درمان فلج عصب بلز یا فلج بل + علائم، علت و تشخیص
فلج عصب بلز چیست؟
فلج عصب بلز عارضه ای است که باعث ضعف یا فلج موقت عضلات صورت می شود. این مشکل در برخی موارد به علت ملتهب، متورم یا فشرده شدن عصب کنترل کننده عضلات صورت رخ می دهد.
در اثر این عارضه یک طرف صورت حالت افتادگی پیدا می کند یا سفت می شود. فرد در لبخند زدن یا بستن چشم خود در سمت آسیب دیده مشکل خواهد داشت.
در بیشتر موارد، فلج عصب بلز موقتی است و علائم معمولاً طی چند هفته یا چند ماه از بین می‌رود.
اگرچه فلج عصب بلز می تواند در هر سنی رخ دهد، اما این بیماری در بین افراد 16 تا 60 ساله شایع تر است.
فلج عصب بلز از نام آناتومیست اسکاتلندی، چارلز بل، که اولین کسی بود که این بیماری را شناسایی کرد، نامگذاری شده است.
اگر علائم فلج عصب بلز را دارید فوراً با کلینیک یادمان تب در تهران تماس بگیرید. درمان سریع این عارضه می تواند به سرعت بخشیدن روند بهبودی و جلوگیری از هر گونه آسیب کمک کند.
علت فلج عصب بلز
فلج عصب بلز زمانی اتفاق می‌افتد که عصب هفتم جمجمه متورم یا فشرده شده و منجر به ضعف یا فلج صورت شود. علت دقیق این آسیب عصبی ناشناخته است، اما بسیاری از محققان پزشکی معتقدند که به احتمال زیاد علت یک عفونت ویروسی باشد.
ویروس ها و باکتری هایی احتمالی موثر در ایجاد فلج عصب بلز عبارتند از:
- هرپس سیمپلکس که باعث تبخال تناسلی می شود.
- HIV که به سیستم ایمنی آسیب می رساند.
- سارکوئیدوز، که باعث التهاب اندام می شود.
- ویروس هرپس زوستر که باعث آبله مرغان و زونا می شود.
- ویروس اپشتین بار که باعث مونونوکلئوز می شود.
- بیماری لایم که یک عفونت باکتریایی ناشی از کنه های آلوده است.
بسیاری از متخصصان بر این باورند که چیزی یک عفونت ویروسی خفته را تحریک و اساسا با بیدار کردن آن موجب فلج عصب بلز می شود.
استرس یا بیماری اخیر می توانند محرک های بالقوه باشند. همین طور یک ضربه فیزیکی یا حتی کمبود خواب می توانند باعث این آسیب شوند. یک عارضه خودایمنی نیز یک محرک احتمالی است.
تصور بر این است که عصب صورت با تورم به عفونت واکنش نشان می دهد و تورم باعث ایجاد فشار در کانال استخوانی (معروف به کانال فالوپ) می شود که عصب صورت از آن به کنار صورت عبور می کند.
به گفته موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی، التهاب عصب صورت باعث کاهش جریان خون و اکسیژن به سلول های عصبی می شود. آسیب ناشی از این شرایط به عصب جمجمه و سلول های عصبی می تواند باعث فلج عضلات صورت شود.
سازمان ملی اختلالات نادر همچنین اشاره می کند که برخی از افراد حتی استعداد ارثی برای ابتلا به فلج عصب بلز را دارند.
بیشتر بخوانید : اختلالات سیستم عصبی
علائم فلج عصب بلز
علائم فلج عصب بلز می تواند از نظر شدت متفاوت باشد، از ضعف خفیف تا فلج کامل. هر چه عصب صورت بیشتر در معرض التهاب و فشردگی قرار گیرد، فلج شدیدتر شده و بهبود عصب و بازیابی عملکرد آن مدت زمان بیشتری طول خواهد کشید.
علائم فلج عصب بلز گاهی 1 تا 2 هفته پس از ابتلا بروز می کند، مانند:
- لرز
- عفونت گوش
- عفونت چشم
علائم معمولاً به طور ناگهانی ظاهر می‌شوند و هنگام بیدار شدن از خواب در صبح یا هنگام غذا خوردن یا نوشیدن چیزی متوجه آنها می شوید.
مشخصه فلج عصب بلز، افتادگی در یک طرف صورت و ناتوانی در باز یا بسته کردن چشم در سمت آسیب دیده است. در موارد نادر، فلج عصب بلز ممکن است هر دو طرف صورت را درگیر کند.
سایر علائم و نشانه های فلج عصب بلز عبارتند از:
- ضعف صورت
- افتادگی دهان
- ناتوانی در بیان حالات صورت، مانند لبخند زدن یا اخم کردن
- مشکل در تلفظ کلمات خاص
- خشکی چشم و دهان
- تغییر طعم خوراکی ها در دهان
- ترشح آب دهان
- حساسیت به صدا
- مشکل در خوردن و آشامیدن
- انقباضات عضلانی در صورت
- سوزش چشم در سمت درگیر
- سردرد
در صورت بروز هر یک از این علائم فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. هرگز نباید فلج عصب بلز را خود تشخیص دهید. علائم می تواند مشابه علائم سایر بیماری های جدی مانند سکته مغزی یا تومور مغزی باشد.
عوامل خطرزا برای فلج عصب بلز
خطر ابتلا به فلج عصب بلز افزایش می یابد اگر:
- باردار هستید.
- دیابت دارید.
- عفونت ریه دارید.
- سابقه خانوادگی این بیماری را دارید.
بیشتر بخوانید : درمان درد عصبی دیابت
تشخیص فلج عصب بلز
پزشک ابتدا یک معاینه فیزیکی برای تعیین میزان ضعف در عضلات صورت انجام می دهد. آنها همچنین سوالاتی در مورد علائم می پرسند، از جمله زمان بروز یا زمانی که برای اولین بار متوجه آنها شده اید.
اگرچه هیچ تست آزمایشگاهی خاصی برای تشخیص فلج عصب بلز وجود ندارد، اما پزشکان برای کمک به تشخیص فلج عصب بلز از انواع آزمایشات استفاده می کنند.
این آزمایش‌ها برای رد سایر علل احتمالی ضعف صورت که ممکن است نیاز به درمان داشته باشند، مانند سندرم گیلن باره یا بیماری لایم نیز به کار می روند.
موارد زیر نمونه هایی از این آزمایشات هستند:
- آزمایش خون برای بررسی وجود عفونت باکتریایی یا ویروسی
- آزمایش خون برای بررسی دیابت یا سایر عارضه ها
- تست های تصویربرداری مانند ام آر آی یا سی تی اسکن برای بررسی اعصاب صورت و رد احتمال سکته مغزی یا تومور مغزی
- یک آزمایش الکترومیوگرافی (EMG)، که در آن پزشک برای تایید وجود آسیب به اعصاب کنترل کننده عضلات صورت، الکترودهای سیمی بسیار نازکی را به عضله وارد می کند. با این آزمایش همچنین می توان میزان آسیب را تعیین کرد
- در صورت مشکوک بودن به بیماری لایم ممکن است پونکسیون کمری انجام شود
درمان فلج عصب بلز
در بیشتر موارد، علائم فلج عصب بلز بدون درمان بهبود می یابد. با این حال، چند هفته یا چند ماه طول می کشد تا عضلات صورت قدرت طبیعی خود را بازیابند.
درمان های زیر به بهبودی کمک می کنند:
دارو
پزشک داروهایی مانند موارد زیر را تجویز می کند:
- داروهای کورتیکواستروئیدی برای کاهش التهاب
- داروهای ضد ویروسی یا ضد باکتریایی، در صورتی که ویروس یا باکتری باعث فلج عصب بلز شده باشد
- داروهای مسکن بدون نسخه، مانند ایبوپروفن یا استامینوفن، برای تسکین درد خفیف
- قطره های چشمی برای جلوگیری از خشکی چشم آسیب دیده
درمان خانگی
- استفاده از پچ چشم (برای خشکی چشم)
- برای تسکین درد، یک حوله گرم و مرطوب روی صورت خود بگذارید
- ماساژ صورت
- تمرینات فیزیوتراپی برای تحریک عضلات صورت
بیشتر بخوانید : نوار عصب و عضله چیست؟
عوارض فلج عصب بلز
اکثر افرادی که یک بار دچار فلج عصب بلز می شوند، به طور کامل و بدون دچار شدن به هیچ گونه عارضه ای بهبود می یابند. در موارد شدیدتر فلج عصب بلز، ممکن است عوارضی رخ دهد. عوارض احتمالی فلج عصب بلز شامل موارد زیر است:
- ممکن است به عصب هفتم جمجمه آسیب وارد شده باشد. این عصب ماهیچه های صورت را کنترل می کند.
- ممکن است چشم در سمت آسیب دیده بیش از حد خشک شده و عفونت چشم، زخم یا حتی از دست دادن بینایی نتیجه آن باشد.
- ابتلا به سینکینزی، عارضه ای که در آن حرکت یک قسمت از صورت باعث حرکت غیر ارادی قسمت دیگر می شود. به عنوان مثال، ممکن است هنگام لبخند زدن چشم بسته شود.
مدیریت فلج بلز
علاوه بر مصرف داروها، در مدت انتظار برای برطرف شدن علائم چه کارهای دیگری می توان برای مقابله با فلج عصب بلز انجام داد؟
- در طول روز از اشک مصنوعی یا قطره چشم استفاده کنید : اگر پلک شما به طور کامل بسته نمی شود یا نمی توانید پلک بزنید، ممکن است دچار خشکی چشم شدید شوید که به عنوان کراتیت یا التهاب قرنیه نیز شناخته می شود.
بدون درمان، ممکن است قرنیه آسیب ببیند. چشم پزشک می تواند توصیه های دقیق تری در مورد تعداد دفعات استفاده از قطره ها در روز به شما ارائه دهد.
اگر به استفاده بیش از چهار بار در روز از قطره های چشمی روان کننده نیاز دارید، حتما از قطره های چشمی بدون مواد نگهدارنده که چشم را تحریک نمی کنند استفاده کنید.
- در شب از یک پماد روان کننده قوی برای چشم استفاده کنید : این نوع پماد غلیظ از از دست دادن رطوبت چشم در هنگام خواب جلوگیری می کند، اما می تواند دید را تار کند. درست قبل از خواب از آن استفاده کنید.
- در شب چشم آسیب دیده خود را ببندید : برای جلوگیری از خشک شدن چشم در طول شب، هنگام خواب پلک خود را با چسب جراحی ببندید. هنگام بیدار شدن از خواب نوار چسب را آرام بردارید تا به پلک یا پوست اطراف چشم آسیب نرسد.
- استفاده از پچ چشم را در نظر بگیرید : برخی از متخصصان پیشنهاد می کنند برای کاهش از دست دادن رطوبت و جلوگیری از خشکی چشم، یک پچ یا محفظه مرطوب (moisture chamber) روی چشم خود قرار دهید.
- از نی استفاده کنید : در صورت افتادگی دهان نوشیدن از لیوان سخت است. برای کاهش احتمال چکیدن آب یا سایر نوشیدنی ها از چانه، سعی کنید از نی استفاده کنید.
- با کسی صحبت کنید : اگر نسبت به ظاهر خود احساس ناراحتی می کنید، در مورد احساسات خود با یک دوست قابل اعتماد یا حتی یک مشاور یا درمانگر صحبت کنید.
- درمان های جایگزین را در نظر بگیرید : درمان‌های مکمل علائم فلج عصب بلز را بهبود نمی دهند، اما ممکن است حالتان را بهتر کنند. به عنوان مثال، اگر یک تکنیک آرامش بخش مورد علاقه یا سایر استراتژی های کاهش استرس دارید، از آن استفاده کنید.
- سعی کنید تا حد امکان استراحت کنید : مقابله با فلج صورت و تغییرات ناشی از آن می تواند استرس زا باشد. سعی کنید تا جایی که می توانید استراحت کنید، به اندازه کافی بخوابید و غذاهای مغذی و مفید بخورید.
چشم انداز بلندمدت افراد مبتلا به فلج عصب بلز چگونه است؟
فلج عصب بلز معمولا چشم انداز خوبی دارد. زمان بهبودی بسته به شدت آسیب عصبی می تواند متفاوت باشد.
اگر آسیب عصبی خفیف باشد، ممکن است ظرف 2 تا 3 هفته پس از شروع اولیه علائم، شاهد بهبودی باشید. در صورت شدیدتر بودن آسیب عصبی، شروع بهبود علائم ممکن است 3 تا 6 ماه طول بکشد. در موارد نادر، علائم ممکن است برگردند یا دائمی باشند.
خلاصه
فلج عصب بلز عارضه ای است که باعث ضعف یا فلج عضلات صورت می شود و اثرات آن معمولا فقط در یک طرف صورت است. این عارضه زمانی اتفاق می افتد که عصب جمجمه ای کنترل کننده عضلات صورت، ملتهب، متورم یا فشرده می شود.
تشخیص فلج عصب بلز می تواند ناامید کننده باشد. هیچ کس واقعاً نمی داند که علت آن چیست و هیچ دارو یا درمانی وجود ندارد که بتواند به سرعت آن را از بین ببرد. علاوه بر این، آنچه برای یک فرد موثر است ممکن است برای شخص دیگر کارساز نباشد.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
