سردرد خوشه ای چیست؟ درمان و انواع آن
سردرد خوشه ای چیست؟
سردرد خوشه ای سردردهای شدیداََ دردناکی هستند که در الگوهای دوره‌ای یا خوشه ای بروز می کنند. سردردها به صورت دوره‌ای و پس از یک دوره خاموشی شروع می شوند.
تعداد تکرار سردردها در طول مدت این دوره ها از یک بار تا چندین بار در روز متغیر است. سردردهای خوشه‌ای بیشتر در بین نوجوانان و میانسالان رایج است اما می‌تواند در هر سنی رخ دهد.
انواع سردردهای خوشه ای
دو نوع سردرد خوشه ای وجود دارد : اپیزودیک و مزمن.
سردردهای خوشه ای اپیزودیک مکرر بین یک هفته تا یک سال پس از یک دوره یک یا چند ماهه خاموشی، ایجاد می شوند.
سردردهای خوشه‌های اپیزودیک می توانند تبدیل به نوع مزمن شوند و بر عکس.
مطالعات اخیر نشان می دهد که سردرد خوشه ای در مردان دو برابر بیشتر از زنان اتفاق می افتد. شما می توانید برای دریافت مشاوره و درمان سردردهای خوشه ای با کارشناسان و متخصصان ما در کلینیک یادمان تب تماس بگیرید.
تشخیص سردرد خوشه ای از انواع سردرد
سردردهای خوشه‌ای معمولاً ناگهانی شروع می‌شوند. درصد کوچکی از افراد قبل از شروع سردرد اختلالات بینایی مانند مشاهده جهش نور را تجربه می کنند.
در بیشتر موارد سردردها چند ساعت بعد از خواب شروع می شوند و اغلب آنقدر شدید هستند که فرد را از خواب بیدار می کنند. اما ممکن است هنگام بیداری نیز شروع شوند.
درد ۵ الی ۱۰ دقیقه پس از شروع سردرد خوشه ای شدید می شود.
معمولاً سردرد هر بار چند ساعت و بیشترین درد آن ۳۰ دقیقه الی دو ساعت طول می کشد.
درد سردردهای خوشه ای در یک طرف سر است اما در برخی از افراد بین دو طرف سر تغییر می‌کند و محل آن معمولاً پشت و اطراف چشم است.
درد آن به صورت دردی مداوم، سوزناک و عمیق توصیف می شود. افراد مبتلا به این درد می گویند که درد آن شبیه درد ناشی از برخورد یک میله فلزی داغ به چشم است.
این درد گاهی به پیشانی، شقیقه ها، گردن، دندان ها، بینی یا شانه ها در یک سمت کشیده می شود.
نشانه های دیگری که در سمت دردناک سر ظاهر می شود، عبارتند از:
- پایین افتادن پلک
- منقبض شدن مردمک
- ریزش بیش از حد اشک چشم
- قرمزی چشم
- حساسیت به نور
- تورم در زیر یا اطراف یک یا هر دو چشم
- آبریزش بینی و گرفتگی بینی
- قرمزی و برافروختگی صورت
- حالت تهوع
- بی قراری
علت سردردهای خوشه ای
درد ناشی از سردردهای خوشه‌ای به دلیل گشاد شدن رگهای خون رسان به مغز و صورت است. اتساع این رگها به عصب سه قلو که پیام های حسی را از صورت به مغز منتقل می‌کند، فشار می آورد.
دلیل گشاد شدن این رگ ها مشخص نیست.
محققان بر این باورند که احتمالا ناهنجاری های هیپوتالاموس، ناحیه کوچکی از مغز که دمای بدن، فشارخون، خواب و ترشح هورمون ها را تنظیم می کند، دلیل سردردهای خوشه ای باشد.
آزاد شدن ناگهانی ماده شیمیایی هیستامین که با آلرژن ها مبارزه می کند یا سروتونین که خلق و خو را تنظیم می کند نیز از دلایل دیگر سردردهای خوشه‌ای است.
سردرد خوشه‌ای چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک درباره علائم بیمار سوال هایی می پرسد و معاینه فیزیکی و عصبی انجام می دهد.
روند تشخیص احتمالا شامل گرفتن اسکن سیتی یا ام آر آی از مغز است تا وجود دلایل دیگر سردرد مانند تومور مغزی بررسی شود.
بیشتر بخوانید : آسیب تروماتیک مغزی ، علائم و پشگیری
درمان سردردهای خوشه ای
درمان شامل مصرف دارو برای تسکین علائم سردرد و پیشگیری از بروز آنها است. در موارد نادر، در صورت موثر نبودن درمان های پیشگیرانه و مسکن درد پزشک احتمالاً جراحی را پیشنهاد می کند.
درمان هایی برای تسکین درد
این درمان ها پس از شروع سردرد آن را تسکین می‌دهند. موارد زیر نمونه هایی از این درمان ها هستند:
- اکسیژن : تنفس اکسیژن صددرصد پس از شروع سر درد می تواند به تسکین علائم کمک کند.
- داروهای تریپتان : یک داروی اسپری بینی به نام سوماتریپتان (Imitrex) یا سایر داروهای تریپتان رگ های خونی را منقبض کرده و به کاهش سردرد کمک می کند.
- DHE : یک داروی تزریقی به نام دی هیدروارگوتامین (DHE) اغلب می‌تواند درد سردرد خوشه‌ای را ظرف پنج دقیقه پس از مصرف تسکین دهد.
توجه : DHE را نمی توان با سوماتریپتان مصرف کرد.
- کرم کپسایسین : کرم موضعی کپسایسین را می توان روی ناحیه دردناک استفاده کرد.
داروهای پیشگیری از سردردهای خوشه ای
داروهای پیشگیری جلوی شروع سردرد را می گیرند. این داروها شاید ۱۰۰% موثر نباشند اما می‌توانند دفعات سردرد را کاهش دهند.
موارد زیر نمونه هایی از این داروها هستند:
- داروهای فشار خون، مانند پروپرانولول (ایندرال) یا وراپامیل (Calan, Covera, Isoptin, Verelan)، که رگهای خونی را آرام می‌کنند.
- داروهای استروئیدی مانند پردنیزون که التهاب اعصاب را کاهش می دهند.
- دارویی به نام ارگوتامین که از گشاد شدن رگ های خونی جلوگیری می کنند.
- داروهای ضد افسردگی
- داروهای ضد تشنج، مانند توپیرامات (توپاماکس) و والپروئیک اسید
- لیتیوم کربنات
- شل کننده های عضلانی، مانند باکلوفن
بیشتر بخوانید : سریعترین درمان افسردگی مقاوم به درمان (RAPID)
جراحی
جراحی به عنوان آخرین گزینه و با هدف از کار انداختن عصب سه قلو در نظر گرفته می شود. با این جراحی درد برای برخی از بیماران به صورت دائمی از بین می رود اما عوارض جانبی جدی مانند بی حسی دائمی صورت خواهد داشت.
نکاتی برای پیشگیری از سردردهای خوشه‌ای
با اجتناب از موارد زیر گاهی می‌توان از سردردهای خوشه جلوگیری کرد:
- الکل
- تنباکو
- کوکائین
- رفتن به ارتفاعات بالا
- فعالیت شدید
- آب و هوای گرم
- حمام آب گرم
- غذاهایی که حاوی مقدار زیادی نیترات هستند، مانند بیکن، هات‌داگ و گوشت‌های کنسرو شده
سردردهای خوشه ای خطر جانی برای فرد ایجاد نمی کنند اما درمان قطعی برای آنها وجود ندارد. با رعایت این نکات و استفاده از درمان‌های ذکر شده می‌توان تکرار و درد این نوع سردردها را به مرور زمان بر طرف کرد.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
