داروهای ضد اضطراب و استرس و آنچه باید بدانید

داروهای ضد اضطراب و استرس دارای هشدار جعبه سیاه هستند. هشدار جعبه سیاه جدی ترین هشدار سازمان غذا و دارو (FDA) است که به پزشکان و بیماران در مورد اثرات خطرناک داروها هشدار می دهد.

• مصرف بنزودیازپین ها با داروهای مخدر خطر خواب آلودگی شدید، تنگی نفس، کما و حتی مرگ را در فرد افزایش می دهد. افراد نباید آلپرازولام را با مواد افیونی مصرف کنند، مگر اینکه هیچ گزینه درمانی دیگری در دسترس نباشد.
• مصرف بنزودیازپین ها، حتی به صورت تجویز شده، می تواند منجر به وابستگی جسمانی و در صورت قطع ناگهانی دارو، بروز علائم ترک دارو شود. علائم ترک دارو می تواند خطرناک باشد.
• مصرف این داروها با احتمال سوء مصرف و اعتیاد همراه است. استفاده نادرست از آلپرازولام خطر اور دوز و مصرف بیش از حد آن خطر مرگ را افزایش می دهد.
• افراد باید این داروها را فقط طبق دستور پزشک مصرف کنند. اگر در مورد مصرف ایمن این داروها نگرانی دارید، می توانید با یک متخصص خدمات درمانی صحبت کنید.

اضطراب شدید یا مداوم نشان دهنده یک اختلال است. برای درمان اختلالات اضطرابی داروهایی در دسترس است.

اصطلاح اضطراب شامل احساس نگرانی، ترس و ناراحتی می شود. بر اساس چندین نظرسنجی بزرگ، بیش از 33.7٪ از افراد در طول زندگی خود نوعی اختلال اضطراب را تجربه می کنند.

در این مقاله انواع اصلی داروهای اضطراب را مورد بحث قرار داده و به خطرات و عوارض جانبی آنها اشاره می کنیم.

داروهای ضد اضطراب و استرس را گاهی به تنهایی یا همراه با درمان های شناختی رفتاری (CBT) یا نوع دیگری از درمان استفاده می کنند. برای تشخیص و درمان بیماری های مغز و اعصاب، می توانید به کلینیک یادمان تب در تهران مراجعه کنید.

انواع داروهای ضد اضطراب

انواع مختلفی از داروهای ضد اضراب و استرس وجود دارد. انجمن اضطراب و افسردگی آمریکا (ADAA)، چهار دسته اصلی دارو برای اختلالات اضطرابی معرفی کرده است که عبارتند از:

1. مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین

اگرچه مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) یکی دیگر از داروهای ضد اضطراب و استرس هستند، اما پزشکان آن‌ها را برای افراد مبتلا به اضطراب و اختلال وسواس فکری-عملی، یا اختلال وسواسی-جبری (OCD) نیز تجویز می کنند.

پزشکان داروهای SSRI را اولین درمان دارویی برای اضطراب می دانند. SSRI ها با جلوگیری از بازجذب سروتونین، یک ماده شیمیایی حیاتی در تنظیم خلق و خو، در سلول های عصبی مغز کار می کنند.

نمونه هایی از SSRI ها برای درمان اضطراب عبارتند از:

• سیتالوپرام (Celexa)
• اس‌سیتالوپرام (Lexapro)
• فلوکستین (Prozac)
• فلووکسامین (Luvox)
• پاروکستین (Paxil، Pexeva)
• سرترالین (Zoloft)

اثر این داروها معمولاً در عرض 2 تا 6 هفته شروع می شود، اما برای همه مؤثر نیستند. برای درمان اضطراب، SSRI ها معمولا به مدت 6 تا 12 ماه مصرف می شوند و سپس به تدریج دوز را کاهش می دهند.

این داروها اعتیاد آور نیستند، یعنی معمولاً وابستگی ایجاد نمی کنند. افراد باید قبل از شروع کاهش دوز یا قطع دارو با پزشک مشورت کنند.

2. مهارکننده های بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین

مهارکننده های بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین (SNRIs) دسته دیگری از داروهای ضد اضطراب و استرس مورد استفاده برای درمان افسردگی و اضطراب هستند. پزشکان گاهی آنها را برای درمان برخی از عارضه های مرتبط با درد مزمن نیز تجویز می کنند.

طبق ADAA متخصصان حوزه پزشکی، SNRI ها را خط اول درمان اضطراب می دانند. اما این داروها در درمان OCD موثر نیستند.

این داروها با کاهش جذب مجدد مواد شیمیایی سروتونین و نوراپی نفرین توسط مغز عمل می کنند.

نمونه هایی از SNRI برای درمان اضطراب عبارتند از:

• دولوکستین (Cymbalta)
• ونلافاکسین (Effexor XR)

مانند SSRI ها، شروع اثرگذاری SNRI ها نیز گاهی چندین هفته طول می کشد.

3. داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای

داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (TCAs) از انواع قدیمی داروهای ضد اضطراب و استرس هستند. با وجود احتمال تاثیر گذاری این دارو ها در درمان افسردگی و اضطراب، پزشکان اغلب به جای آنها، داروهای SSRI را تجویز می کنند، زیرا عوارض جانبی کمتری دارند.

با این حال، TCA ها برای برخی افراد مفید هستند، به خصوص اگر داروهای دیگر اثر نکنند.

این داروها با جلوگیری از بازجذب سروتونین و نوراپی‌نفرین عمل می کنند. این کار باعث افزایش سطح این انتقال دهنده های عصبی در مغز می شود.

نمونه هایی از TCA مورد استفاده برای درمان اضطراب عبارتند از:

• آمی تریپتیلین (Elavil)
• ایمی پرامین (Tofranil)
• نورتریپتیلین (Pamelor)

4. بنزودیازپین ها

بنزودیازپین ها نوعی داروی آرام بخش هستند که علائم فیزیکی اضطراب مانند انقباض عضلات را کاهش می دهند. این داروها همچنین باعث آرامش بیشتر شده و اثرگذاری سریعی دارند.

طبق DailyMed، یک تا دو ساعت پس از مصرف دارو، حداکثر میزان اثرات در خون، اتفاق می افتد.

موارد زیر نمونه هایی از بنزودیازپین ها هستند:

• آلپرازولام (Xanax)
• کلردیازپوکساید (Librium)
• دیازپام (والیوم)
• لورازپام (آتیوان)

برخلاف تاثیر مناسب این داروها برای مشکلات کوتاه مدت، پزشکان به ندرت بنزودیازپین ها را تجویز می کنند، زیرا این داروها با گذشت زمان اثر آنها کاهش یافته و می توانند اعتیادآور باشند.

با توجه به این خطرات، کارشناسان پیشنهاد می کنند که پزشکان مصرف مداوم بنزودیازپین ها را برای بیش از 6 ماه تجویز نکنند.

برخی از افراد برای کنترل اضطراب کوتاه مدت بنزودیازپین مصرف می کنند. به عنوان مثال، افرادی که ترس از پرواز دارند قبل از پرواز بنزودیازپین مصرف می کنند.

گاهی به مدت 2 تا 4 هفته و تا زمانی که SSRI اثر کند، بنزودیازپین در کنار SSRI مصرف می شود.

بیشتر بخوانید : درمان استرس و اضطراب + علائم و علل

داروهای دیگر برای درمان اضطراب

برای کمک به درمان اضطراب بسیاری از داروهای دیگر وجود دارند، اما پزشکان معمولاً آنها را فقط در صورت موثر نبودن SSRI ها یا داروهای مشابه تجویز می کنند.

سایر داروهای درمان اضطراب عبارتند از:

مسدود کننده های بتا

مسدود کننده های بتا یا بتا بلوکرها یک داروی رایج برای افراد مبتلا به فشار خون بالا و نارسایی های قلبی هستند. اما پزشکان در شرایط خاص، آنها را برای اضطراب نیز تجویز می کنند.

بتا بلوکرها با کاهش اثرات نوراپی نفرین، برخی از علائم فیزیکی اضطراب را تسکین می دهند. نمونه هایی از بتابلوکرها عبارتند از آتنولول (تنورمین) و پروپرانولول (ایندرال).

بوسپیرون

این داروی ضد اضطراب می تواند علائم اضطراب کوتاه مدت یا طولانی مدت را درمان کند.

بوسپیرون (BuSpar) بسیار کندتر از بنزودیازپین ها عمل می کند و در درمان همه انواع اختلالات اضطرابی موثر نیستند، اما عوارض جانبی کمتری داشته و خطر اعتیاد کمتری دارد.

مهارکننده های مونوآمین اکسیداز

مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAOIs) یکی از اولین انواع داروهای ضد اضطراب و استرس هستند. پزشک این داروها را بدون مجوز FDA، برای درمان علائم اختلال هراس و فوبیای اجتماعی تجویز می کند. نمونه هایی از انواع MAOI عبارتند از:

• ایزوکاربوکسازید (Marplan)
• فنلزین (Nardil)
• سلژیلین (Emsam)
• ترانیل سیپرومین (Parnate)

عوارض جانبی داروهای ضد اضطراب و استرس

داروهای ضد افسردگی و سایر داروهای درمان اضطراب در برخی افراد عوارض جانبی ایجاد می کنند.

عوارض اغلب پس از چند هفته برطرف می‌شوند، اما در صورت غیرقابل تحمل بودن یا کاهش نیافتن، مراجعه به پزشک ضروری است.

برخی از پزشکان ممکن است برای به حداقل رساندن عوارض جانبی، مصرف داروهای اضطراب را همراه با غذا یا در صورت عدم ایجاد اشکال در خواب، قبل از خواب توصیه کنند.

عوارض جانبی که فرد تجربه می کند بسته به نوع دارو متفاوت است.

SSRI ها

عوارض جانبی SSRI ها می تواند شامل موارد زیر باشد:

• تاری دید
• سرگیجه
• خواب آلودگی یا خستگی
• خشکی دهان
• احساس آشفتگی یا بی قراری
• سردرد
• حالت تهوع
• مشکلات جنسی یا اختلال نعوظ
• مشکلات خواب
• ناراحتی معده
• افزایش وزن

SNRI ها

عوارض جانبی SNRI ها مشابه عوارض جانبی SSRI ها هستند و عبارتند از:

• یبوست
• سرگیجه
• خواب آلودگی یا خستگی
• خشکی دهان
• سردرد
• افزایش فشار خون
• بی اشتهایی
• حالت تهوع
• مشکلات جنسی یا اختلال نعوظ
• مشکلات خواب
• تعریق بیش از حد معمول
• ناراحتی معده
• افزایش وزن

TCA ها

عوارض جانبی TCA ها متفاوت است زیرا طرز کار آنها با یکدیگر فرق دارد. عوارض جانبی احتمالی عبارتند از:

• تاری دید
• یبوست
• مشکل در ادرار کردن
• خشکی دهان
• خواب آلودگی
• افزایش اشتها
• سبکی سر
• افت فشار خون پس از ایستادن
• مشکلات جنسی یا اختلال نعوظ
• تعریق بیشتر از حد معمول
• رعشه
• کاهش یا افزایش وزن

بنزودیازپین ها

این داروها می توانند عوارض جانبی متعددی ایجاد کنند، مانند:

• تاری دید
• گیجی
• سرگیجه
• خواب آلودگی یا خستگی
• سردرد
• از دست دادن حافظه یا تمرکز
• مشکلات تعادلی، هماهنگی یا گفتاری
• ناراحتی معده

بنزودیازپین ها نیز خطرات خاصی دارند. به عنوان مثال، حتی مصرف کوتاه مدت آنها می تواند وابستگی فیزیکی ایجاد کند. ترک بنزودیازپین ها ممکن است باعث عوارض زیر شود:

• اضطراب و بی قراری
• افسردگی
• مشکلات خواب
• تعریق
• تشنج

• اعتیاد
• زوال شناختی
• شکستگی لگن
• تصادفات وسایل نقلیه موتوری زیرا بنزودیازپین ها بر توانایی فرد در رانندگی تأثیر می گذارند
• اور دوز، به ویژه در ترکیب با داروهای مخدر یا الکل

مسدود کننده های بتا

عوارض جانبی احتمالی مسدود کننده های بتا یا بتابلوکرها عبارتند از:

• سردی دست ها و پاها
• افسردگی
• خستگی مفرط
• فشار خون پایین
• تنگی نفس
• مشکلات خواب
• افزایش وزن

افراد مبتلا به آسم نباید از بتابلوکرها استفاده کنند. افراد مبتلا به دیابت باید در مصرف آنها احتیاط کرده و در مورد خطرات احتمالی با پزشک صحبت کنند.

بوسپیرون

عوارض جانبی بوسپیرون شامل موارد زیر است:

• تاری دید
• اسهال
• سرگیجه
• خواب آلودگی
• خشکی دهان
• خستگی
• سردرد
• دردهای عضلانی
• حالت تهوع
• عدم تمرکز
• بی قراری یا عصبی بودن
• مشکلات خواب
• تعریق
• ضعف

MAOI ها

عوارض جانبی احتمالی MAOIها عبارتند از:

• یبوست
• اسهال
• مشکل در ادرار کردن
• سرگیجه
• خواب آلودگی
• خشکی دهان
• سردرد
• فشار خون پایین
• حالت تهوع
• اختلال عملکرد جنسی
• مشکلات خواب
• تعریق
• افزایش وزن

این داروها با چندین داروی دیگر و همچنین برخی غذاها و نوشیدنی ها تداخل دارند. برای مصرف MAOI باید از پزشک لیست کاملی از داروها، غذاها و نوشیدنی های ممنوع را پرسید.

خطر خودکشی و داروهای ضد افسردگی

در سال 2004، FDA الزاماتی را برای قرار دادن یک هشدار جعبه سیاه در مورد خطر خودکشی در کودکان و بزرگسالان برای همه داروهای ضد افسردگی ایجاد کرد.

ممکن است در هنگام مصرف داروهای ضد افسردگی، افکار و رفتارهای خودکشی در افراد زیر 25 سال افزایش یابد.

جلوگیری از خودکشی

اگر فردی را می شناسید که همین الان در خطر آسیب رساندن به خود، خودکشی یا آسیب رساندن به شخص دیگری است:

• این سوال دشوار را از او بپرسید: “آیا در فکر خودکشی هستید؟”
• بدون قضاوت به صحبت های فرد گوش دهید.
• او را پیش یک مشاوره ببرید و تا رسیدن کمک حرفه ای در کنار فرد بمانید.
• سعی کنید هر گونه سلاح، دارو یا سایر اشیاء آسیب زا را دور کنید.

اگر خودتان یا یکی از اطرافیانتان به خودکشی فکر می کنید، تماس با شماره تلفن های فوریتی خودکشی می تواند به شما کمک کند.

درمانهای خانگی برای اضطراب

امتحان کردن موارد زیر نیز برای کمک به درمان اضطراب مفید است:

• تمرینات تنفسی
• مراقبه
• فعالیت فیزیکی
• یوگا
• طب سوزنی

گاهی سرگرمی هایی مانند نقاشی یا پخش موسیقی به برخی از افراد کمک می کند که از اضطراب رهایی پیدا کنند.

همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می دهد گذراندن وقت با حیوانات خانگی برای افراد مبتلا به انواع مشکلات سلامت روان از جمله اضطراب، مفید است.

درمان های جایگزین

یک نوع درمان رایج برای اضطراب، درمان رفتاری-شناختی (CBT) است. درمان رفتاری-شناختی به افراد کمک می کند تا با تجزیه و تحلیل دلایل احتمالی اضطراب، افکار و رفتارهای خود را تغییر دهند. به نظر می رسد که این روش یک روش درمانی موثر برای درمان اختلالات اضطرابی باشد.

بسیاری از رویکردهای متفاوت دیگر برای درمان اضطراب وجود دارد و آنچه برای یک فرد مناسب است ممکن است برای شخص دیگری کارساز نباشد. باید تا زمان پیدا کردن روش مناسب، انواع مختلفی از درمان امتحان شود.

دریافت کمک در مورد سلامت روان

منابع کمکی زیادی برای افرادی که اضطراب را تجربه می کنند وجود دارد.

اگر فردی در بحران است، باید فوراً به دنبال کمک باشد، مانند تماس با 123.

برای دریافت خدمات مشاوره ای با خط 1480 مرکز صدای مشاور بهزیستی تماس بگیرید و موارد حاد آسیب اجتماعی را به خط تلفن 123 گزارش نمایید.

چه زمانی بهتر است با پزشک تماس بگیرید

تمام افراد دارای علائم اختلال اضطراب باید به پزشک مراجعه کنند. احتمالا درمان، داروها یا ترکیبی از هر دو به آنها توصیه می شود.

برای تشخیص اختلال اضطرابی، پزشکان معمولاً برای بررسی هر گونه مشکل زمینه‌ای یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهند و از فرد در مورد علائم سؤال می‌کنند.

همچنین گاهی یک ارزیابی روانشناختی انجام و علائم فرد با معیارهای روانپزشکی برای اختلالات اضطرابی مقایسه می شود.

خلاصه

اضطراب یک بیماری شایع است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود تحت تاثیر آن قرار می گیرند. انواع مختلفی از داروها برای درمان اضطراب وجود دارند که به ویژه در ترکیب با درمان های غیر دارویی به خوبی عمل می کنند.

افراد مبتلا به اختلال اضطراب باید برای یافتن برنامه درمانی مناسب با نیازهای خود با پزشک همکاری کنند. در صورت مشاهده عوارض جانبی داروها، باید با پزشک یا داروساز صحبت کرد.

برای کاهش عوارض جانبی، پزشک ممکن است دوز دارو را به مروز زمان تنظیم کرده یا دارو یا شکل دیگری از درمان را تجویز کند.

هرگز نباید مصرف دارو را بدون نظر پزشک قطع کنید، زیرا انجام این کار ممکن است باعث بروز علائم ترک دارو شود.

برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.