علت حمله پانیک یا حمله عصبی + علائم و کنترل آن

حمله پانیک چیست

حمله پانیک، اوج گیری ناگهانی حس اضطراب و ترس شدید است که می تواند در هر زمانی برای هر کسی اتفاق بیفتد.

اگرچه هنوز علت دقیق حملات پانیک مشخص نیست، اما ژنتیک، تروما، حوادث ناگوار زندگی، شرایط استرس زا (زایمان، شغل جدید) و بیماری هایی مانند پرکاری تیروئید، هیپوگلیسمی، افتادگی دریچه میترال، ترک برخی داروها، سوء مصرف کوکائین و آمفتامین ها به عنوان محرک های حملات پانیک شناسایی شده اند.

بیشتر حملات پانیک به طور ناگهانی ایجاد شده، در عرض 10 دقیقه به اوج رسیده و در عرض 20 تا 30 دقیقه پایان می یابند، در برخی موارد نادر ممکن است بیش از یک ساعت نیز طول بکشند.

فردی که دچار حمله پانیک شدید می شود، ترکیبی از علائمی مانند نفس نفس زدن یا تنگی نفس، افزایش ضربان قلب، تپش قلب، درد و ناراحتی قفسه سینه، لرزش، احساس خفگی، احساس جدا شدن از محیط، عرق کردن، سرگیجه، بی حسی، حالت تهوع، اختلالات معده، گرگرفتگی یا سرماخوردگی و ترس از مرگ یا از دست دادن کنترل را تجربه خواهد کرد.

برای تشخیص این عارضه باید تاریخچه کامل پزشکی بیمار بررسی شده و از پرسشنامه علائم و نشانه ها استفاده شود.

حملات پانیک را می توان با استراتژی های خودیاری و جلسات درمانی مختلف با موفقیت درمان کرد.

اصلاح شیوه زندگی مانند دوری از نیکوتین، الکل یا کافئین، کنترل مناسب احساسات و تکنیک‌های آرامسازی (تنفس، یوگا) به مقابله با حملات پانیک خفیف کمک می‌کند.

دوره‌ های مکرر و شدید حملات پانیک را می‌توان با درمان شناختی رفتاری و مواجهه درمانی، به همراه داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی یا بنزودیازپین ها یا بدون آنها، درمان کرد.

علائم حمله پانیک

در حالی که حملات پانیک و فروپاشی های ذهنی علائم عاطفی و جسمی مشترک بسیاری دارند، اما این دو حالت متفاوتی هستند که ممکن است جداگانه یا همزمان رخ دهند.

حملات پانیک معمولاً شامل ترکیبی از علائم روانی و فیزیکی هستند، مانند:

• ترس از مردن یا از دست دادن کنترل
• حس فاجعه یا خطر قریب الوقوع
• احساس جدایی از دنیا یا خود
• تپش قلب
• درد قفسه سینه
• تنگی نفس
• تعریق
• لرز
• رعشه
• گرگرفتگی
• حالت تهوع
• گرفتگی شکم
• ناراحتی معده
• دهان خشک
• سردرد
• سرگیجه یا سبکی سر
• بی حسی یا سوزن سوزن شدن (پارستزی)

انواع مختلفی از حملات پانیک وجود دارد، اما معمولا علائم در عرض چند دقیقه به اوج رسیده و فرد پس از فروکش کردن حمله پانیک، احساس خستگی می کند.

حمله پانیک چقدر طول می کشد

اگرچه شرایط برای هر فرد متفاوت خواهد بود، اما حملات پانیک معمولا به طور ناگهانی ظاهر شده، پس از چند دقیقه به اوج خود رسیده و در عرض 10 تا 20 دقیقه فروکش می کند.

احتمال ایجاد حملات پانیک متعدد در طول حداقل یک ساعت نیز وجود دارد. اگرچه ابتدا علائم جسمی کاهش می‌یابند، اما بسته به شدت اضطراب فرد ممکن است تنگی نفس و درد قفسه سینه و معده برای مدت طولانی‌تری باقی بماند.

پایدارترین علائم معمولاً رفتاری یا شناختی هستند. گاهی پس از حمله پانیک، اضطراب عمومی ادامه می یابد. پس از پایان حمله، ممکن است دچار خستگی و فشار عضلانی شود.

علت حملات پانیک

هیچ دلیل واحدی برای حملات پانیک یا اختلال پانیک وجود ندارد. محققان منشا را چندین عامل متغیر، از جمله ژنتیک، خلق و خوی مربوط به شخصیت و عوامل استرس‌زای مداوم می دانند.

برای مثال، افرادی که بستگان درجه یک مبتلا به مشکلات اضطرابی دارند، از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به اضطراب و حملات پانیک باشند.

به طور مشابه، کسانی که درگیر سطح بالایی از کمال گرایی یا کنترل گری هستند، احتمالا استرس بیشتری را تجربه کنند که احتمال حملات پانیک را بیشتر می کند.

حملات پانیک PTSD گاهی همرمان با اختلالات سلامت روانی خاص مانند اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) رخ دهند.

تجربه حملات پانیک در میان افراد مبتلا به سایر اختلالات سلامت روان مانند اختلال اضطراب فراگیر و اختلال اضطراب اجتماعی، نیز معمول است.

در حالیکه این اختلالات به طور ذاتی باعث حملات نمی شوند، اما علائم دیگر ممکن است آنها را تشدید کنند.

علاوه بر این، حملات پانیک ممکن است حتی در صورت عدم وجود عوامل خطرزا یا هر علت آشکار و قابل مشاهده ای رخ دهند.

برخی از افراد ممکن است فقط یک یا دو حمله را در زندگی خود تجربه کنند، در حالی که برخی دیگر مکررا دچار آن می شوند.

راه های کنترل حملات پانیک

تجربه مکرر حملات پانیک، می تواند تأثیر قابل توجهی بر زندگی روزمره فرد داشته باشد. فرد ممکن است از ترس شروع حمله پانیک، از موقعیت‌ها یا فعالیت‌های خاصی دوری کند.

خوشبختانه، چندین راه آسان برای کنترل حملات پانیک وجود دارد که در مدیریت علائم و کاهش دفعات و شدت حملات موثر است.

1. تنفس عمیق را تمرین کنید

یکی از ساده ترین و موثرترین راه ها برای کنترل حمله پانیک، تمرین تنفس عمیق است. در هنگام احساس اضطراب، تنفس سطحی می شود که احتمالا ترس فرد را افزایش خواهد داد.

با کشیدن نفس های آهسته و عمیق، می توانیم بدن خود را آرام کرده و سطح اضطراب خود را کاهش دهیم.

برای تمرین تنفس عمیق، یک مکان آرام برای نشستن پیدا کنید و چشمان خود را ببندید. با یک نفس آرام و عمیق از بینی، ریه های خود را پر از هوا کنید.

نفس را برای چند ثانیه نگه دارید و سپس به آرامی از طریق دهان بازدم کنید. این روند را برای چند دقیقه تکرار و با تمرکز بر روی تنفس خود، اجازه دهید بدنتان آرام شود.

2. از آرامش عضلانی پیشرونده استفاده کنید

آرام سازی پیشرونده عضلانی، تکنیکی شامل ایجاد تنش و شل کردن گروه های مختلف عضلانی در بدن با هدف کاهش تنش و اضطراب است. این تکنیک می تواند به ویژه در صورت تجربه علائم فیزیکی در طول حمله پانیک، مانند تنش عضلانی یا لرزش مفید باشد.

برای تمرین آرام سازی پیشرونده عضلانی، یک مکان آرام برای نشستن یا دراز کشیدن پیدا کنید. با سفت کردن ماهیچه های انگشتان پا و پاها برای چند ثانیه شروع کنید و سپس آنها را شل کنید.

انقباض و شل کردن را به ترتیب برای عضلات ساق پا، ران ها، شکم، سینه، بازوها و صورت انجام دهید. این روند را برای چند دقیقه با تمرکز بر احساس آرامش در بدن خود تکرار کنید.

بیشتر بخوانید : بیماری‌های عصبی در سنین پیری + تشخیص و مراقبت

3. افکار منفی را به چالش بکشید

در طول حمله پانیک، معمولاً فرد دچار افکار و باورهای منفی مانند “من می‌میرم” یا “نمی‌توانم این موضوع را تحمل کنم” می شود. این افکار می توانند احساس وحشت و اضطراب را تقویت کرده و باعث تشدید حمله شوند.

برای به چالش کشیدن افکار منفی، سعی کنید افکار شروع کننده اضطراب خود را شناسایی و در مورد واقع بینانه یا منطقی بودن آنها از خود سوال کنید.

برای مثال، اگر در حین رانندگی دچار حمله پانیک می شوید، شاید فکر “دارم تصادف می کنم.” در ذهن تان باشد. از خود بپرسید که آیا این فکر واقع بینانه است – آیا قبلاً تصادف کرده اید؟ آیا شواهدی دال بر احتمال تصادف در حال حاضر وجود دارد؟

با به چالش کشیدن افکار منفی، می توانید قدرت آنها را کاهش داده و به خودتان در داشتن کنترل بیشتر کمک کنید.

4. بر لحظه حال تمرکز کنید

حملات پانیک ممکن است در اثر نگرانی در مورد آینده یا پشیمانی از گذشته ایجاد شوند.

برای کمک به کاهش اضطراب، روی لحظه حال تمرکز کنید. با توجه به محیط اطراف، احساسات بدن و تنفس خود و به طور کلی با متمرکز کردن خود در لحظه حال، شدت حمله پانیک کاهش یافته و فرد احساس کنترل بیشتری بر خود خواهد داشت.

5. به دنبال کمک حرفه ای باشید

در صورت تجربه حملات پانیک مکرر یا شدید، دریافت کمک حرفه ای ضروری است. یک متخصص سلامت روان می تواند به فرد در شناسایی محرک های شروع حملات و ایجاد استراتژی های مقابله ای کمک کرده و برای کاهش اضطراب، حمایت و راهنمایی های لازم را ارائه دهد.

احتمالا برای کمک به مدیریت علائم، داروها یا درمان های دیگری نیز تجویز می شود.

حملات پانیک می توانند ترسناک و طاقت فرسا باشند، اما چندین راه آسان برای کنترل آنها وجود دارد.

با تمرین تنفس عمیق، استفاده از روش های آرام سازی پیشرونده عضلانی، به چالش کشیدن افکار منفی، تمرکز بر لحظه حال و دریافت کمک های حرفه ای، می توانید دفعات و شدت حملات پانیک را کاهش داده و آنها را کنترل کنید.

درمان حمله پانیک

چندین گزینه درمانی برای تسهیل بهبودی پس از حملات پانیک و اختلال پانیک وجود دارد.

فرآیند تعیین بهترین درمان برای هر فردی متفاوت است و مشاوره مداوم با ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی اولیه برای اطمینان از موثر بودن یک برنامه درمانی برای وضعیت خاص بیمار ضروری است.

ترکیبی از درمان و دارو بهترین راه حل طولانی مدت برای اکثر اختلالات سلامت روان، از جمله حملات پانیک مزمن است.

در زیر چند گزینه درمانی برای اضطراب شدید منجر به حملات پانیک مزمن، آورده شده است.

درمان شناختی- رفتاری

تاثیر بیشتر درمان شناختی-رفتاری (CBT) در درمان حملات پانیک و اختلال هراس، نسبت به شیوه مرسوم روان ثابت شده است.

معمولا هشت تا پانزده جلسه CBT نتایج خوبی را در درمان علائم مرتبط با هراس ایجاد می کند. مواجهه درمانی و بازسازی شناختی از جنبه های خاصی از درمان شناختی-رفتاری می باشند که در درمان حملات پانیک موثر هستند.

در مواجهه درمانی فرد به طور تدریجی و مکرر به موقعیت های استرس زا بازگردانده می شود. برای انجام این کار، درمانگر با وادار کردن فرد به قرار گرفتن در موقعیت‌هایی که از آن نمی‌ترسد، به آرامی اعتماد به نفس او را برای ورود به موقعیت های استرس زا افزایش می‌ دهد.

از آنجایی که حملات پانیک با ترس از احساس فیزیکی خاص (مانند، سرگیجه) مشخص می شود، پزشکان ممکن است فرد را وادار به انجام فعالیت هایی کنند که یک احساس خاص را در یک محیط کنترل شده شبیه سازی می کند مانند چرخیدن روی صندلی برای شبیه سازی سرگیجه.

بازسازی شناختی، فرآیند درمانی شناسایی و به چالش کشیدن افکار منفی و غیرمنطقی است. به چنین افکاری تحریف شناختی می گویند.

تجربه سطح بالایی از تحریفات شناختی، می تواند علائم اضطراب مانند حملات پانیک را ایجاد کند.

مواردی مانند «من بدترین شانس دنیا را دارم»، «من در این کار خوب نیستم. من فقط باید تسلیم شوم» یا «آنها تماس نگرفته‌اند، بنابراین یعنی به من اهمیت نمی‌دهند» نمونه‌هایی از تحریف‌های شناختی هستند.

نشخوار فکری و تایید مداوم این افکار می تواند باعث افزایش اضطراب و منجر به حملات پانیک و سایر علائم مرتبط با اضطراب شود.

بیشتر بخوانید : دردهای عصبی سر چگونه است

شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی (MBCT)

ذهن آگاهی به حالت ذهنی اشاره دارد که با آگاهی بدون قضاوت از تجربیات لحظه حال از جمله احساسات، افکار، حالات بدنی، آگاهی و محیط مشخص می شود.

اصل کلی، تمرکز حواس بر یادگیری نحوه توجه آگاهانه به احساسات بدن با استفاده از شیوه های مختلف مدیتیشن ذهن و بدن مانند مدیتیشن نشسته، اسکن بدن، کشش ملایم و یوگا است.

در چند جلسه اول MBCT از مدیتیشن هدایت شده برای متمرکز کردن توجه روی تنفس و احساسات بدن استفاده می شود و در جلسات بعدی بر ایجاد یک تمرین خاص برای به کارگیری آگاهی ذهنی تقویت شده در رویدادهای استرس زا تمرکز خواهد شد.

هدف از MBCT کمک به افرادی است که دوره های افسردگی مزمن را تجربه می کنند، اما می‌توان آن را برای مقابله با حملات پانیک نیز به کار برد، زیرا بسیاری از اصول و فعالیت ‌های اصلی آن به افزایش تمرکز کمک کرده و در زمان حمله پانیک باعث آرامش فرد می شوند.

با تمرین و به کارگیری مداوم، در نهایت می توان از استراتژی‌های تمرکز حواس در زمان حمله پانیک یا احساس شروع آن، استفاده کرد.

یکی از موثرترین راه‌ها برای پیگیری زمان حملات پانیک، ژورنال نویسی است. برای ردیابی علائم و محرک ‌ها، رویدادهای منجر به شروع حمله، علائمی که به وجود می آیند و مدت زمان حمله را یادداشت کنید.

برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.