متخصص مغز و اعصاب به درمان چه اختلالاتی می‌پردازد؟

سیستم عصبی یکی از سیستم های بدن است که دچار آسیب دیدگی گسترده می شود. در برخی موارد آسیب دیدگی سیستم عصبی بر توانایی عملکردی بیمار تاثیرات منفی می گذارد. در این شرایط باید بیمار تحت نظر متخصص مغز و اعصاب قرار بگیرد.

متخصص مغز و اعصاب کیست؟

متخصص مغز و اعصاب پزشکی است که در زمینه تشخیص، درمان و کنترل اختلالات و بیماری های سیستم عصبی تخصص دارد.

سیستم عصبی شامل مغز و طناب نخاعی است که دو بخش تحت عنوان سیستم اعصاب مرکزی و سیستم اعصاب محیطی دارد.

بیماری ها، اختلالات و آسیب دیدگی سیستم عصبی توسط متخصص مغز و اعصاب درمان می شوند. متخصصان مغز و اعصاب در مطالعه و درمان مشکلات مغزی و سیستم عصبی تخصص دارند.

آنها بیماری هایی مانند آلزایمر، بیماری پارکینسون، ام اس، سکته مغزی، اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS)، صرع، میگرن و ضربه مغزی را تشخیص داده و درمان می کنند.

در اینجا اطلاعاتی در مورد وظایف متخصص مغز و اعصاب و دلیل ارجاع داده شدن به آن، آمده است.

تحصیلات متخصص مغز و اعصاب چیست؟

متخصص مغز و اعصاب باید یک دوره پنج ساله آموزش عمومی و حداقل یک دوره سه ساله آموزش تخصصی را بگذراند.

در ایالات متحده نیز، متخصصان مغز و اعصاب 4 سال در کالج، 4 سال دانشکده پزشکی، 1 سال کارآموزی و سپس حداقل 3 سال آموزش را در یک برنامه دستیاری در رشته مغز و اعصاب می گذرانند.

متخصصان مغز و اعصاب همچنین می توانند در موارد زیر آموزش بیشتری ببینند:

• صرع
• اختلالات حرکتی
• بیماری عصبی عضلانی
• سکته
• خواب
• مراقبت های عصبی

متخصصان مغز و اعصاب کودکان، مشکلات مغز و اعصاب کودکان را از بدو تولد تا نوجوانی درمان می کنند. بسیاری از مشکلات مغز و اعصاب در کودکان، مشابه بزرگسالان است. آنها همچنین آموزش هایی برای مدیریت مشکلات رشدی و ژنتیکی دیده اند.

از آنجایی که سیستم عصبی یک ساختار بسیار پیچیده است متخصصین مغز و اعصاب به آموزش و تحصیل بیشتر در این زمینه نیاز دارند.

تخصص های مغز و اعصاب

متخصصان مغز و اعصاب مشکلات سیستم عصبی را بررسی و درمان می کنند. سیستم عصبی شامل مغز، نخاع و اعصاب می شود. پزشک مغز و اعصاب در زمینه های زیر تخصص دارد:

• درمان سردرد
• اختلالات عصبی عضلانی
• اختلالات کورتکس
• نورو آنکولوژی
• نورولوژی سالمندان
• نورولوژی کودکان
• اختلالات خود ایمنی
• درمان سکته مغزی
• تشنج
• پرتوشناسی اعصاب

نقش متخصص مغز و اعصاب

متخصص مغز و اعصاب به درمان افراد مبتلا به اختلالات نورولوژیکی می پردازد.

گاهی اوقات نیز در تشخیص سکته مغزی، علل سردرد و اختلالات هوشیاری نقش مشاور را ایفا می کند.

در صورتی که بیمار به عمل جراحی نیاز داشته باشد باید به جراح ستون فقرات یا جراح مغز و اعصاب مراجعه نماید.

در این شرایط متخصص مغز و اعصاب نیز در برنامه درمان حضور دارد.

متخصصان مغز و اعصاب عمل جراحی انجام نمی دهند. این کاری است که جراحان مغز و اعصاب انجام می دهند. این دو نوع پزشک برای درمان برخی بیماری ها با هم کار می کنند.

اگر بیماری عصبی دارید، می توانید یک متخصص مغز و اعصاب را به عنوان پزشک اصلی خود انتخاب کنید. یا، متخصص مغز و اعصاب شما پس از تشخیص مشکل با پزشک اصلی شما همکاری کند.

متخصص مغز و اعصاب به درمان چه اختلالاتی می پردازد؟

انواع مختلفی از اختلالات سیستم اعصاب مرکزی و محیطی از قبیل مغز، نخاع، اعصاب محیطی، اعصاب مغزی، ریشه اعصاب، سیستم عصبی خودمختار، عضلات و محل تلاقی عضله و عصب توسط متخصص مغز و اعصاب درمان می شوند.

برخی از اختلالات شایع سیستم عصبی عبارتند از:

• صرع: یک اختلال نورولوژیکی که به فعالیت الکتریکی غیرعادی مغز ارتباط دارد و باعث از دست دادن هوشیاری و تشنج می شود.
• بیماری آلزایمر: یک اختلال پیشرونده ذهنی که به علت تحلیل رفتگی عمومی مغز به وجود می آید.
• سکته مغزی: به علت عدم خونرسانی ارسال اکسیژن و مواد مغذی به مغز ناشی از پارگی شریان یا لخته شدن خون به وجود می آید.
• میگرن و سایر انواع سردردها: یک سردرد شدید و عود کننده که اغلب با اختلال در بینایی و حالت تهوع همراه است.
• مالتیپل اسکلروزیس: یک بیماری مزمن که شامل آسیب دیدگی سلول های عصبی مغز و طناب نخاعی است و بیمار با مشکلاتی از قبیل بی ‌حسی، اختلالات تکلم، مشکلات عضلانی، تاری دید و خستگی شدید مواجه می ‌شود.
• بیماری پارکینسون: یک اختلال پیشرونده است و بیمار با علائمی از قبیل رعشه، سفتی عضلات و کندی حرکات مواجه می ‌شود. این اختلال با تحلیل رفتگی عقده های قاعده ای مغز و کمبود دوپامین ارتباط دارد.
• تومورهای مغزی: توده های سلولی غیر عادی درون بافت مغز باعث اختلال در عملکرد شناختی بیمار خواهند شد.
• ضربه مغزی و سایر آسیب دیدگی های سیستم عصبی: گاهی اوقات وارد شدن ضربه به مغز باعث اختلال در سطح هوشیاری بیمار، بروز مشکلات دائمی و موقت شناختی، فیزیکی، عاطفی و مرکزی می شود.
• سندروم توره و سایر اختلالات عملکردی: سندروم توره یک اختلال نورولوژیکی است که با حرکات و صداهای ناخواسته همراه است.
• اسکلروز جانبی آمیوتروفیک: به اختلال پیشرونده نورون های سیستم اعصاب مرکزی گفته می شود که منجر به فلج و آتروفی عضلانی خواهد شد.

انتظارات از قرار ملاقات

متخصص مغز و اعصاب در مورد سابقه سلامتی بیمار می پرسد. همچنین یک معاینه فیزیکی برای بررسی هماهنگی، رفلکس، بینایی، قدرت بدنی، وضعیت ذهنی و میزان حساسیت انجام خواهد داشت. متخصص مغز و اعصاب ممکن است آزمایش های دیگری تجویز کند، مانند:

• MRI : این آزمایش از میدان های مغناطیسی و امواج رادیویی برای گرفتن عکس از داخل مغز استفاده می کند. شخص باید حدود 30 دقیقه داخل دستگاه دراز بکشد.
• اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) یا توموگرافی به کمک کامپیوتر (CAT) : در این روش اشعه ایکس و کامپیوتر تصاویر چند بعدی از بدن تولید می کنند. گاهی برای قابل مشاهده شدن شریان ها، رگ های خونی، تومورها یا سایر نواحی در تصویر، رنگ تزریق می شود.
• نوار مغز یا الکتروانسفالوگرام (EEG) : در این روش الکترودهای متصل به پوست سر فعالیت الکتریکی مغز را ثبت می کنند.
• داپلر ترانس کرانیال (TCD) : پروب اولتراسوند روی سر قرار می گیرد تا با استفاده از امواج صوتی، جریان خون در مغز اندازه گیری کند.
• پونکسیون کمری : پزشک بعد از بی حس کردن کمر مایع نخاعی را با سوزن خارج کرده و برای بررسی وجود خونریزی، عفونت و سایر اختلالات آزمایش می کند.
• الکترومیوگرام (EMG) : در این تست برای کمک به یافتن علت درد، بی حسی و ضعف، فعالیت الکتریکی عضلات و اعصاب ردیابی می شود. پزشک برای این کار، سوزن‌های کوچکی را به عضلات بیمار وارد کرده و برای ثبت فعالیت عصبی شوک های خفیفی را به سطح بدن او وارد می کند.

علاوه بر معاینه فیزیکی و آزمایشات، می توانید در قرار ملاقات خود با پزشک اطلاعات زیادی را دریافت کنید. همراه داشتن یکی از اعضای خانواده یا دوستان کمک دهنده است. فرد همراه می تواند به شما در گوش دادن و بخاطر سپردن حرف های پزشک، پرسیدن سوال و یادداشت برداری کمک کند.

تفاوت بین متخصص مغز و اعصاب و جراح مغز و اعصاب چیست؟

احتمالاً در مورد تخصص عصب شناسی (مغز و اعصاب) و جراحی مغز و اعصاب شنیده اید و ممکن است بدانید که آنها با مشکلات مرتبط با مغز و سیستم عصبی سروکار دارند. اما آیا تفاوت بین این دو رشته پزشکی را می دانید؟ اگر نه، در اینجا برای هر یک توضیح مختصری را ارائه میدهیم.

بیماری‌های مغز و اعصاب

متخصص مغز و اعصاب به درمان بیماری هایی که سیستم عصبی را مورد حمله قرار می ‌دهند می ‌پردازد مانند انواع عفونت های باکتریایی، ویروسی و قارچی یا سرطان های خوش خیم و بدخیم.

بیماری ها و اختلالات نورولوژیکی شایع هستند و احتمال ابتلا به آنها با بالا رفتن سن افزایش پیدا می کند. همچنین احتمال بروز اختلالات نورولوژیکی از قبیل آسیب دیدگی سیستم عصبی نیز شایع است.

تحقیقات نشان داده که هر ساله حدود ۶۰ میلیون نفر در سراسر جهان دچار بیماری ‌های نورولوژیکی می ‌شوند.

شناسایی علایم و نشانه‌ های این بیماری ها اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا عدم درمان آن ها زندگی بیمار را به چالش می کشد.

تست نوار مغز چیست؟

بیشتر بخوانید

درمان بیماری های مغز و اعصاب

در صورتی که پزشک عمومی بیمار را به متخصص مغز و اعصاب ارجاع دهد اقدامات اولیه صورت خواهد گرفت.

پزشک به انجام معاینات جسمانی و نورولوژیکی می پردازد و عملکرد، واکنش، هماهنگی و وجود حس در عضلات را بررسی خواهد کرد.

با توجه به پیچیدگی ساختار سیستم عصبی انجام آزمایشات تخصصی برای تشخیص مشکل بیمار ضروری خواهد بود.

تست های تشخیصی مغز و اعصاب

• متخصص مغز و اعصاب فقط زمانی انجام پانکچر لومبر را پیشنهاد می ‌کند که علائم بیمار به مایع نخاعی او ارتباط داشته باشد. در این روش پزشک از یک سوزن نازک برای نمونه برداری از مایع نخاعی استفاده می کند.
• الکتروآنسفالوگرام یا نوار مغز روشی است که به کمک چند الکترود فعالیت الکتریکی مغز ثبت می شود.
• در الکترومیوگرافی یا نوار عصب و عضله تعداد الکترون روی سطح پوست و سوزن های ریز درون عضله قرار داده می شود تا عملکرد عضلات و اعصاب ارزیابی گردد.
• سی تی اسکن، اسکن ام آر آی و اسکن پت سایر روش های تشخیصی مورد استفاده هستند.
• آنژیوگرافی و بررسی خواب بیمار در زمره سایر روش های تشخیصی قرار دارند.

جهت تنطیم وقت ملاقات با دکتر بابک جلالیان، متخصص مغز و اعصاب و انجام تست نوار مغز در کلینیک یادمان واقع در شهرک غرب، بلوار فرحزادی با شماره های زیر تماس بگیرید.