علائم عفونت مغز و نخاع

علت ایجاد عفونت در مغز و نخاع ویروس ها، باکتری ها، قارچ ها یا گاهی تک یاخته ها یا انگل ها هستند. گروه دیگری از اختلالات مغزی به نام آنسفالوپاتی های اسفنجی شکل توسط پروتئین های غیر طبیعی به نام پریون به وجود می آیند.

عفونت های مغز اغلب به بخش های دیگر سیستم عصبی مرکزی از جمله نخاع نیز سرایت می کنند. مغز و نخاع معمولاً در برابر عفونت ها محافظت شده و در امان می مانند، اما عفونی شدن آنها، در صورت وقوع، عواقب بسیار جدی خواهد داشت.

احتمال آنسفالیت در اثر عفونت ها وجود دارد. ویروس ها شایع ترین علل آنسفالیت هستند. مننژیت التهاب ناشی از عفونت در لایه های بافت همبند(مننژ) پوشاننده مغز و نخاع است.

بیشتر موارد مننژیت باکتریایی به مغز سرایت کرده و باعث آنسفالیت می شوند. عفونت های ویروسی عامل انسفالیت نیز اغلب منجر به مننژیت می شوند.

به اختلالی که در آن مغز و مننژها هر دو عفونی شوند مننژوانسفالیت می گویند. به طور کلی، به عفونتی که عمدتاً مننژها را تحت تأثیر قرار می دهد معمولا مننژیت و عفونتی که عمدتاً مغز را تحت تأثیر قرار می دهد آنسفالیت می گویند.

برای تشخیص علائم عفونت مغز و نخاع و همچنین درمان آن و بررسی انواع مشکلات مغز و اعصاب می توانید به کلینیک یادمان طب در تهران مراجعه کنید.

عفونت های مغز و نخاع

عفونت ناشی از آنسفالیت و مننژیت، در بیشتر موارد به یک ناحیه محدود نمی شود. احتمال درگیر شدن کل مغز یا مننژها و کل نخاع وجود دارد.

اما در برخی از اختلالات، عفونت بسته به محل آن، به یک ناحیه (محلی) و به یک توده چرکین، به نام آمپیم یا آبسه محدود می شود:

• آمپیم در فضای موجود در بدن مانند فضای بین بافت های پوشاننده مغز (مننژها) یا ریه ها ایجاد می شود.
• آبسه، که شبیه به جوش است، می تواند در هر نقطه ای از بدن، حتی در مغز، ایجاد شود.

قارچ ها (مانند آسپرژیلوس)، تک یاخته ها (مانند توکسوپلاسما گوندی) و انگل ها (مانند تانیا سولیوم، کرم نواری خوک) می توانند باعث تشکیل کیست در مغز شوند. این عفونت‌های موضعی مغز، مجموعه‌ای از ارگانیسم‌های محصور در دیواره‌ای محافظ هستند.

گاهی اوقات یک عفونت مغزی، یک واکسن، سرطان یا سایر اختلالات باعث ایجاد یک واکنش اشتباه از سیستم ایمنی و حمله به سلول های طبیعی مغز (یک واکنش خود ایمنی) می شود.

به التهاب مغزی ایجاد شده در نتیجه این واکنش، آنسفالیت پس از عفونت می گویند.

راه های مختلفی برای رسیدن باکتری ها و سایر ارگانیسم های عفونی به مغز و مننژ وجود دارد که عبارتند از:

• خون
• با ورود مستقیم به مغز از خارج بدن (مثلاً از طریق شکستگی جمجمه یا در حین جراحی روی مغز)
• با سرایت از ساختارهای عفونی مجاور، مانند سینوس ها یا گوش میانی

مننژیت چیست

مننژیت عفونت مننژها یعنی غشاهای پوشاننده مغز و نخاع است. عفونت ها و سایر اختلالات درگیر کننده مغز و نخاع با فعال کردن سیستم ایمنی بدن باعث التهاب می شوند. این التهاب می تواند طیف گسترده ای از علائم را ایجاد کند و در موارد شدید باعث آسیب مغزی، سکته مغزی یا حتی مرگ شود.

موارد زیر از علائم مننژیت هستند:

• تب ناگهانی
• سردرد شدید
• تهوع یا استفراغ
• دوبینی
• حساسیت به نور
• سفتی در گردن

علائم مننژیت اغلب شبیه آنفولانزا است و طی یک تا دو روز ایجاد می شود. در برخی از اشکال این بیماری، بثورات پوستی قابل توجهی به وجود می آید. مننژیت مننگوکوکی با نارسایی کلیه و غدد فوق کلیوی و شوک ارتباط داده شده است.

علائم مهمی که باید در نوزادان مراقب باشید، عبارتند از تب، بی حالی، بیدار نشدن برای شیر خوردن، استفراغ، سفتی بدن، تحریک پذیری غیرقابل توضیح/غیر معمول و تورم یا برآمدگی (ناحیه نرم بالای سر).

بیشتر بخوانید : مننژیت در نوزادان + انواع، پیشگیری و درمان

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به مننژیت هستند؟

احتمال ابتلا به مننژیت برای تمام افراد – از نوزادان گرفته تا افراد مسن – وجود دارد. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند مبتلایان به HIV یا کسانی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می کنند، بیشتر در معرض خطر هستند.

برخی از اشکال مننژیت باکتریایی مسری بوده و با تماس با مورد زیر به دیگران منتقل می شوند:

• بزاق
• ترشحات بینی
• مدفوع
• ترشحات تنفسی و گلو (اغلب از طریق بوسیدن، سرفه کردن، یا استفاده از لیوان ه و ظروف غذا خوری مشترک یا وسایل شخصی مانند مسواک، رژ لب، یا سیگار منتقل می شوند)

به عنوان مثال، قرار گرفتن در یک خانه مشترک، در یک مرکز نگهداری یا در یک کلاس درس با یک فرد آلوده، فرد را در معرض ابتلا قرار می دهد.

دانشجویان کالج که در خوابگاه ها زندگی می کنند – به ویژه دانشجویان سال اول کالج – نسبت به سایر دانشجویان کالج بیشتر در معرض خطر ابتلا به مننژیت مننگوکوکی هستند.

احتمال ابتلا به انواع خاصی از مننژیت باکتریایی در کودکانی که واکسن‌های معمول در واکسیناسیون کودکان را دریافت نکرده اند، بیشتر است.

به دلیل شروع ناگهانی و پیشرفت سریع این بیماری، در صورت احتمال ابتلا به مننژیت باید فوراً به پزشک یا بیمارستان مراجعه کنید.

سه عفونت درگیرکننده نخاع و مغز

تورم ناشی از عفونت‌های نادر نخاع و مغز، خطرات جدی ایجاد می کند. درمان بستگی به وسعت، میزان پیشرفت، زمان تشخیص و محل عفونت دارد.

3 مورد از شایع ترین عفونت های نخاع و مغز از نظر جراحان ستون فقرات عبارتند از:

1. مننژیت

مننژیت که در برخی موارد با واکسن قابل پیشگیری می باشد، تورم غشاهای محافظ نخاع و مغز (مننژ) است. علت این بیماری می تواند ویروسی یا باکتریایی باشد.

مننژیت ویروسی به ندرت خطری ایجاد می کند، اما مننژیت باکتریایی می تواند مرگبار باشد، زیرا التهاب ناشی از آن ممکن است استخوان جمجمه را بشکند.

در موارد شدید مننژیت، احتمال آسیب مغزی، سکته مغزی یا مرگ وجود دارد. علائم احتمالی آن عبارتند از :

• تب بالای 102 درجه فارنهایت
• گردن درد هنگام حرکت دادن آن
• حساسیت شدید به نورهای روشن و صداها
• سردردهای شدید

بیشتر بخوانید : انواع بیماری های عروق مغزی + علت، تشخیص و درمان

2. آبسه مغزی

آبسه مغز حفره ای از مواد عفونی در داخل بافت ها است. عفونت قارچی، باکتریایی یا ویروسی ناشی از آن باعث تورم مغز و در نتیجه تشکیل سلول های مرده و طیفی از علائم عصبی می شود.

دلیل بیش از نیمی از موارد آبسه‌های مغزی، گسترش عفونت‌های سایر قسمت‌های بدن به مغز یا علل بیرونی مانند عفونت گوش میانی است.

در برخی موارد، باید فشار روی مغز را با تخلیه آبسه از طریق جراحی کاهش داد.

3. آنسفالیت

مشابه مننژیت، عفونت و التهاب مرتبط با آنسفالیت، نخاع را درگیر نمی کند، بلکه عمدتا در مغز است. آنسفالیت می تواند همزمان با مننژیت (مننگوانسفالیت) رخ دهد.

در موارد عدم ابتلا به مننژیت، آنسفالیت معمولاً توسط یک عفونت ویروسی مانند تبخال یا سرخک ایجاد می شود. علائم ممکن است خفیف و شبیه آنفولانزا باشد، مانند:

• سردرد و تب
• دردهای عضلانی و مفاصل
• خستگی و ضعف

موارد زیر علائم جدی تر آن هستند:

• گیجی یا توهم
• فلج یا از دست دادن حس صورت
• تشنج

علائم عفونت نخاع و مغز از خفیف تا شدید متغیر است و علائم آن گاهی می تواند آنقدر مبهم باشد که روش تشخیص به فرآیندی برای رد علل احتمالی تبدیل شود. پس از یافتن علت عفونت، درمان های معمولا با استراحت و آنتی بیوتیک داخل وریدی صورت می گیرد.

برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.