آسیب شبکه اعصاب بازویی + علائم، تشخیص و درمان
آسیب شبکه اعصاب بازویی چیست
شبکه عصبی براکیال یا شبکه اعصاب بازویی، شبکه ای از عصب هاست که پیام هایی را از طناب نخاعی به شانه، بازو و دست می فرستد. آسیب شبکه اعصاب بازویی زمانی اتفاق می افتد که این عصب ها کشیده یا فشرده شده، یا در موارد شدیدتر پاره شده و از طناب نخاعی جدا می شوند.
صدمات خفیف به این شبکه با عناوین استینگر (کشیدگی اعصاب اندام فوقانی) و برنر (درد سوزاننده با انتشار به شانه) در ورزش های تماسی مثل فوتبال و کشتی یا تصادف های شدید وسایل نقلیه با سرعت بالا شناخته شده هستند.
آسیب های شدیدتر به شبکه اعصاب بازویی می تواند از تصادف های ماشین یا موتور به وجود آیند. صدمات شدید به این شبکه ممکن است بازو را فلج نماید و احتمالا برای بازیابی عملکرد به جراحی نیاز باشد.
دردی که از شدیدترین نوع آسیب شبکه اعصاب بازویی ایجاد می شود به عنوان یک درد فلج کننده، احساس له شدن شدید یا یک سوزش دائمی توصیف می گردد. این درد طی سه سال در بیشتر افراد برطرف می شود.
اگر داروها نتوانند این درد را کنترل کنند، پزشک احتمالا با یک عمل جراحی سیگنال های دردی که از بخش آسیب دیده طناب نخاعی صادر می شود را قطع می کند.
نوزادان نیز گاهی هنگام تولد دچار آسیب شبکه اعصاب بازویی می شوند. سایر بیماری ها مثل التهاب یا تومورها هم بر شبکه براکیال تاثیر می گذارند. برای تشخیص و درمان به موقع آسیب شبکه اعصاب بازویی می توانید به کلینیک یادمان تب در تهران مراجعه کنید.
علائم آسیب شبکه اعصاب بازویی
نشانه ها و علائم آسیب شبکه اعصاب بازویی بسته به شدت و محل آسیب دیدگی بسیار متفاوت هستند. اما معمولا فقط یک دست آسیب می بیند.
صدمات با شدت کمتر
آسیب های جزئی اغلب در طول ورزش های تماسی مثل فوتبال یا کشتی رخ داده و باعث کشیده یا فشرده شدن عصب های شبکه بازویی می شوند. این حالت ها که استینگر یا برنر نامیده می شوند علائم زیر را بوجود می آورند:
- احساسی شبیه یک شوک الکتریکی یا احساس سوزش هنگام پرتاب بازو
- بی حسی و ضعف در بازو
این علائم معمولا چند ثانیه یا چند دقیقه احساس می شود اما در برخی موارد برای چند روز یا بیشتر طول می کشد.
صدمات شدیدتر
علائم شدیدتر آسیب ها ناشی از صدمات جدی یا حتی پارگی یا از هم گسیختگی عصب ها می باشد. جدی ترین آسیب به شبکه براکیال زمانی اتفاق می افتد که ریشه عصب از طناب نخاعی جدا شود.
علائم و نشانه های صدمات شدید می تواند موارد زیر باشد:
- ضعف یا ناتوانی در استفاده از عضلات خاصی در دست، بازو یا شانه
- حرکت نکردن و احساس نداشتن در دست شامل بازو، شانه و دست
- درد شدید
علت آسیب شبکه اعصاب بازویی
آسیب دیدن اعصاب بالایی که شبکه براکیال را می سازند زمانی اتفاق می افتد که شانه به سمت پایین فشار داده می شود در حالی که گردن به بالا کشیده شده و از شانه آسیب دیده دور می شود. احتمال آسیب دیدگی اعصاب پایینی زمانی بیشتر است که بازو به سمت بالای سر فشار داده می شود.
این آسیب ها به چندین روش اتفاق می افتند از جمله:
- ورزش های تماسی : بسیاری از بازیکنان فوتبال برنر یا استینگر را تجربه کرده اند، آسیبی که بر اثر کشیدگی بیش از حد عصب های شبکه براکیال در اثر برخورد با دیگر بازیکنان اتفاق می افتد.
- زایمان های سخت : نوزادان تازه متولد شده هم دچار آسیب شبکه براکیال می شوند. این به دلیل وزن زیاد نوزاد هنگام تولد، حالت بریچ یا زایمان طولانی اتفاق می افتد.
اگر شانه های یک نوزاد در کانال زایمان فرو برود، خطر فلج شبکه اعصاب بازویی در نوزاد افزایش می یابد. در اغلب موارد اعصاب بالایی صدمه می بیند که باعث بیماری به نام فلج ارب می گردد.
- تروما : انواع مختلفی از تروما– شامل تصادف با وسایل نقلیه، موتور سیکلت، سقوط یا اصابت گلوله – آسیب به شبکه اعصاب بازویی را ممکن می سازند.
- درمان های تروما و سرطان : پرتودرمانی در قفسه سینه یا گردن می تواند سبب رشد تومورها در شبکه و یا در امتداد اعصاب بازویی شده و یا سبب ایجاد فشار به شبکه یا گسترش به عصب ها شود. پرتودرمانی قفسه سینه هم می تواند باعث آسیب به شبکه اعصاب براکیال گردد.
بیشتر بخوانید : نوار عصب و عضله چیست
عوارض جانبی
با گذشت زمان لازم بسیاری از صدمات شبکه اعصاب بازویی هم در کودکان و هم در بزرگسالان بهبود می یابد و اگر آسیبی هم بماند اندک است. اما برخی از آسیب ها می تواند باعث عوارض موقت یا دائمی گردد از جمله:
- خشکی مفاصل : اگر دچار فلج دست یا بازو شده اید ممکن است مفاصل شما سفت شده باشند. این شرایط باعث دشواری در حرکت می شود حتی اگر در نهایت بتوانید از اندام استفاده کنید. بدین منظور احتمالا پزشک شما در دوره نقاهت، جلسات مداوم فیزیوتراپی را تجویز می کند.
- درد : این مشکل از آسیب عصب ناشی می شود می تواند مزمن شود.
- بی حسی : اگر احساس دست یا بازو را از دست داه اید، خطر سوزاندن یا صدمه زدن به خود را دارید بدون آنکه متوجه شوید.
- آتروفی عضلانی : رشد مجدد عصب ها به کندی انجام می شود و بهبودی می تواند چندین سال بعد از آسیب طول بکشد. در طول این زمان استفاده کمتر از اندام بر عضلات تاثیر گذاشته و باعث تحلیل آن ها می شود.
- ناتوانی دائمی : میزان بهبودی شما بعد از یک آسیب شبکه اعصاب بازویی به عواملی از جمله سن، نوع آسیب و نیز محل و شدت آسیب بستگی دارد. حتی با انجام عمل جراحی هم برخی ضعف یا فلج عضلانی دائمی را تجربه می کنند.
پیشگیری
اگرچه غالبا نمی توان از آسیب به شبکه اعصاب بازویی جلوگیری کرد اما اقداماتی برای کاهش خطر عوارض جانبی آن بعد از وقوع آسیب امکان پذیر است:
- در مورد خودتان : اگر موقتا امکان استفاده از دست یا بازوی خود را ندارید، تمرین های ورزشی دامنه حرکتی روزانه و فیزیوتراپی می تواند از خشکی مفاصل جلوگیری نماید. زمانی که دست شما دچار بی حسی شده است مراقب سوختگی و بریدگی باشید چون آن را حس نمی کنید.
اگر ورزشکار هستید و دچار آسیب شبکه اعصاب بازویی شده اید پزشک برای شما استفاده از پوشش مخصوصی برای محافظت از این ناحیه در طول ورزش را تجویز می نماید.
- در مورد کودکتان : اگر والدین کودکی هستید که به فلج اعصاب بازویی مبتلاست، تمارین ورزشی مفاصل کودک و عضلات کارکردی آن در هر روز اهمیت دارد و شروع آن از زمانی است که کودک شما فقط چند هفته از تولدش گذشته است.
اینکار به مفاصل کمک می کند تا سفت نشوند و عضلات کودک شما قوی و سالم شود.
بیشتر بخوانید : 8 نشانه احتمال ابتلا به آسیب عصبی
تشخیص آسیب شبکه اعصاب بازویی
پزشک برای تشخیص بیماری علائم را بررسی کرده و یک معاینه جسمی انجام می دهد. برای تعیین میزان و شدت آسیب شبکه اعصاب بازویی یک یا چند تست زیر را باید انجام دهید:
- اشعه ایکس : یک عکسبرداری اشعه ایکس از شانه و گردن می تواند به پزشک نشان دهد که آیا ترک خوردگی یا سایر آسیب های مرتبط در آن ناحیه وجود دارد یا خیر.
- الکترومیوگرافی (EMG) : در طول یک الکترومیوگرافی پزشک سوزن الکترود را از طریق پوست وارد عضلات مختلفی می کند. این تست فعالیت الکتریکی عضلات را در حال انقباض یا زمانی که در حال استراحت هستید ارزیابی می کند.
ممکن است هنگامی که الکترودها وارد می شوند احساس درد نمایید اما بیشتر افراد این تست را بدون ناراحتی به پایان می رسانند.
بیشتر بخوانید : تست نوار عصب و عضله چیست؟
- مطالعات هدایت عصبی : این تست ها معمولا به عنوان بخشی از الکترومیوگرافی انجام می شود و سرعت هدایت عصب را وقتی جریان کمی از آن می گذرد اندازه گیری می کند. این تست اطلاعاتی درباره کیفیت عملکرد عصب ارائه می کند.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) : این تست از یک میدان مغناطیسی قدرتمند و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر دقیق از بدن در چندین صفحه استفاده می کند.
اینکار اغلب میزان آسیب در یک شبکه اعصاب بازویی را نشان داده و وضعیت شریان های مهم برای اندام و بازسازی آن را ارزیابی می کند. تست های جدید ام آر آی با وضوح بالا با عنوان نوروگرافی تشدید مغناطیسی هم می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
- توموگرافی کامپیوتری (CT) میلوگرافی : توموگرافی کامپیوتری از مجموعه ای از تصاویر اشعه ایکس برای به دست آوردن تصویر مقطعی از بدن استفاده می کند.
در سی تی میلوگرافی با افزودن ماده حاجب که به مایع نخاع تزریق می شود تصاویر دقیق تری از طناب نخاعی و ریشه های عصبی آن در طول یک سی تی اسکن تولید می شود . این تست در زمانی که نتیجه تست ام آر آی اطلاعات کافی ارائه نکرده مورد استفاده قرار می گیرد.
درمان آسیب شبکه اعصاب بازویی
درمان این عارضه به چندین فاکتور از جمله شدت آسیب، نوع آسیب، مدت زمانی که از آسیب گذشته و سایر بیماری های زمینه ای در فرد بستگی دارد.
عصب هایی که فقط کشیده شده اند می توانند بدون نیاز به درمان بیشتر بهبود یابند. پزشک برای حفظ عملکرد مناسب عضلات و مفاصل، حفظ دامنه حرکتی و جلوگیری از خشکی مفاصل در فرد فیزیوتراپی تجویز می کند.
جراحی برای ترمیم عصب های شبکه براکیال باید به طور کلی ظرف شش ماه بعد از آسیب انجام شود. جراحی هایی که دیرتر از این زمان صورت می پذیرد میزان موفقیت پایین تری خواهند داشت.
بافت عصب به کندی رشد می کند و چندین سال طول می کشد تا مزایای کامل جراحی مشاهده شود. در طول دوره نقاهت، باید مفاصل را با یک برنامه ورزشی منعطف نگه داشت. احتمال دارد از آتل جهت جلوگیری از پیچ خوردن دست به سمت داخل استفاده شود.
بیشتر بخوانید : 10 غذا برای کاهش درد عصبی
انواع جراحی آسیب شبکه اعصاب بازویی
- نورولیز : این جراحی شامل آزادسازی عصب از بافت اسکار است.
- پیوند عصب : در این جراحی بخش آسیب دیده از شبکه براکیال برداشته شده و با بخش هایی از عصب که از سایر قسمت های بدن گرفته شده جایگزین می گردد. اینکار پلی برای رشد عصب جدید در آینده ایجاد می کند.
- انتقال عصب : وقتی ریشه عصب از طناب نخاعی گسسته شده باشد، جراحان، عصب کم اهمیت تری را که هنوز کار می کند را برداشته و آن را به عصبی که مهمتر است اما کار نمی کند پیوند می زنند.
- انتقال عضله : در جراحی انتقال عضله جراح یک عضله یا تاندون با اهمیت کمتر را از بخش دیگری از بدن که معمولا ساق پاست برداشته و آن را به بازو منتقل کرده، عصب ها و رگ های خونی تغذیه کننده عضله را نیز دوباره متصل می کند.
چه زمانی برای درمان آسیب شبکه اعصاب بازویی به پزشک مراجعه کنیم
آسیب به شبکه اعصاب بازویی می تواند باعث ضعف و ناتوانی دائمی شود. حتی اگر به نظر جزئی برسد، بازهم به مراقبت پزشکی نیاز دارد. اگر علائم زیر را دارید به پزشک خود مراجعه نمایید:
- علائم برنر و استینگر که دوباره عود می کنند
- ضعف در دست یا بازو
- گردن درد
- علائمی در هر دو دست
چگونه برای ملاقات با پزشک آماده شویم
ممکن است برای تشخیص نوع و شدت آسیب شبکه اعصاب بازویی به چندین تست نیاز باشد. وقتی با پزشک قرار ملاقات می گذارید از او بپرسید که لازم است برای این تست ها آماده باشید یا خیر.
برای مثال ممکن است لازم باشد مصرف داروی خاصی را به مدت چند روز قطع کنید یا از لوسیون ها در روز آزمایش اجتناب نمایید.
در صورت امکان با یکی از دوستان یا افراد خانواده همراه باشید. گاهی دریافت همه اطلاعات لازم در یک جلسه ملاقات با پزشک دشوار است. کسی که با شما همراه است می تواند آنچه شما فراموش می کنید را به خاطر بسپارد.
پیشنهاد دیگر برای نتیجه بهتر گرفتن از جلسه ملاقات با پزشک اینها هستند:
- همه علائم خود را یادداشت نمایید : از جمله اینکه چگونه دچار آسیب شده اید، علائم شما از چه مدت شروع شده و اینکه آیا در طول زمان بدتر شده است یا خیر.
- فهرستی از همه داروهای خود تهیه نمایید : ویتامین و مکمل هایی که مصرف می کنید را هم در لیست بنویسید.
- درباره پرسیدن سوالات خود از پزشک تردید نکنید : کودکان و بزرگسالانی که به آسیب شبکه اعصاب بازویی دچار شده اند چندین گزینه برای بازیابی عملکرد از دست رفته خود دارند. اطمینان یابید که پزشک درباره همه گزینه های احتمالی توضیح می دهد.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.