ناهنجاری کاورنوما مغزی چیست؟ علائم، تشخیص و درمان
ناهنجاری کاورنوما مغز (CCM) شکل گیری غیر طبیعی رگ های خونی است. برخلاف سایر انواع همانژیوم ها، در CCM رگ هایی با ظاهری شبیه توت های کوچک ایجاد شده و مشکلاتی در مغز یا نخاع ایجاد می کنند.
این ناهنجاری ها که از لحاظ اندازه قطر از ۲ میلیمتر تا چند سانتی متر متفاوت هستند، ممکن است ارثی باشند اما اغلب خود به خود ایجاد می‌شوند.
نشت خون از رگ های غیر طبیعی ناشی از ناهنجاری کاورنومای مغز می تواند منجر به خونریزی در مغز یا نخاع شود.
در صورت خونریزی در مغز یا ستون فقرات، بسته به محل ناهنجاری کاورنوما در سیستم عصبی، طیف وسیعی از علائم عصبی واضح تر ایجاد خواهد شد.
ناهنجاری کاورنوما مغز شکل گیری غیر طبیعی رگ های خونی است که گاهی خود را با علائمی همچون خونریزی های مکرر یا تشکیل لخته خون گانگلیون های بازال و… نشان می دهد. برای درمان و تشخیص ناهنجاری کاورنوما مغز به کلینیک یادمان تب در تهران مراجعه کنید.
علائم ناهنجاری کاورنوما مغز
گاهی اوقات، ناهنجاری های کاورنوما مغز بدون علامت هستند. علائم قابل توجه زمانی رخ می دهند که خونریزی های مکرر یا تشکیل لخته خون برای CCM های لوب فوقانی منجر به تشنج، یا در مورد CCM ها در ساقه مغز، گانگلیون های بازال و نخاعی منجر به مشکلات بینایی شود.
به طور کلی علائم و نشانه های ناهنجاری کاورنومای مغز شامل ضعف، بی حسی، مشکل در صحبت کردن، مشکل در درک دیگران، عدم تعادل، تغییرات بینایی یا سردرد شدید است.
احتمال تشنج نیز وجود دارد و ممکن است مشکلات عصبی به تدریج و به مرور زمان با خونریزی های مکرر بدتر شوند.
خونریزی مجدد ممکن است هیچ گاه رخ ندهد یا بلافاصله پس از خونریزی اولیه یا با فاصله طولانی پس از آن اتفاق بیفتد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت مشاهده علائم تشنج و یا نشانه هایی مانند موارد زیر که حاکی از خونریزی مغز باشد، فوراً به دنبال کمک های پزشکی بروید.
- سردرد ناگهانی و شدید
- حالت تهوع
- استفراغ
- ضعف یا بی حسی در یک طرف بدن
- مشکل در صحبت کردن یا درک گفتار
- از دست دادن بینایی
- دوبینی
- مشکلات تعادلی
دلایل ناهنجاری کاورنوما مغز
اکثر ناهنجاری های کاورنوما مغزی به صورت تکی، بدون علت واضح و بدون سابقه خانوادگی رخ می دهند.
با این حال، تقریباً 20 درصد از افراد مبتلا، یک نوع اختلال ارثی دارند. در بسیاری از موارد، چنین افرادی می توانند اعضای دیگر خانواده که مشابه خود و اغلب دارای ناهنجاری های متعدد هستند را شناسایی کنند.
نوع ارثی را می توان با آزمایش ژنتیک تشخیص داد.
برخی از CCM ها به دنبال پرتودرمانی کانونی مغز رخ می دهند.
عوامل خطرزا
همانطور که در بالا ذکر شد، اگرچه اکثر CCM ها بدون هیچ دلیل مشخصی رخ می دهند، اما شکل ژنتیکی این بیماری می تواند باعث ایجاد ناهنجاری های متعدد کاورنوما، در بدو تولد یا در طول زمان شود.
تا به امروز، محققان سه گونه ژنتیکی مسئول ناهنجاری ارثی کاورنوما مغزی را شناسایی کرده‌اند که تقریباً تمام موارد ارثی ناهنجاری‌های کاورنوما در آنها ردیابی شده است.
عوارض
نگران کننده ترین عوارض ناهنجاری های کاورنوما مغزی ناشی از خونریزی مکرر است که منجر به آسیب عصبی پیشرونده می شود.
احتمال خونریزی مجدد در افرادی که خونریزی قبلی داشته اند بیشتر است. همچنین در صورت وجود ناهنجاری ها در ساقه مغز احتمال خونریزی مجدد بیشتر می شود.
تشخیص ناهنجاری کاورنوما مغز
اکثر افراد مبتلا به ناهنجاری های کاورنوما مغزی(CCM) هیچ علامتی ندارند. این ناهنجاری ها معمولاً زمانی تشخیص داده می‌شوند که برای بررسی سایر بیماری های عصبی از مغز عکس گرفته شود یا وجود برخی علائم خاص پزشک را وادار به انجام آزمایش‌های بیشتر کند.
بسته به نشانه هایی که احتمال وجود این عارضه را می دهند، پزشکان آزمایشات خاصی را برای تایید وجود یا عدم وجود سایر عارضه های مرتبط تجویز می کنند.
پس از نمایان شدن علائم جدید، برای بررسی وجود خونریزی یا ظهور هر گونه ناهنجاری جدید، عکس برداری از مغز در اسرع وقت انجام می شود.
بیشتر بخوانید : آسیب مغزی چگونه است؟
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا ام آر آی
در این آزمایش تصویر دقیقی از مغز یا ستون فقرات گرفته می شود. امکان عکسبرداری از رگ های خونی نیز وجود دارد.
گاهی اوقات برای نمایش واضح تر بافت مغز و رگ های خونی مغز یک رنگ کنتراست زا را به ورید بازو تزریق میکنند (آنژیوگرافی رزونانس مغناطیسی یا ونوگرافی رزونانس مغناطیسی)
آزمایش ژنتیک : در صورت داشتن سابقه خانوادگی این بیماری مشاوره ژنتیک و انجام آزمایش هایی برای شناسایی تغییرات مرتبط با CCM در ژنها یا کروموزوم ها مفید است.
درمان ناهنجاری کاورنوما مغز
پزشکان متخصص در زمینه های بیماری های مغز و اعصاب ( نورولوژیست ها و متخصصان عروق مغزی)، جراحی مغز و اعصاب، عکس برداری از مغز و برخی تخصص های دیگر برای درمان CCM و دیگر عارضه های نورولوژیکی با هم همکاری می کنند.
درمان احتمالاً شامل موارد زیر است:
نظارت و کنترل
در صورت عدم وجود علائم در بیمار پزشک احتمالاً تصمیم می گیرد که در مرحله اول تنها شرایط بیمار مبتلا به ناهنجاری کاورنومای مغز را تحت نظر بگیرد؛ خصوصا به این دلیل که موارد بدون علامت عموماً خطر کمتری دارند.
گاهی اوقات برای مشاهده هر گونه تغییر در ناهنجاری به طور متناوب عکسبرداری ام آر آی از مغز انجام می شود.
در صورت مشاهده هر گونه تغییر در علائم فورا به پزشک اطلاع دهید.
داروها : اگر بیمار در اثر ناهنجاری کاورنوما دچار تشنج شود، داروهایی برای توقف تشنج تجویز خواهد شد.
جراحی برای ناهنجاری کاورنوما مغز
در مورد علائم مرتبط با برخی موارد ناهنجاری های کاورنوما که فقط با جراحی می‌توان به آنها دسترسی داشت، پزشک احتمالاً پیشنهاد برداشتن ناهنجاری با جراحی را میدهد.
اگر جراحی گزینه درمان باشد، در برخی شرایط خاص استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته عکس برداری مانند MRI عملکردی و تراکتوگرافی نیز مفید است.
درمان های احتمالی در آینده
چندین حوزه در فناوری تصویربرداری، مانند پیشرفت‌های صورت گرفته در تصویربرداری از طریق نقشه برداری حساسیت کمی (QSM)، تصویربرداری نفوذپذیری با استفاده از MRI پیشرفته با ماده کنتراست زای متغیر و استفاده از مواد کنتراست زای جایگزین در MRI مانند فروموکسیتول، در مواردی چون بهبود پیش بینی سیر بیماری در برخی شرایط خاص و افزایش آگاهی از وضعیت بیماری نتایج امیدبخشی داشته‌اند.
چنین پیشرفت‌هایی اگرچه هنوز در حال بررسی می باشند، نوید بخش ظهور تکنولوژی های عکسبرداری پیشرفته تری هستند که امکان انجام دقیق تر و موثرتر مراقبت‌های بالینی را در آینده فراهم می کنند.
بیشتر بخوانید : وجود لخته خونی در سینه، مغز، شکم و پا
آماده شدن برای ملاقات با پزشک
آنچه می‌توانید برای آماده کردن خود انجام دهید.
- تقویم دقیقی از علائم خود تهیه کنید. هر بار که نشانه ای ظاهر می شود زمان شروع آن، آنچه تجربه کرده اید و مدت زمان آنرا یادداشت کنید.
- اطلاعات شخصی کلیدی مانند استرس های زیاد یا تغییرات اخیر در زندگی تان را بنویسید.
- لیستی از تمام داروها، ویتامین ها یا مکمل هایی که مصرف می کنید را تهیه کنید.
- یکی از اعضای خانواده یا دوستان تان را همراه خود ببرید. گاهی اوقات به خاطر سپردن تمام اطلاعاتی که طی ملاقات با پزشک دریافت می کنید، سخت است.
فرد همراه شما شاید چیزهایی را به یاد آورد که شما متوجه نشده اید یا فراموش کرده اید.
- اسکن هایی که اخیرا از مغزتان گرفته اید را در یک سی دی به همراه خود ببرید.
علاوه بر اینها اگر دچار تشنج شده باشید پزشک احتمالا بخواهد از کسی که شما را در آن حال دیده است سوالاتی بپرسد زیرا معمولاً فرد آنچه هنگام تشنج اتفاق افتاده است را به خاطر نمی آورد.
سوالاتی که از پزشک دارید را از قبل بنویسید.
تهیه لیستی از سوالات به شما کمک می کند تا از زمان ملاقات خود با پزشک نهایت استفاده را ببرید. سوالات خود را از مهمترین به کم اهمیت ترین موارد لیست کنید تا در صورت تمام شدن وقت سوالات مهم پرسیده باشید.
چند مورد سوال خوبی که می توانید در این باره از پزشک بپرسید در زیر آورده شده است:
سوالات کلی
- چند ناهنجاری کاورنوما دارم؟ آن ها کجا قرار دارند؟
- آن نواحی از مغز چه کارهایی انجام می دهند؟
- آیا فرزندان یا هر کدام از اعضای خانواده من باید آزمایش شوند؟
- آیا باید برای تشخیص CCMهای ارثی آزمایشات ژنتیکی انجام دهم؟
سوالات درباره مدیریت و رصد بیماری
- هر چند وقت یک بار باید آزمایش بدهم ؟
- چند وقت یکبار باید برای پیگیری به شما مراجعه کنم؟
سوالاتی درباره جراحی (برای رفع ناهنجاری)
- تخمین می زنید که مدت زمان عمل جراحی چقدر است؟
- دوره نقاهت پس از جراحی معمولا چقدر طول می کشد؟
- باید برنامه ریزی کنم که چه مدت در بیمارستان باشم؟
سوالاتی درباره شرایط جراحی
- چه تعداد CCM دیده اید و چه تعداد را درمان کرده اید؟
- آیا موسسه شما دارای مطب تخصصی عروق مغزی است؟
برخی سوالات دیگر ممکن است برای نیازهای خاص شما مفید باشد. وب سایت Angioma Alliance مجموعه گسترده تری از سوالات پیشنهادی را ارائه می دهد.
علاوه بر سؤالاتی که برای پرسیدن از پزشک خود آماده کرده اید، در هر زمانی که چیزی را متوجه نشدید، در پرسیدن سؤالات خود در طول ملاقات خود تعلل نکنید.
بیشتر بخوانید : علائم آنوریسم مغزی و تشخیص آن
آنچه از پزشک انتظار می رود؟
پزشک نیز سؤالاتی از شما می پرسد، برای مثال:
- اولین بار چه زمانی علائم را تجربه کردید (تشنج، خونریزی ، ضعف در بازوها یا پاها، مشکلات بینایی، مشکلات تعادلی، مشکلات گفتاری، مشکل در حافظه و توجه، سردرد، و غیره)؟
- آیا علائم تان می آیند و می روند (منقطع) یا دائمی هستند (همیشه وجود دارند)؟
- فکر می کنید علائم شما پس از یک رویداد یا شرایط خاصی ایجاد شده است؟
کاری که در این بین می توانید انجام دهید
برخی شرایط و فعالیت‌ها می‌توانند باعث تشنج شوند، بنابراین در نظر گرفتن موارد زیر مفید است.
- از مصرف زیاد الکل خودداری کنید
- از مصرف نیکوتین خودداری کنید
- به اندازه کافی بخوابید
- استرس تان را کم کنید
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
