تر است.
به طور کلی، آنها سرد، عبوس، جدی و زودرنج هستند. آنها معمولا مشکلات خود را به گردن دیگران می اندازند و نمی توانند عیوب و ضعف های خود را بپذیرند.
آنها در انگشت گذاشتن روی عیوب کوچک دیگران، با دقت بسیار، مهارت دارند.
برای دریافت مشاوره و درمان انواع اختلال شخصیتی پارانوئید، اسکیزوئید و اسکیزوتایپال می توانید به کلینیک یادمان طب در تهران مراجعه کنید.
علائم ظاهری افراد پارانوئید
- شخص بدون هیچ دلیلی فکر می کند که دیگران قصد سوء استفاده از او را دارند.
- فکر او مشغول شک و تردید نسبت به دوستان است.
- او همیشه از رویدادها تعابیر تهدیدآمیزی دارد.
- او همیشه کینه دارد و هیچ گاه دیگران را بخاطر کارهایی که با او انجام داده اند نمی بخشد.
- او همیشه فکر می کند که شخصیت او مورد حمله قرار می گیرد، در حالی که دیگران چنین قصدی ندارند یا حتی به آن فکر نمی کنند.
- این افراد سریع عصبانی شده و واکنش نشان می دهند.
- نسبت به وفاداری همسر یا شریک جنسی خود مشکوک هستند.
- این افراد نیز ممکن است دارای افسردگی، ترس از فضای باز، وسواس اجباری یا اعتیاد به مصرف الکل و مواد مخدر باشند.
در صورتی که فرد مبتلا به اسکیزوفرنی، اختلالات دوقطبی یا افسردگی باشد، تشخیص شخصیت پارانوئید بسیار دشوار خواهد بود. اختلال شخصیت پارانوئید ماندگار و طولانی مدت است.
این اختلال معمولا در بزرگسالی تشخیص داده می شود. نکته قابل توجه این است که این اختلال را نمی توان در دوران کودکی یا نوجوانی تشخیص داد. زیرا در این دوره فرد دائما دچار تغییر می شود.
یک نکته قابل توجه دیگر در مورد شخصیت پارانوئید این است که این اختلال در بین مردان شایع تر است. علائم در سنین 40 تا 50 سالگی شدیدتر خواهد بود، اما با افزایش سن کاهش می یابد.
علت اختلال شخصیت پارانوئید
در اکثر مطالعاتی که برای بررسی علل اختلالات روانی مختلف صورت گرفته اختلالات شخصیت، گروه بندی می شوند.
به همین دلیل، شناسایی علل اختلال شخصیتی خاص، مانند پارانوئید، دشوار است.
با این حال، مطالعات انجام شده در سال 2017 پیوسته نشان داده اند که ترومای دوران کودکی یک عامل خطرزا برای بروز پارانوئید به حساب می آید.
محققان همچنین عوامل دیگری را شناسایی کرده اند که با وجود آنها می توان بروز علائم پارانوئید را در نوجوانی و بزرگسالی پیش بینی کرد. برای مثال:
- بی توجهی عاطفی
- بی توجهی فیزیکی
- بی توجهی در مراقبت از کودک
- خشم شدید والدین
انجام تحقیقات بیشتر برای کشف علل و عوامل خطرزا برای بروز اختلال شخصیت پارانوئید ضروری است.
درمان اختلال شخصیت پارانوئید
درمان پارانوئید بسته به علائم و سایر بیماری های احتمالی فرد متفاوت خواهد بود. درمان های دارویی و غیر دارویی معمولاً زمانی بهترین نتیجه را دارند که با هم استفاده شوند.
درمان دارویی
داروها نیز می توانند مفید باشند، به خصوص اگر فرد مبتلا به افسردگی یا اختلال اضطراب باشد. داروهای تجویزی احتمالی عبارتند از:
- داروهای ضد افسردگی
- بنزودیازپین ها
- تثبیت کننده های خلق
ترکیب دارو با گفتگو درمانی یا روان درمانی می تواند بسیار موثر باشد.
بیشتر بخوانید : درمان اختلالات شخصیتی اسکیزوفرنی و دو قطبی
درمان غیر دارویی
سه نوع درمانی که به عقیده محققان در درمان پارانوئید موثر می باشند، عبارتند از:
- رفتار درمانی شناختی (CBT) : CBT یک درمان موثر برای پارانوئید در نظر گرفته می شود. CBT چگونگی تاثیر افکار بر باورها و رفتار را بررسی می کند.
- رفتاردرمانی دیالکتیکی (DBT) : DBT به تنظیم عواطف و ایجاد مهارت های مقابله ای کمک می کند.
- درمان مبتنی بر ذهنیت (MBT) : این درمان روان پویشی، ترکیبی از CBT و روان درمانی بین فردی است. این روش به این دلیل مؤثر در نظر گرفته می شود که مهارت ذهنی سازی را افزایش می دهد. ذهنی سازی فرآیندی برای درک احساسات، افکار و رفتارهای فرد است.
چه زمانی برای درمان اختلال شخصیت پارانوئید باید به پزشک مراجعه کرد
- احساس افسردگی، اضطراب یا نگرانی دارید.
- نمی خواهید از خانه خارج شوید.
- شروع به نوشیدن الکل کرده اید یا بیشتر از حد معمول می نوشید.
- داروهای غیرقانونی مصرف می کنید.
- در مورد وضعیت یا درمان خود سؤال یا نگرانی دارید.
بیشتر بخوانید : سریع ترین روش درمان افسردگی مقاوم به درمان
چشم انداز اختلال شخصیت پارانوئید
چشم انداز درمان در مورد اختلال شخصیت پارانوئید بستگی به تمایل فرد به پذیرش درمان دارد.
افراد مبتلا به پارانوئید که در برابر درمان مقاومت می کنند احتمالا در زندگی عملکرد مناسبی نخواهند داشت. فرد پارانوئید در حفظ شغل یا ایجاد تعاملات اجتماعی مثبت مشکل دارد.
افرادی که درمان را می پذیرند در حفظ شغل و حفظ روابط سالم با مشکلات کمتری مواجه می شوند.
با این حال، درمان باید در طول زندگی فرد ادامه یابد، زیرا هیچ درمان قطعی برای پارانوئید وجود ندارد.
علائم پارانوئید به طور کامل از بین نمی روند، اما می توان آنها را با مراقبت و حمایت مدیریت کرد.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
