مثانه نوروژنیک چیست ؟
عصب ها و عضلات در کنار یکدیگر به ادرار کردن کمک می کنند. اما در صورتی که مغز، طناب نخاعی یا سیستم عصبی مرکزی آسیب ببیند، کنترل مثانه از دست می رود. این عارضه مثانه نوروژنیک نام دارد. این عارضه می تواند باعث شود فرد، خیلی زیاد یا خیلی کم ادرار کند.
ممکن است علائم پرکاری مثانه (OAB) و کم کاری مثانه (UAB) مشاهده شود. ممکن است فرد نتواند مثانه خود را به طور کامل تخلیه کند.
طبیعی است که اگر فرد نتواند زمان ادرار را کنترل کند، احساس شرمندگی کند. اما باید در مورد علائم خود سریعا با پزشک مشورت کند.
در صورت عدم درمان، این عارضه می تواند به کلیه ها آسیب برساند و اگر فرد نتواند ادرار خود را تخلیه کند، احتمال عفونت ادراری بیشتر می شود.
علت مثانه نوروژنیک چیست؟
یک بیماری یا آسیب می تواند عصب ها و ماهیچه های سیستم ادراری، از جمله مثانه و مجرای ادراری را درگیر کند. عارضه های به خصوصی می توانند منجر به این وضعیت شوند، از جمله:
- ام اس
- پارکینسون
- نوروپاتی دیابتی (آسیب عصبی ناشی از دیابت)
- ای ال اس
- آلزایمر
این عارضه می تواند در زمان تولد یا کمی پس از آن ایجاد شود. می تواند با موارد زیر اتفاق بیفتد:
- مهره شکاف دار
- نقص استخوان خاجی (بخش هایی از قسمت تحتانی ستون فقرات وجود ندارد)
- فلج مغزی
ممکن است به خاطر آسیب عصبی ناشی از موارد زیر نیز اتفاق بیفتد:
- سکته مغزی
- عفونت یا تومور در مغز یا نخاع
- آسیب نخاعی
- جراحی لگن
- زایمان طبیعی
علائم مثانه نوروژنیک چیست؟
به نوع آسیب عصبی بستگی دارد. ممکن است عضلات اسفنکتر، خیلی شل باشند. در صورت ابتلا به OAB، فرد احساس می کند نیاز به ادرار دارد، حتی اگر مثانه پر نباشد.
ممکن است احساس نیاز فوری، آنقدر شدید باشد که فرد نتواند خودش را به موقع به دستشویی برساند (بی اختیاری فوری).
در UAB، مغز، سیگنالی مبنی بر رسیدن زمان ادرار دریافت نمی کند یا عضلات ادراری، آنقدر سفت هستند که اجازه عبور ادرار را نمی دهند (مثانه انسدادی).
ممکن است فرد در هنگام پر شدن مثانه، دچار نشت ادرار شود (بی اختیاری سرریزی).
ممکن است باعث موارد زیر شود:
- عفونت های مکرر سیستم ادراری
- نیاز فوری به ادرار
- نشت ادرار (روز یا شب)
- نیاز مکرر به ادرار
- ناتوانی در احساس پر بودن مثانه
- چکیدن ادرار
- احتباس ادرار
- درد لگنی
- سنگ کلیه
بیشتر بخوانید: تکرر ادرار در زنان
پزشک چگونه مثانه نوروژنیک را تشخیص می دهد؟
پزشک از فرد در مورد علائم و سابقه پزشکی او خواهد پرسید. ممکن است نیاز به مراجعه به یک متخصص مثل اورولوژیست باشد. آن ها یکی از موارد زیر یا همه آن ها را انجام خواهند داد:
معاینه فیزیکی انجام دهند.
از فرد بخواهند اطلاعات روزانه ادراری خود را ثبت کند.
باید ذکر شود که چند وقت یک بار و در چه زمانی از روز به دستشویی مراجعه می شود. باید آنچه که خورده و نوشیده می شود ذکر شود. ممکن است الگویی به دست آید که مسیر درمان درست را روشن کند.
نشت ادرار را اندازه بگیرند.
از یک پد مخصوص استفاده می شود که اگر ادرار روی آن بچکد، تغییر رنگ پیدا می کند.
ادرار را تست کنند.
آنالیز ادرار می تواند وجود عفونت یا خون در ادرار را مشخص کند.
داخل مثانه را بررسی کنند.
پزشک، یک دوربین کوچک را در داخل مثانه قرار می دهد تا ببیند آیا تومور، سنگ کلیه یا انسدادهای دیگر وجود دارد. تست های اورودینامیک. این تست ها، میزان ادرارری که مثانه می تواند نگه دارد و مدت زمان لازم برای تخلیه را اندازه می گیرد.
تست های تصویربرداری.
شامل فراصوت، اشعه ایکس، ام آر آی یا سی تی اسکن. ممکن است مقداری رنگ را وارد مثانه کنند.
نوار مغزی EEG یا نوار عصب و عضله EMG.
نوار مغزی یا الکتروانسفالوگرافی، بررسی می کند آیا مشکلی در مغز وجود دارد. الکترومایوگرافی یا تست نوار عصب و عضله، اعصاب و عضلات درون مثانه را بررسی می کند.
بیشتر بخوانید : تست نوار مغز چیست و چگونه انجام میشود؟
بیشتر بخوانید : تست نوار عصب و عضله چیست و چگونه انجام می شود؟
نحوه درمان مثانه نوروژنیک
درمان به علت و نوع علائم و شدت آن ها بستگی دارد. درمانی وجود ندارد اما می توان علائم را کنترل کرد و کنترل مثانه را به دست گرفت.
اگر OAB دارید، به موارد زیر نیاز است:
مثانه خود را آموزش دهید.
می توانید این کار را با منقبض کردن ماهیچه کف لگن در طول روز یا در زمان نیاز به ادرار انجام دهید (تمرینات کگل)
اگر می توانید، ادرار خود را نگه دارید.
تخلیه با تاخیر، یعنی پس از احساس نیاز فوری به ادرار، چند دقیقه صبر کنید. هدف، بسط دادن این زمان به چند ساعت است.
طبق زمان بندی، ادرار کنید.
اگر در زمان های مشخصی از روز ادرار کنید، می توانید از خروج ناخواسته آن جلوگیری کنید.
دارو مصرف کنید.
داروهایی وجود دارند که می توانند عضلات ماهیچه را شل کنند و گرفتگی ها را متوقف کنند.
وزن خود را کاهش دهید.
وزن اضافی می تواند به فشار مثانه بیافزاید.
رژیم غذایی خود را تغییر دهید.
کافئین، الکل، غذاهای تند، لبنیات، شیرین کننده های مصنوعی، شکلات، مرکبات و غذاهای دیگر می تواند سیستم را تحریک کند.
از تحریک الکتریکی استفاده کنید.
وسیله ای در زیر پوست، الکتریسیته را به عصبی که مثانه را کنترل می کند، می فرستد. این پالس های بدون درد، سیگنال های بیش فعالی را که به مغز می گویند زمان ادرار است، متوقف می کنند.
بوتاکس کنید.
پزشک، این سم را به درون مثانه تزریق می کند تا موقتا انقباض بیش از حد آن را متوقف کند. اگر در تخلیه مثانه مشکل دارید یا عفونت ادراری دارید، این درمان توصیه نمی شود.
اگر UAB دارید، نیاز به موارد زیر است:
طبق زمان بندی به دستشویی بروید.
نیاز است هر 2 تا 4 ساعت یکبار ادرار کنید، حتی اگر احساس نیاز فوری ندارید. پس از ادرار، چند دقیقه صبر کنید و دوباره سعی کنید.
از سوند استفاده کنید.
این لوله باریک و بلند به تخلیه مثانه کمک می کند. ممکن است فقط چند بار در روز، نیاز به استفاده از آن باشد. در برخی موارد، ممکن است نیاز باشد به طور دائمی در محل باشد.
جراحی انجام دهید.
اگر درمان های دیگر، جواب ندادند، نیاز به عمل جراحی یا یک ابزار برای کمک به ادرار است.
بیشتر بخوانید: تست نوار مثانه
برای معاینه و درمان انواع مشکلات مثانه از جمله مثانه نوروژنیک و انجام آزمایش تست نوار مثانه زیر نظر پزشک اورولوژیست کلینیک، دکتر علی حاجب با تماس با شماره های زیر وقت قبلی بگیرید.
تلفن ثابت
تلفن همراه
آدرس:
تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک
