بی حسی
بی حسی یک عارضه غیر طبیعی است که در آن، فرد احساس مور مور شدن می کند یا حس می کند احساس خود را از دست داده است.
بی حسی می تواند در هر جایی از بدن رخ دهد اما اغلب اوقات در بخش های انتهایی بدن مانند دست ها، پاها، انگشتان دست و پا احساس می شود.
بی‌حسی، دلایل مختلفی دارد. معمولا ناشی از نرسیدن خون کافی به یک ناحیه، فشردگی عصب یا آسیب عصبی است.
بی‌حسی می تواند حاصل عفونت، التهاب، ضربه و سایر موارد غیرطبیعی نیز باشد.
اغلب موارد بی حسی، ناشی از اختلالات تهدیدکننده نیستند اما در سکته مغزی و تومور نیز بی‌حسی اتفاق می افتد.
بی حسی اغلب با سوزن سوزن شدن، خارش یا سوزش همراه است.
در حالی که بی‌حسی به معنی از دست دادن حس است، فلج به معنی از دست دادن توانایی حرکت، با از دست دادن حس یا بدون آن است.
هدف ارزیابی بالینی، شناسایی علت ریشه ای بی‌حسی است.
بر اساس علت، بی‌حسی می تواند به سرعت از بین برود، مانند بی حسی در دست در اثر خوابیدن روی آن که پس از جا به جا کردن آن از بین می رود.
بی حسی مزمن و طولانی مدت در پاها یا دست ها معمولا نشان دهنده آسیب به عصب ها است که می تواند ناشی از دیابت یا ام اس باشد.
گاهی بی‌حسی مزمن در انگشتان دست، ناشی از به دام افتادن عصب است که نمونه آن، سندروم تونل کارپال است.
از آنجا که بی‌حسی می تواند نشانه ای از یک بیماری، اختلال یا عارضه زمینه ای باشد، لازم است در مورد هرگونه احساس غیر طبیعی که بیش از چند دقیقه باقی می ماند با پزشک متخصص گفتگو شود.
چه علائم دیگری ممکن است به همراه بی حسی رخ دهد؟
بی حسی پس از نشستن در یک حالت به مدت طولانی می تواند منجر به احساس سوزن سوزن شدن شود.
بی‌حسی اغلب در دست ها و پاها رخ می دهد اما می تواند در هرجایی از بدن ایجاد شود.
گاهی علائم دیگری نیز به همراه بی‌حسی تجربه می شود. هرگونه علامت ایجاد شده به همراه بی‌حسی، می تواند به تشخیص پزشک کمک کند.
بیشتر بخوانید: تشخیص و درمان عصب تحت فشار در انگشت دست
علائمی که به همراه بی حسی رخ می دهد
- اضطراب
- احساس سوزش
- تکرر ادرار
- افزایش احساس بی حسی یا مور مور شدن در زمان راه رفتن
- خارش
- کمردرد
- اسپاسم عضلانی
- درد گردن
- درد در سایر نقاط بدن
- احساس سوزن سوزن شدن
- حساسیت پوستی
- حساسیت نسبت به تماس با چیزی
علائم جدی که می تواند نشان دهنده یک عارضه تهدیدکننده باشد
در برخی موارد، بی حسی با علائم دیگری رخ می دهد که ممکن است نشان دهنده یک عارضه جدی یا تهدیدکننده باشد که باید سریعا مورد ارزیابی قرار گیرد.
این علائم عبارت اند از:
- اندازه مردمک غیر طبیعی یا عدم واکنش به نور
- گیجی یا عدم هوشیاری حتی در یک لحظه کوتاه
- اختلال تنفس
- اختلال راه رفتن
- سرگیجه
- از دست دادن کنترل مثانه یا روده
- از دست دادن بینایی یا تغییرات بینایی
- بی حسی پس از آسیب به سر، گردن یا پشت
- فلج
- تکلم نامفهوم
- ضعف
علت بی حسی چیست؟
بی حسی می تواند نشانه ای از محدوده وسیعی از بیماری ها، اختلالات یا عارضه ها باشد که یا جریان خون را محدود می کنند یا باعث آسیب به عصب ها می شوند.
بی‌حسی موقت می تواند ناشی از هرگونه فعالیتی باشد که باعث فشار طولانی مدت بر روی عصب ها می شود مانند چهار زانو زدن یا دوچرخه سواری در مسافت های طولانی.
بی‌حسی در عارضه های ارتوپدی جدی یا عارضه های مربوط به گردش خون و نیز عارضه ها و بیماری هایی که به سیستم عصبی آسیب می رساند، رخ می دهد.
در برخی موارد، بی حسی نشانه ای از یک عارضه جدی یا تهدیدکننده است که باید به سرعت مورد ارزیابی قرار گیرد.
دلایل مرتبط با گردش خون
بی حسی می تواند ناشی از کمبود جریان خون در یک ناحیه، در اثر عوارضی مانند زیر باشد:
- بدشکلی شریانی-وریدی
- بیماری برگر (التهاب حاد و لخته شدن شریان ها و وریدها)
- ترومبوز عمیق وریدی (تشکیل لخته خونی در پا که می تواند از پا خارج شده و باعث آمبولی ریه، حمله قلبی یا حتی سکته مغزی شود)
- سرمازدگی
- بیماری شریان محیطی (که بیماری عروق محیطی نیز نامیده می شود و شامل باریک شدگی شریان ها در اثر تجمع چربی و کلسترول در دیواره شریان ها است که جریان خون به بخش های انتهایی بدن را محدود می کند)
- پدیده رینود (اختلال نادری که عروق خونی در انگشتان دست و پا را در زمان تماس با سرما یا در زمان استرس، باریک می کند)
دلایل ارتوپدی بی حسی
بی حسی می تواند در اثر عارضه های ارتوپدی متوسط تا شدیدی نیز ایجاد شود که به عصب ها آسیب می رساند، مانند:
- آسیب کمر یا گردن
- شکستگی استخوان
- سندروم تونل کارپال
- بیماری تحلیل دیسک بین مهره ای
- فتق دیسک
- به دام افتادن عصب ها یا فشار بر روی عصب ها
- پوکی استخوان
دلایل نورولوژیکی بی حسی
بی حسی ناشی از فشردگی یا آسیب عصبی می تواند ناشی از عارضه های زیر باشد:
- اعتیاد به الکل
- تومور مغزی
- نوروپاتی دیابتی (آسیب عصبی ناشی از سطوح بالای قند خون مرتبط با دیابت)
- التهاب مغز (در اثر عفونت ویروسی یا باکتریایی)
- مسمومیت شدید با فلزاتی مانند سرب
- کم کاری تیروئید
- ام اس (این بیماری، مغز و نخاع را درگیر می کند)
- نوروپاتی محیطی (اختلال اعصاب محیطی که در خارج از مغز و نخاع قرار دارند)
- آسیب یا تومور نخاعی
- سکته مغزی
- لوپوس اریتماتوز سیستمیک (اختلالی که در آن، بدن به سلول ها و بافت های سالم خودش حمله می کند)
- میلیت عرضی (اختلال نورولوژیکی که باعث التهاب نخاع می شود)
- کمبود ویتامین B12
سوالات مربوط به تشخیص علت بی حسی
به منظور تشخیص عارضه، پزشک، سوالاتی را در مورد بی حسی خواهد پرسید، از جمله:
- محیط کار شما چگونه است؟
- در کدام نقاط، بی‌حسی را تجربه می کنید؟
- بی‌حسی تا چه مدت ادامه پیدا می کند؟
- بی‌حسی چه زمانی آغاز شد؟
- آیا فعالیت هایی وجود دارد که باعث بی حسی شود؟
- آیا حس های دیگری مانند درد، سوزش یا خارش را نیز تجربه کرده اید؟
عوارض احتمالی بی حسی چیست؟
از آنجا که بی حسی می تواند ناشی از بیماری های جدی باشد، عدم درمان می تواند منجر به عوارض و آسیب دائمی شود.
این مسئله مهم است که هنگام تجربه هر گونه بی حسی یا احساسات غیر طبیعی دیگر، با پزشک مشورت شود.
پس از تشخیص علت زمینه ای، پیروی از برنامه درمانی طراحی شده توسط پزشک، حائز اهمیت است تا بتوان خطر عوارض احتمالی مانند موارد زیر را کاهش داد:
- اثرات جانبی حاصل از درمان بی حسی
- ناتوانی در دست ها
- ناتوانی در تنفس مستقل
- ناتوانی در راه رفتن
- نارسایی در اندام ها
- فلج
- از دست دادن دائمی احساس
- درد دائمی
- کاهش کیفیت زندگی
بیشتر بخوانید: آسیب عصب رادیال یا عصب زند زبرین
در صورتی که به همراه بی حسی دچار علائمی چون سرگیجه، ضعف و اختلال در راه رفتن شده اید به یک پزشک مغز و اعصاب مراجعه کنید.
برای دریافت نوبت ملاقات با ذکتر بابک جلالیان، متخصص مغز و اعصاب، در کلینیک یادمان با شماره های زیر تماس بگیرید.
تلفن ثابت
تلفن همراه
آدرس:
تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک
