هر آنچه که باید در مورد واریکوسل بدانید
واریکوسل زمانی رخ می دهد که وریدهای درون کیسه بیضه بزرگ می شوند. از میان صد مرد، ده تا 15 نفر واریکوسل دارند. این بیماری مانند واریسی شدن یک ورید در پا است.
معمولا در صورت ابتلا به واریکوسل چه اتفاقی می افتد؟
سیستم تولیدمثل مرد، کار تولید، ذخیره و جا به جایی اسپرم را انجام می دهد. کیسه بیضه، کیسه ای پوستی است که بیضه ها را نگه می دارد.
اسپرم و هورمون تستوسترون در بیضه ها تولید می شوند. اسپرم در مسیر حرکت در یک لوله مارپیچی (اپیدیدیم) واقع در پشت هر بیضه بالغ می شود.
اسپرم با استفاده از لوله ای به نام لوله خروجی بیضه از هر اپیدیدیم به سمت پروستات حرکت می کند. در هنگام انزال، مایع منی در پروستات با اسپرم ترکیب شده و منی را می سازد.
مایع منی در مجرای ادراری جریان یافته و از انتهای آلت تناسلی خارج می شود.
بند بیضه، لوله خروجی بیضه و شریان بیضه ای را که خون را به بیضه ها می رساند، نگه می دارد. این بند، جایگاه گروهی از وریدها که خون را از بیضه ها خارج می کنند نیز هست.
بیضه ها برای تولید بهینه اسپرم، بلوغ و فعالیت به دمای معینی نیاز دارند که پایین تر از دمای کل بدن است. دمای بدن در کیسه بیضه حدود 5 درجه پایین تر از دمای شکم یا لگن است.
این اختلاف دما ناشی از حضور وریدهای خارج کننده خون از بیضه ها است که نقش یک تبادل گر حرارتی را داشته و خون درون شریان بیضه ای را پیش از ورود به بیضه ها سرد می کند.
این امر به حفظ دمای مناسب برای تولید اسپرم های با کیفیت کمک می کند.
زمانی که این وریدها مثلا در زمان واریکوسل بزرگ می شوند، گرم شدن بیش از حد بیضه ها می تواند تولید و عملکرد اسپرم را کاهش داده و منجر به کاهش پتانسیل باروری شود.
واریکوسل چیست؟
واریکوسل زمانی رخ می دهد که وریدهای خارج کننده خون از بیضه ها بزرگ می شوند. این وریدها مانند وریدهای واریسی در پا هستند.
واریکوسل در هنگام بلوغ رخ داده و می تواند بزرگ تر شده و فرد با گذشت زمان، بیشتر متوجه آن می شود.
ایجاد واریکوسل در سمت چپ کیسه بیضه شایع تر است زیرا آناتومی مردان در دو طرف یکسان نیست. واریکوسل می تواند هم زمان در دو طرف ایجاد شود اما این وضعیت نادر است. از هر 100 پسر، حدود 10 تا 15 نفر واریکوسل دارند.
اغلب اوقات، واریکوسل باعث ایجاد هیچ مشکلی نمی شود اما برخی اوقات موجب درد، اختلال در فرزند دار شدن یا رشد کندتر یک بیضه یا کوچک شدن آن می شود.
علائم واریکوسل
اغلب مردان مبتلا به واریکوسل هیچ علامتی ندارند، اما این بیماری به دلایل بسیاری نگران کننده است. در برخی موارد باعث ناباروری و رشد کندتر بیضه چپ در زمان بلوغ می شود.
در حدود چهار نفر از هر 10 مردی که در اولین فرزندآوری دچار مشکل هستند، علت ناباروری، واریکوسل بوده و در حدود هشت نفر از 10 مردی که در دفعات بعدی فرزندآوری دچار مشکل می شوند نیز علت، واریکوسل است.
بیشتر بخوانید: علائم واریکوسل
دلایل
دلایل بسیاری برای واریکوسل پیشنهاد شده است. ممکن است دریچه های وریدها به درستی عمل نکنند. در صورت کند بودن جریان خون، ممکن است خون در رگ ها جمع شود.
وریدهای بزرگ تری که از بیضه ها به سمت قلب حرکت می کنند، در سمت چپ و راست به شکل های متفاوتی متصل هستند.
بنابراین برای حفظ جریان خون وریدها به سمت قلب به فشار بیشتری در سمت چپ نیاز است.
برگشت جریان خون یا جمع شدن آن در وریدها می تواند باعث تورم آن ها شود.
در موارد نادر، غدد لنفاوی متورم یا سایر توده های پشت شکم، جریان خون را مسدود کرده و موجب تورم ناگهانی وریدهای بیضه ای می شوند که اغلب دردناک است.
آیا واریکوسل، بیماری شایعی است؟
از هر 100 مرد، حدود 15 نفر واریکوسل دارند.
پیش بینی اینکه کدام یک از این 15 نفر به مشکلات باروری ناشی از واریکوسل دچار می شوند، دشوار است، اما از هر 10 مردی که تست اختلال باروری داده اند، حدود 4 نفر مبتلا به واریکوسل و کاهش تحرک اسپرم بوده اند.
هیچ ارتباطی بین واریکوسل با نقص های دیگر، نژاد، محل تولد یا قومیت وجود ندارد.
با وجود اینکه واریکوسل اغلب در مردانی یافت می شود که تست ناباروری داده اند، از هر 10 مردی که واریکوسل دارند، 8 نفر فاقد مشکلات باروری هستند.
تشخیص
واریکوسل از طریق معاینه شخصی کیسه بیضه یا در زمان معاینه روتین پزشک کشف می شود.
اورولوژیست ها اغلب برای تست واریکوسل، بیمار را در حال ایستاده بررسی می کنند. گاهی از فرد خواسته می شود نفس عمیق بکشد، آن را نگه دارد و در حالی که اورولوژیست، کیسه بیضه در بالای بیضه را لمس می کند، به پایین فشار وارد کند.
این کار به اورولوژیست اجازه می دهد هرگونه ورید متورم را بیابد.
گاهی اورولوژیست دستور انجام تست فراصوت را می دهد. فراصوت از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از درون بدن استفاده می کند.
علائم واریکوسل در تست فراصوت، وریدهایی هستند که قطری بیش از 3 میلی متر داشته و جریان خونی که در جهت اشتباه حرکت می کند.
فراصوت می تواند اندازه بیضه ها را نیز نشان دهد که این قابلیت در تصمیم گیری در مورد نحوه درمان نوجوانان مفید است.
در صورت یافت نشدن مشکل طی معاینه فیزیکی، نیازی به فراصوت نیست.
درمان واریکوسل
اغلب اوقات، واریکوسل درمان نمی شود. درمان برای مردانی توصیه می شود که مبتلا به موارد زیر هستند:
- مشکلات باروری
- درد
- رشد کندتر بیضه چپ نسبت به بیضه راست
- نتایج غیر طبیعی آنالیز مایع منی
هیچ دارویی برای درمان یا پیشگیری از واریکوسل وجود ندارد، اما مسکن (مانند استامینوفن یا ایبوپروفن) می تواند به کاهش درد کمک کند.
در صورت نیاز، جراحی، روش اصلی درمان است. انسداد مختصر وریدها، یکی از روش های درمان بدون جراحی است.
جراحی
جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. دو روش جراحی که معمولا استفاده می شود عبارت اند از:
واریکوسلکتومی میکروسکوپی:
در این تکنیک، جراح یک برش 1 سانتی متری را در بالای کیسه بیضه ایجاد می کند.
با استفاده از میکروسکوپ، جراح، تمام وریدهای کوچک را مسدود می کند. این عمل، 2 تا 3 ساعت طول می کشد و بیمار در همان روز مرخص می شود.
واریکوسلکتومی لاپاراسکوپی:
در این تکنیک، جراح، لوله های باریکی را در شکم قرار داده و عمل انسداد وریدی را انجام می دهد.
از آنجا که در شکم، وریدهای کمتری برای انسداد وجود دارد، عمل، کوتاه تر بوده و حدود 30-40 دقیقه زمان می برد. بیمار در همان روز مرخص می شود.
نتایج جراحی
از آنجا که جراحان شروع به استفاده از برش های کوچک تر کرده اند، زمان ترمیم و درد در هر دو روش جراحی تقریبا یکسان است. ایجاد مشکل پس از هر دو جراحی نادر است. برخی از مشکلات عبارت اند از:
- باقی ماندن یا بازگشت واریکوسل
- تشکیل مایع در اطراف بیضه
- آسیب به شریان بیضه ای
احتمال اندکی وجود دارد که جراحی نتواند مشکل را اصلاح کند. در موارد نادر، آسیب به شریان بیضه ای می تواند منجر به از دست دادن بیضه شود.
باقی ماندن یا بازگشت واریکوسل در کمتر از ده درصد موارد رخ می دهد. جراحی میکروسکوپی، پایین ترین درصد ابقا یا بازگشت، در جراحی میکروسکوپی دیده می شود.
اغلب مواقع، بیماران پس از گذراندن 1 هفته با درد اندک، به فعالیت های طبیعی باز می گردند.
انسداد زیر پوستی وریدها
انسداد وریدی توسط رادیولوژیست انجام می شود. تزریق ماده کنتراست از طریق یک لوله برای مشاهده منبع مشکل به کار می رود.
هدف، یافتن تمام وریدهای منتهی به واریکوسل است. از سیم پیچ یا جریان برق برای انسداد جریان خون به واریکوسل استفاده می شود.
این روش تحت بیهوشی موضعی یا به کمک آرام بخش از طریق ایجاد سوراخی بسیار کوچک در کشاله ران یا گردن انجام می شود.
انجام این کار اغلب 45 دقیقه تا یک ساعت زمان می برد. برخی مشکلات عبارت اند از:
- ابقاء واریکوسل یا بازگشت آن
- جا به جا شدن سیم پیچ
- احتمال عفونت در محل قرارگیری لوله
پس از درمان
ترمیم پس از جراحی سریع بوده و درد اغلب خفیف است. به مدت 10 تا 14 روز باید از ورزش خودداری شود. اغلب می توان 5 تا 7 روز پس از جراحی به محل کار برگشت.
در جراحی های مربوط به اختلالات باروری، آنالیز مایع منی سه تا چهار ماه بعد صورت می گیرد. نرخ بازگشت در روش انسداد وریدی و جراحی یکسان است، اما مواردی وجود دارد که انسداد وریدی نسبت به جراحی اولویت داشته است.
تاثیر اصلاح واریکوسل بر باروری مشخص نیست. برخی تحقیقات نشان می دهد باروری پس از اصلاح واریکوسل بهبود یافته در حالی که تحقیقات دیگر حاکی از این امر نیست.
پس از اصلاح واریکوسل، کیفیت منی در 6 مرد از 10 مرد نابارور بهبود می یابد. این درمان باید در کنار دیگر روش های درمان ناباروری انجام شود.
در نوجوانان که علت اصلی جراحی، رشد آهسته بیضه است، گاهی رشد بیضه به میزان طبیعی می رسد، گاهی نیز نمی رسد.
بیشتر بخوانید : سرطان بیضه و واریکوسل چه تفاوتی دارند؟
کلینیک چند تخصصی یادمان در شهرک غرب دارای بخش های اورولوژی، مغز و اعصاب، فیزیوتراپی و توانبخشی و زنان است. برای دریافت نوبت ملاقات با دکتر علی حاجب متخصص اورولوژی و دریافت اطلاعات بیشتر درباره خدمات کلینیک با شماره های زیر تماس بگیرید.
تلفن ثابت
تلفن همراه
آدرس:
تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک
