آیا خطر درد عصبی زونا وجود دارد؟
درد عصبی زونا و یا هرپس به چه علت است؟ زونا، یک عفونت ویروسی در ریشه های عصبی، هر ساله 1 میلیون نفر در ایالات متحده را درگیر می کند. اغلب افراد بهبود می یابند اما در 50% اشخاص بالای 60 سال که درمان نشده اند، درد از بین نمی رود.
این وضعیت می تواند ماه ها، سال ها یا حتی تا آخر عمر باقی بماند.
این افراد، مبتلا به درد عصبی پس از زونا یا هرپس (PHN) هستند که نتیجه تخریب عصب های پوست توسط ویروس زونا است.
در سایر افراد، حتی کمترین تماس – تحت تاثیر لباس یا نسیم ملایم – می تواند آزاردهنده باشد.
طبق گفته رابرت وورکین، استاد دانشکده بیهوشی دانشگاه روچستر، “درد عصبی پس از زونا و هرپس، باعث رنج و هزینه های اجتماعی بالا می شود و می تواند به شدت زندگی افراد را مختل کند.”
اما خبر خوب این است که داروهایی وجود دارد که می تواند به درمان و حتی پیشگیری ازدرد عصبی پس از زونا و هرپس کمک کند و پزشکان در حال کسب اطلاعات بیشتر در مورد این موضوع هستند که چه افرادی در معرض خطر بیشتر ابتلا به این عارضه ناتوان کننده قرار دارند.
درد عصبی زونا و هرپس چیست؟
زونا ناشی از ویروس واریسلا-زوستر است، ویروسی که باعث آبله مرغان نیز می شود.
در فردی که در معرض آبله مرغان یا واکسن آن بوده است، ویروس هیچ گاه از بین نمی رود و می تواند در عصب های بدن، خاموش باقی بماند.
در اغلب موارد، به این صورت است. اما در برخی افراد – خصوصا کسانی که سیستم ایمنی آن ها در اثر بیماری یا درمان، تضعیف شده است – ویروس می تواند دوباره ظاهر شود.
این احتمال وجود دارد که این اتفاق، سال ها یا دهه ها پس از ابتلای فرد به آبله مرغان رخ دهد.
در صورت بازگشت، ویروس می تواند باعث زونا شود، دانه هایی که اغلب به صورت نواری در یک طرف بدن ظاهر می شود.
بیشتر بخوانید: آسیب های اعصاب محیطی
علائم اولیه زونا عبارت اند از:
- سردرد
- حساسیت به نور
- علائم شبه آنفولانزا
در مرحله بعد، خارش، سوزش و درد شدید در محل پیدایش دانه ها ایجاد می شود و این درد می تواند متوسط تا شدید باشد.
آیا بیماری زونا قابل انتقال است؟
افرادی که آبله مرغان نگرفته اند، می توانند از فرد مبتلا بگیرند، اما زونا به خودی خود قابل انتقال نیست.
به دلایلی که برای متخصصین قابل درک نیست، درد زونا در برخی افراد به مدت طولانی باقی می ماند. اگر درد حداقل 3 ماه پس از بهبود دانه های زونا باقی بماند، فرد، مبتلا به PHN تشخیص داده می شود.
در برخی افراد، درد فروکش خواهد کرد. در سایرین، این اتفاق نخواهد افتاد.
دکتر وورکین می گوید:
“ما نمی دانیم چرا درد در برخی افراد از بین می رود و در برخی دیگر از بین نمی رود.”
وی اظهار می کند هرچه درد عصبی پس از زونا و هرپس بیشتر باقی بماند –خصوصا پس از یک سال- احتمال بهبود آن کمتر است.
فاکتورهای ریسک درد عصبی زونا
محققین آگاه هستند که احتمال ابتلای افراد مسن به درد عصبی پس از زونا و هرپس بیشتر است. اما مطالعات اخیر نشان می دهد فاکتورهای دیگر نیز ریسک را افزایش می دهند.
در پژوهشی که در مجله نورولوژی منتشر شد، محققین –از جمله وورکین- داده های حاصل از 965 نفر مبتلا به زونا را بررسی کردند.
محققین پنج فاکتور ریسک ابتلا به درد عصبی پس از زونا و هرپس را در افرادی که اخیرا مبتلا به زونا تشخیص داده شده بودند، یافتند:
- افزایش سن
- مونث بودن
- ظهور علائمی مانند بی حسی، سوزش، خارش یا درد پیش از پیدایش دانه ها
- درد مزمن در مراحل اولیه بیماری
- حساسیت پوستی شدید
مهم تر از همه، محققین دریافتند هرچه فرد، فاکتورهای ریسک بیشتری داشته باشد، احتمال ابتلا به درد عصبی پس هرپسی بالاتر خواهد بود.
برای مثال، 17% زنان مبتلا به زونا و 26% افرادی که درد شدید داشتند، به درد عصبی پس از زونا و هرپس مبتلا شدند.
اما 50% از زنانی که بالای 60 سال بودند و پیش از ایجاد دانه ها، دارای علائم بودند و حساسیت شدید و درد حاد داشتند، به درد عصبی پس از زونا و هرپس مبتلا شدند.
عوارض احساسی درد عصبی پس از زونا
محققین تنها فاکتورهای ریسک بیولوژیکی و نورولوژیکی را برای درد عصبی پس از زونا و هرپس بررسی نمی کنند.
وورکین، همچنین یکی از اعضای تیمی بود که مطالعه ای روی فاکتورهای ریسک روانشناسی نیز انجام دادند. نتایج در مجله درد در سال 2005 چاپ شد.
وورکین می گوید ” مطمئنا به نظر می رسد استرس روانشناسی می تواند فاکتور ریسکی قوی برای PHN باشد.
مطالعه نشان می دهد که احتمال اینکه افراد مبتلا به زونا که به درد عصبی پس از زونا و هرپس دچار شدند، علائم اختلالات شخصیتی، مالیخولیا، نگرانی شدید در مورد بیماری خود و سایر مشکلات جسمی داشته باشند، بیشتر بوده است.
وی اظهار می کند مطالعات پیشین، رابطه ای را بین استرس و ابتلا به زونا نشان می دهد.
حتی یک پژوهش نشان می دهد که ریسک ابتلا به درد عصبی پس از زونا و هرپس، در افرادی که در زمان ابتلا به زونا تنها بوده اند، نسبت به اشخاصی که با دیگران زندگی می کرده اند، بیشتر بوده است.
این امر احتمالا نشان دهنده این است که انزوای اجتماعی، ریسک درد عصبی پس از زونا و هرپس را افزایش می دهد.
پیشگیری از درد عصبی زونا
اما اگر نگران درد عصبی پس از زونا و هرپس هستید، ناامید نشوید. داروهایی وجود دارد که می تواند ریسک ابتلا به این عارضه را کاهش دهد.
سه نوع داروی ضد ویروس استفاده می شود: فامسیکلوویر، والاسیکلوویر و آسیکلوویر. این داروها باید ظرف دو یا سه روز پس از آغاز زونا مصرف شود.
وورکین می گوید:
“اگر به آزمایشات بالینی هر یک از این داروها در افراد بالای 50 سال نگاهی بیندازید، آن ها میزان درد را به نصف رسانده اند. این یک پیشرفت بسیار قابل توجه است.”
همچنین این داروها بسیار بی خطر هستند و عوارض جانبی اندکی دارند.
اما چه کسانی به این داروها نیاز دارند؟ وورکین می گوید توافق نظر روشنی در این زمینه وجود ندارد.
اما برخی موارد روشن وجود دارد. او می گوید “من فکر میکنم همگان موافقند که فردی که بالای 50 سال است و علائم شدید دارد، باید درمان پیشگیرانه انجام دهد.”
اما برای افراد جوان تر یا آن هایی که فاکتور ریسک کمتری دارند، مسیر شفافیت کمتری دارد.
او اظهار می کند “برخی افراد فکر می کنند هرکسی که به زونا مبتلا می شود، باید با داروهای ضد ویروس تحت درمان پیشگیرانه قرار گیرند. زیرا داروها بسیار بی خطر هستند و عوارض جانبی اندکی دارند.”
برخی دیگر اظهار می کنند که تنها افرادی که ریسک بالاتری دارند، باید تحت درمان پیشگیرانه قرار گیرند. علت اصلی این امر، مخارج آن است.
او می گوید “دوره کامل درمان می تواند بین 100 تا 160 دلار هزینه داشته باشد. و اگر ریسک بیماری، بسیار اندک باشد، ممکن است شرکت های بیمه آن را نپردازند.”
زونا دارید؟ تحت درمان قرار گیرید، اقدام کنید
اگر زونا داشته باشید، لازم است در مورد ریسک ابتلا به PHN با پزشک گفتگو شود. از او بپرسید آیا درمان پیشگیرانه با داروهای ضد ویروسی، عاقلانه است.
در صورتی که پزشک می گوید ضروری نیست، بپرسید چرا.
وورکین می گوید مفهوم کامل فاکتورهای ریسک روانشناسی درد عصبی پس از زونا و هرپس، هنوز واضح نیست.
اما او توصیه می کند افراد مبتلا به زونا باید سعی کنند فعال بمانند.
وی اظهار می کند “اگر استرس روانشناسی، فاکتور ریسکی برای PHN باشد، ممکن است بیرون رفتن و در انزوا نبودن برای افراد مبتلا به زونا مفید باشد.”
می توانید با خانواده و دوستان در ارتباط باشید. همچنین به خاطر داشته باشید که حتی اگر به درد عصبی پس از زونا و هرپس مبتلا شوید، درمان هایی وجود دارد که می تواند کمک کننده باشد.
وورکین می گوید:
“چند نوع دارو وجود دارد که به عنوان اولین مرحله درمان درد عصبی پس از زونا و هرپس به کار می رود.”
این داروها شامل پچ لیدوکایین، پری گابالین، گاباپنتین، کپسایسین، کربامازپین، داروهای ضد افسردگی تری سایکلیک و مسکن ها.
وورکین اشاره می کند:
“اگر در یک طرف از بدن خود، دانه های پوستی مشاهده کردید –خصوصا اگر بالای 50 سال هستید- فورا به پزشک مراجعه کنید.
ممکن است زونا باشد و درمان فوری می تواند احتمال درد طولانی مدت را کاهش دهد.”
بیشتر بخوانید: تست نوار عصب و عضله در تهران
جهت مشورت با پزشک درباره درمان پیشگیرانه با داروهای ضد ویروس و درمان درد عصبی پس از زونا و هرپس با شماره های زیر تماس بگیرید و یک نوبت ملاقات با یکی از متخصصین ما در کلینیک یادمان در شهرک غرب تنظیم کنید.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نحوه ارائه خدمات کلینیک با ما تماس بگیرید.
تلفن ثابت
تلفن همراه
آدرس:
تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک
