تنگی آنورکتال چیست
تنگی در مقعد یا هر اندام لوله ای یا رگ خونی، باریک شدن بیش از حد آن است؛ به طوری که دیگر نتواند طبیعی عمل کند. تنگی مقعد که با عنوان آنال استنوزیس و تنگی آنورکتال نیز شناخته می شود، باریک شدن کانال مقعدی درست قبل از اسفنکتر مقعد است.
این بیماری ناراحت کننده ای است که در آن سفت و باریک شدن کانال مقعد دفع مدفوع را مشکل می کند اما نسبتاً غیرشایع است. به این بیماری تنگی رکتوم نیز گفته می شود. به علت عدم انبساط و انقباض طبیعی ماهیچه های مقعد در حین اجابت مزاج، مشکلاتی مانند یبوست، مشکل دفع، خونریزی و درد به وجود می آید(به غیر از دفع ناقص مدفوع).
در این مقاله به بررسی سؤالاتی در این مورد و گزینه‌های درمانی ممکن برای تنگی مقعد را بررسی می کنیم.
در بیشتر موارد، علت تنگی آنورکتال، تشکیل بافت اسکار ناشی از جراحی در ناحیه مقعد، مانند برداشتن هموروئید یا پوست اضافه است. اما ایجاد بافت اسکار می تواند علل مختلفی داشته باشد.
عدم درمان به موقع، عوارض طولانی مدتی خواهد داشت. برای تشخیص و درمان تنگی مقعد می توانید به کلینیک یادمان طب در تهران مراجعه کنید.
اسفنکتر مقعد چیست
اسفنکتر مقعدی بخش پیچیده ای از بدن است که مقعد را بسته نگه داشته و برای تخلیه مواد زائد بدن باز می کند. برای جلوگیری از عبور ذره ای مدفوع بسیار قوی اما در تشخیص جامد، مایع و گاز بسیار حساس است.
در واقع دو ماهیچه اسفنکتر مقعد وجود دارد : داخلی و خارجی.
اسفنکتر داخلی مقعد ماهیچه ای نازک و سفید رنگ است. این عضله در اطراف کانال مقعدی پیچیده شده و با منقبض شدن در هنگام استراحت و خواب از خروج حتی کمی مایع و گاز جلوگیری می کند. اسفنکتر داخلی مقعد یک عضله صاف غیر ارادی است، مانند ماهیچه های روده و نمی توان آن را از نظر ذهنی کنترل کرد.
اسفنکتر خارجی مقعد یک عضله ارادی ضخیم و قرمز است. این عضله که دور عضله اسفنکتر داخلی مقعد پیچیده شده، همان عضله ای است که برای جلوگیری از دفع مدفوع به صورت ارادی منقبض می شود. از آنجایی که یک عضله ارادی است، مانند ماهیچه های بازوها و پاها، می توان آن را کنترل کرد.
ضایعات غذا با رسیدن به ناحیه مقعد، در رکتوم انعطاف پذیر جمع می شوند. وقتی حجم این ضایعات به حد مشخصی رسید، فرد نیاز برای رفتن به دستشویی را احساس می کند. برای دفع مدفوع، اسفنکتر مقعد باید شل شود. پس از خروج مواد زائد از کانال مقعد، اسفنکتر مقعدی باید منقبض شده و تا زمان تکرار نیاز به دفع، در آن وضعیت باقی بماند.
اما ممکن است مشکلاتی به وجود آید … که یکی از آنها تنگی مقعد است. تنگی مقعد یک بیماری جدی است که می تواند به شدت بر زندگی و وضعیت سلامت عمومی فرد تأثیر بگذارد.
منظور از تنگی مقعد چیست
تنگی مقعد، باریک شدن مقعد یا رکتوم و در نتیجه مشکل شدن دفع مدفوع است. این عارضه می تواند به دلایل مختلفی مانند تشکیل بافت اسکار پس از جراحی، بیماری التهابی روده، پرتودرمانی یا عفونت رخ دهد.
سفتی مقعدی، دفع مدفوع را دردناک می کند و می تواند علائم دیگری مانند خارش، خونریزی و ناراحتی داشته باشد. احتمال نهفتگی مدفوع نیز وجود دارد؛ عارضه ای که در آن تجمع مدفوع سفت در رکتوم، دفع مدفوع را دشوارتر می‌کند. سفتی مقعد معمولاً با رسیدگی به علت زمینه‌ای و تجویز نرم‌کننده‌های مدفوع، ملین‌ها و گاهی اوقات گشاد کردن کانال مقعدی با جراحی درمان می شود.
تنگی معمولا به اسفنکتر داخلی که غیرارادی و در داخل اسفنکتر خارجی است، مربوط می شود. اسفنکتر خارجی قابل کنترل بوده و با منقبض کردن آن می توان تا زمان مناسب جلوی دفع مدفوع را گرفت.
بیشتر بخوانید : علائم و علل فیشر مقعد یا شقاق مقعدی
علت تنگی آنورکتال چیست
تنگی آنورکتال می تواند دلایل زیادی داشته باشد، مانند:
- عوارض ناشی از یک عمل جراحی
- استفاده بیش از حد از ملین ها
- عفونت شدید خون (سپسیس) که می تواند به اندام های بدن آسیب بزند
- از دست دادن خون در ناحیه خاصی از بدن
- ایدز و بیماری های مقاربتی
- عفونت ناشی از آمیب انتاموبا هیستولیتیکا
- بیماری التهابی روده (IBD)، یک اختلال یا التهاب در کولون و روده کوچک
بیماری به نام بیماری آنال کرون علائمی مشابه تنگی مقعد دارد. التهاب ناشی از بیماری کرون می تواند کانال مقعدی را تنگ کند.
علائم تنگی آنورکتال چیست
علائم بسته به شدت تنگی می تواند متفاوت باشد. مانند:
- یبوست
- حرکات دردناک روده
- مدفوع سفت، باریک یا مانند گلوله های جدا از هم
- مشاهده خون قرمز روشن در توالت (خونریزی مقعدی)
علائم تنگی رکتوم ممکن است در ابتدا قابل تحمل باشد، اما در صورت عدم درمان به مرور زمان بدتر می شود. برای جلوگیری از مشکلات جدی‌تر، شروع هر چه سریع تر درمان تنگی مقعد بسیار مهم است.
سایر دلایل تشکیل بافت اسکار در داخل و اطراف مقعد عبارتند از:
- ناهنجاری مادرزادی
- بیماری های مقاربتی
- عفونت رکتوم
بیشتر بخوانید : مانومتری آنورکتال یا تست نوار مقعد
درمان تنگی آنورکتال چیست
خوشبختانه، پیشگیری از بروز این بیماری بهترین درمان است. اما همیشه نمی توان جلوی ایجاد اسکار در آن ناحیه را گرفت؛ به خصوص اگر مجبور به انجام عمل جراحی باشید.
برخی از اقدامات پیشگیرانه رایج عبارتند از:
- مصرف فیبر بیشتر در رژیم غذایی به طور طبیعی مدفوع را نرم و دفع آنها را راحت تر می کند.
- نرم کننده های مدفوع یا ملین های نرم کننده، که مدفوع را مرطوب می کنند.
- اسفنکتروتومی، عملی که در آن برای باز کردن کانال مقعد، عضله اسفنکتر مقعد بریده می شود.
روش های جراحی برای کاهش تنگی آنورکتال
عملی به نام آنوپلاستی برای رفع تنگی آنورکتال انجام می شود. انواع مختلفی از این عمل وجود دارد که بسته به اندازه و ساختار تنگی یکی انتخاب می شود.
بعد از جراحی
- به مدت ده روز، وزن بیش از 20 پوند بلند نکنید.
- فقط دوش بگیرید و در آب ننشینید
- از نشستن مستقیم روی ناحیه جراحی خودداری کنید.
- رژیم غذایی همیشگی تان را از سر بگیرید.
- در روز هشت 8 لیوان آب بنوشید
- مصرف داروهای قبلی را از سر بگیرید، اما قبل از مصرف هرگونه رقیق کننده خون یا آسپرین با پزشک مشورت کنید.
نکاتی که باید به یاد داشته باشید
- تنگی آنورکتال می تواند ناتوان کننده باشد.
- گاهی افراد برای رفع موقتی مشکل به استفاده بیش از حد از ملین ها متوسل می شوند
- تنگی مقعد می تواند زندگی فرد را از جهات مختلفی تحت تاثیر قرار دهد.
- بسته به شدت بیماری، جراحی ممکن است یک گزینه برای درمان باشد.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
