میگرن کودکان

در اوایل دوران کودکی و قبل از بلوغ، میگرن در پسران شایع تر است. با این حال، در نوجوانی، میگرن زنان جوان را بیشتر از مردان جوان تحت تاثیر قرار می دهد و این شرایط تا بزرگسالی ادامه می یابد. در این مطلب قصد داریم درباره میگرن در کودکان و نوجوان و همچنین دلایل، علائم و درمان آن صحبت کنیم.

میگرن در کودکان چیست؟

میگرن یک سردرد متوسط ​​تا شدید است که بین ۲ تا ۴۸ ساعت طول می‌کشد و معمولاً ۲ تا ۴ بار در ماه رخ می‌دهد.

میگرن کودکان که سردرد حاد عود کننده نیز نامیده می شود، در حدود 3 درصد از کودکان پیش دبستانی، 4 تا 11 درصد از کودکان دبستانی و 8 تا 15 درصد از کودکان دبیرستانی رخ می دهد. در اوایل دوران کودکی و قبل از بلوغ، میگرن در پسران بیشتر از دختران دیده می شود. در نوجوانی، میگرن زنان جوان را بیشتر از مردان جوان تحت تاثیر قرار می دهد. در بزرگسالی، زنان سه برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به میگرن هستند.

نوع میگرن در کودکان و نوجوانان

دو نوع اصلی میگرن وجود دارد. میگرن بدون هاله (به نام میگرن رایج) در 60 تا 85 درصد از کودکان و نوجوانان مبتلا به میگرن رخ می دهد. میگرن با هاله (به نام میگرن کلاسیک) در 15٪ تا 30٪ رخ می دهد. در کودکان خردسال، میگرن اغلب در اواخر بعد از ظهر شروع می شود. با بزرگتر شدن کودک، میگرن اغلب از صبح زود شروع می شود.

هاله چیست؟

هاله یک علامت هشدار دهنده است که میگرن در شرف شروع است. هاله معمولاً حدود 30 دقیقه قبل از شروع میگرن رخ می دهد. رایج‌ترین هاله‌ها بصری هستند و شامل دید تار یا مخدوش می‌شوند. نقاط کور؛ یا چراغ ها یا خطوط با رنگ روشن، چشمک زن یا متحرک. هاله های دیگر ممکن است شامل تغییر در توانایی صحبت کردن، حرکت، شنیدن، بو کردن، چشیدن یا لمس کردن باشد. هاله ها حدود 20 دقیقه طول می کشند.

انواع دیگر میگرن در کودکان و نوجوانان

انواع دیگر میگرن کودکان به عنوان میگرن پیچیده یا سایر انواع میگرن دسته بندی می شوند.

میگرن پیچیده، میگرنی با علائم عصبی است، از جمله:

• فلج یا ضعف عضلات چشم که چشم را در وضعیت طبیعی خود نگه می دارند و حرکت آن را کنترل می کنند. این میگرن قبلاً میگرن چشمی کودکان نامیده می شد.
• ضعف در یک طرف بدن. به این میگرن همی پلژیک می گویند.
• درد در پایه جمجمه و همچنین بی حسی، گزگز، تغییرات بینایی و مشکلات تعادل (مانند احساس چرخش [سرگیجه]). به این میگرن بازیلار می گویند.
• گیجی و مشکلات گفتار و زبان. این میگرن گیج کننده نامیده می شود و ممکن است پس از آسیب جزئی سر نیز رخ دهد.

سایر انواع میگرن اختلالاتی هستند که در آن ها علائم میگرن کودکان هر از گاهی ظاهر می شوند و ناپدید می شوند. سردرد ممکن است وجود نداشته باشد. سایر انواع میگرن در کودکانی که سابقه خانوادگی میگرن دارند یا در سنین بالاتری به میگرن مبتلا می شوند، شایع تر است. سایر انواع میگرن کودکان عبارتند از:

• سرگیجه پاروکسیسمال – سرگیجه و سرگیجه (چرخش) کوتاه، ناگهانی، شدید و عودکننده.
• تورتیکولی حمله‌ای – انقباض ناگهانی عضلات گردن در یک طرف سر که باعث می‌شود سر به یک طرف کج شود.
• استفراغ چرخه ای – استفراغ کنترل نشده ای که حدود 24 ساعت طول می کشد و هر 60 تا 90 روز رخ می دهد.
• میگرن شکمی – درد در ناحیه شکم، معمولا در نزدیکی ناف (ناف). درد معمولاً 1 تا 2 ساعت طول می کشد.

سایر انواع میگرن کودکان گاهی اوقات می تواند با سایر اختلالات عصبی اشتباه گرفته شود. یک تفاوت اصلی این است که سایر انواع میگرن هر از گاهی عود می کنند. بین حملات بهبودی کامل وجود دارد و هیچ علامتی دیده نمی شود.

علل و علائم میگرن کودکان

علت میگرن در کودکان

تا همین اواخر تصور می شد که میگرن کودکان به دلیل تغییر اندازه رگ های خونی در مغز ایجاد می شود. این تغییرات جریان خون را افزایش یا کاهش می‌دهد، که سپس باعث تغییرات دیگری می‌شود. امروزه تصور می‌شود که میگرن کودکان یک اختلال در عملکرد مغز است – اختلالی که عمدتاً بر مغز و اعصاب تأثیر می‌گذارد، اما رگ‌های خونی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. این مشکل تا حدی به دلیل انتشار مواد شیمیایی در مغز ایجاد می شود. یکی از این مواد شیمیایی سروتونین است. این چرخه تغییرات باعث التهاب و درد میگرن کودکان می شود.

میگرن کودکان ژنتیکی است، به این معنی که در خانواده ها ایجاد می شود. حدود 60 تا 70 درصد افرادی که سردردهای میگرنی دارند، یکی از اعضای نزدیک خانواده (مادر، پدر، خواهر یا برادر) نیز دارند که میگرن داشته یا ممکن است داشته باشد.

میگرن کودکان می‌تواند باعث ناراحتی، ناتوانی و اختلال در فعالیت‌ها شود. با این حال، معمولا آسیبی به بدن وارد نمی کند. سردردهای میگرن کودکان مربوط به تومورهای مغزی یا سکته مغزی نیستند.

علائم میگرن در کودکان چیست ؟

اگرچه علائم میگرن در کودکان ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، علائم عمومی عبارتند از:

• سر درد کوبنده یا ضربان دار. در کودکان، درد معمولاً جلو یا هر دو طرف سر را درگیر می کند. در نوجوانان و بزرگسالان، درد ممکن است یک طرف سر را تحت تاثیر قرار دهد.
• رنگ پریدگی پوست
• بد خلقی
• حساسیت به صدا
• حساسیت به نور
• از دست دادن اشتها
• حالت تهوع و/یا استفراغ

برخی از محرک های میگرن کودکان

چیزهایی که باعث میگرن کودکان می شوند برای هر فردی متفاوت است. با این حال، برخی از محرک های رایج میگرن در کودکان و نوجوانان عبارتند از:

• استرس – به خصوص مربوط به مدرسه (فعالیت های فوق برنامه، دوستان، قلدری دیگران) و مشکلات خانوادگی است. بررسی دقیق می تواند به تعیین عوامل استرس زا کمک کند. در برخی موارد، ممکن است برای تعیین علت استرس به یک مشاور نیاز باشد. مدیریت استرس شامل ورزش منظم، استراحت و رژیم غذایی کافی و لذت بردن از فعالیت ها و سرگرمی های دلپذیر است.
• کمبود خواب – کمخوابی باعث داشتن انرژی کمتر برای مقابله با استرس می شود. برای 8 ساعت خواب شبانه برنامه ریزی کنید.
• قاعدگی – تغییرات هورمونی طبیعی ناشی از چرخه قاعدگی می تواند باعث میگرن شود.
• تغییر در الگوهای تغذیه – حذف وعده های غذایی می تواند باعث میگرن کودکان شود. خوردن سه وعده غذایی منظم و حذف نکردن صبحانه می تواند کمک کننده باشد.
• کافئین – کافئین ماده ای است که باعث ایجاد عادت می شود و سردرد یکی از علائم اصلی مصرف یا ترک کافئین است. اگر می خواهید میزان مصرف کافئین را کاهش دهید، این کار را به تدریج انجام دهید. هدف این است که اصلاً کافئین مصرف نکنید.
• تغییرات آب و هوا – تغییر در فشار هوا می تواند باعث میگرن در برخی افراد شود.
• داروها – برخی از داروها مانند قرص های ضد بارداری، درمان های آسم و محرک ها (از جمله بسیاری از داروهای مورد استفاده برای درمان اختلال نقص توجه و بیش فعالی [ADHD]) ممکن است گهگاه باعث میگرن شوند. اگر فکر می کنید داروها باعث سردرد می شوند، از پزشک خود در مورد گزینه های جایگرین سوال کنید.
• الکل – ممکن است باعث انبساط عروق مغز و در نتیجه میگرن شود.
• سفر – بیماری حرکتی که گاهی در اثر سفر با ماشین یا قایق ایجاد می‌شود، می‌تواند باعث میگرن کودکان شود.
• رژیم غذایی – برخی غذاها یا افزودنی های غذایی می توانند باعث میگرن کودکان شوند. این غذاها شامل پنیرهای کهنه، پیتزا، سوسیس یا کالباس (که حاوی نیترات هستند)، غذاها و نوشیدنی های حاوی کافئین از جمله شکلات، چای، قهوه، نوشابه و غذاهای حاوی مونوسدیم گلوتامات (MSG) مانند نودل و غذاهای شرقی است. به خاطر سپردن غذاهایی که کودک قبل از حمله میگرن خورده است می تواند به شناسایی محرک های غذایی بالقوه کمک کند تا بتوان از آنها اجتناب کرد.
• تغییرات در روال معمول – مانند کمبود خواب، مسافرت، یا بیماری می تواند باعث میگرن کودکان شود.

تشخیص میگرن در کودکان

میگرن کودکان چگونه تشخیص داده می شود؟

جمع آوری جزئیات در مورد سردرد میگرنی، کلید تشخیص است. تاریخچه سردرد باید هم از بیمار و هم از والدینش گرفته شود.

شرح حال شامل شرح سردردهای فعلی و قبلی است – به ویژه، احساس بیمار قبل، حین و بعد از سردرد. همچنین اطلاعاتی در مورد تعداد دفعات بروز سردرد، مدت زمان ادامه آنها و سایر علائم نیز جمع آوری می شود. اسامی داروهای مصرف شده در گذشته، داروهای فعلی و اسامی داروهایی که بهترین اثر را داشته اند نیز جمع آوری خواهند شد.

پس از گرفتن سابقه پزشکی، پزشک معاینه فیزیکی و عصبی را انجام می دهد. گاهی اوقات آزمایشات بیشتری مانند سی تی اسکن یا ام آر آی نیز مورد نیاز است. در بیماران معمولی مبتلا به میگرن، هیچ آزمایش اضافی لازم نیست. بر اساس تمام اطلاعات جمع آوری شده، پزشک می تواند نوع و علت سردرد را تعیین کند.

بیماران مبتلا به میگرن کودکان پیچیده با علائم عصبی نیاز به معاینه عصبی دقیق‌تر، آزمایش‌های بیشتر و اسکن‌های تصویربرداری دارند. اسکن های MRI  و MRA به پزشک امکان مشاهده بافت ها و شریان های درون مغز و ارزیابی شرایط را می دهند. اکثر بیماران مبتلا به میگرن کودکان پیچیده، به طور کامل بهبود می یابند. مشکلات ساختاری، مانند تومور مغزی، به ندرت یافت می شود.

مدیریت و درمان میگرن در کودکان

سردردهای میگرنی در کودکان و نوجوانان چگونه درمان می شوند؟

تغییرات اساسی در شیوه زندگی می تواند به کنترل میگرن کودمان کمک کند. در صورت امکان، اجتناب از محرک های شناخته شده می تواند به کاهش دفعات و شدت حملات میگرن کمک کند.

بیوفیدبک و کاهش استرس. بیوفیدبک به فرد کمک می کند تا با ارائه اطلاعاتی در مورد تنش عضلانی، ضربان قلب و سایر علائم حیاتی، مهارت های کاهش استرس را بیاموزد. بیوفیدبک برای کنترل برخی از عملکردهای بدن که باعث تنش و درد فیزیکی می شود استفاده می شود.

بیوفیدبک را می توان برای کمک به بیماران برای یادگیری نحوه واکنش بدنشان در موقعیت های استرس زا و چگونگی مقابله بهتر مورد استفاده قرار داد. برخی افراد بیوفیدبک را به جای داروها انتخاب می کنند.

سایر گزینه های کاهش استرس عبارتند از مشاوره، ورزش و یوگا.

ویتامین ها، مواد معدنی و محصولات گیاهی. این محصولات تا حدی در درمان میگرن کودکان موثر بوده اند. آنها شامل منیزیم، ریبوفلاوین و کوآنزیم Q10 هستند.

داروها. داروهای سردرد را می توان به سه دسته مختلف تقسیم کرد: تسکین علائم، درمانی و پیشگیرانه. هر نوع دارو زمانی مؤثرتر است که در ترکیب با سایر توصیه‌های پزشکی مانند تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی، ورزش و آرام‌سازی استفاده شود.

تسکین علائم. این داروها برای تسکین علائم مرتبط با میگرن کودکان، از جمله سردرد یا حالت تهوع و استفراغ مرتبط با میگرن استفاده می شوند. این داروها شامل مسکن های ساده (ایبوپروفن یا استامینوفن)، ضد استفراغ (برای حالت تهوع/استفراغ)، یا آرام بخش (برای کمک به خواب) است. برخی از این داروها ممکن است نیاز به نسخه داشته باشند. سایر موارد بدون نیاز به نسخه در دسترس هستند، اما فقط باید با توصیه پزشک مصرف شوند.

مهم: اگر داروهای تسکین دهنده علائم میگرن کودکان بیش از دو بار در هفته استفاده می شود، به پزشک خود مراجعه کنید. استفاده بیش از حد از این داروها در واقع می تواند باعث سردردهای مکرر یا بدتر شدن علائم سردرد میگرن کودکان شود. به این سردرد ریباند یا مصرف بیش از حد دارو می گویند.

درمان. این داروها به توقف روند سردرد و جلوگیری از علائم میگرن کودکان از جمله درد، حالت تهوع و حساسیت به نور کمک می کنند. این داروها با اولین نشانه میگرن مصرف می شوند و عبارتند از»

• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) ، مانند ایبوپروفن و ناپروکسن
• استامینوفن
• داروهای تریپتان سوماتریپتان سوکسینات (Imitrex®)، زولمیتریپتان (Zomig®)، ریزاتریپتان (Maxalt®)، آلموتریپتان (Axert®)، التریپتان (Relpax®)، و تریپتان های طولانی اثر فرواتریپتان (Frova®) و ناراتریپتان (A) )
• داروهای ضد استفراغ (داروهایی که حالت تهوع و استفراغ را تسکین می دهند) اغلب همراه با داروهای ذکر شده در بالا استفاده می شوند.

پیشگیری. این داروها به صورت روزانه مصرف می‌شوند تا دفعات و شدت میگرن کودمان را در طول زمان کاهش دهند. برخی از داروهای پیشگیرانه که معمولاً تجویز می شوند عبارتند از:

• داروهای ضد افسردگی، مانند آمی تریپتیلین (Elavil®)
• آنتی هیستامین ها مانند سیپروهپتادین (Periactin®)
• داروهای ضد تشنج، مانند توپیرامات (Topamax®). Divalproex نباید توسط زنان در سنین باروری مصرف شود.
• مسدود کننده های بتا، مانند پروپرانولول (Inderal®)
• مسدود کننده های کانال کلسیم، مانند وراپامیل (Calan® و Isoptin®)

اغلب ممکن است ترکیبی از داروها مورد نیاز باشد. بیماران باید با دوز کم شروع کنند و دوز به آرامی در طول زمان افزایش یابد. دارو وقتی با تغییرات سبک زندگی و آموزش به بیمار ترکیب شود بهترین نتیجه را دارد.

کدام رویکردهای درمانی را می توان در کودکان و نوجوانان مبتلا به میگرن امتحان کرد؟

کودکان خردسال: میگرن غیر مکرر

این داروهای برای درمان علائم مفید هستند:

• مسکن های ساده – داروهای مسکن، مانند ایبوپروفن یا استامینوفن، اما نه آسپرین
• داروهای ضد استفراغ – داروهایی که حالت تهوع و استفراغ را تسکین می دهند، مانند اندانسترون (Zofran®)
• آرام بخش ها – داروهایی که به خواب کودک کمک می کنند (خواب باعث تسکین میگرن می شود) 

کودکان خردسال: میگرن مکرر

این داروهای پیشگیرانه ممکن است تجویز شوند:

• سیپروهپتادین (Periactin®)، آمی تریپتیلین (Elavil®)، توپیرامات (Topamax®) یا گاباپنتین (Neurontin®)
• ترکیبی از داروهای از بین بردن علائم (از لیست بالا) و داروهای پیشگیرانه

نوجوانان: میگرن غیر مکرر (با یا بدون هاله)

این داروها می توانند برای رفع علائم مفید باشند:

• مسکن ها – داروهای تسکین دهنده درد مانند استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن
• ضد استفراغ – داروهایی که حالت تهوع و استفراغ را تسکین می دهند
• آرام بخش ها – دارویی مانند دیفن هیدرامین که به خواب بیمار کمک می کند (خواب باعث تسکین میگرن می شود)

اگر داروهای اشاره شده به تنهایی ناموفق باشند، می توان داروهای زیر را اضافه کرد:

• تریپتان ها (Imitrex®، Zomig®، Amerge®، Maxalt®، Axert®، Frova®، و Relpax®)

نوجوانان: میگرن مکرر

این داروهای پیشگیرانه را می توان امتحان کرد:

• داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، آنتی هیستامین ها، ضد تشنج ها (به ویژه توپیرامات [Topamax®])، پروپرانولول، یا مسدود کننده های کانال کلسیم ممکن است تجویز شوند (اسامی برخی از این داروها را در قسمت «درمان پیشگیرانه میگرن» در بالا ببینید(.
• ترکیبی از داروهای درمانی و از بین برنده علائم.

نوجوانان: میگرن شدید (بی پاسخ به سایر داروها و بیش از 24 ساعت طول می کشد)

نوجوانانی که میگرن شدید را تجربه می کنند باید توسط متخصص سردرد معاینه شوند.

زمانی که سردرد – و به خصوص سردردهای میگرنی – بیش از 24 ساعت طول می کشد و سایر داروها در مدیریت حملات ناموفق بوده اند، می توان داروهای تجویز شده در “مجموعه انفوزیون” را در نظر گرفت. مجموعه انفوزیون مجموعه ای از اتاق های تعیین شده در بیمارستان یا کلینیک است که توسط پرستار نظارت می شود و داروهای داخل وریدی توسط پزشک تجویز می شود. داروهای داخل وریدی معمولاً قادر به پایان دادن به حمله میگرن کودکان هستند. مدت اقامت بیماران در بخش انفوزیون می تواند از چند ساعت تا تمام روز متغیر باشد.

درمان خانگی میگرن کودکان

برای میگرن کودکان در شرایطی که نیاز به مراقبت پزشکی ندارند، راه‌هایی برای تسکین علائم کودک در خانه یا به اصطلاح درمان خانگی میگرن کودکان وجود دارد.

• استراحت یا خواب: استراحت یا خوابیدن در یک اتاق تاریک و ساکت اغلب موثرترین راه برای تسکین سردرد یا میگرن کودکان است.
• کمپرس خنک: روی پیشانی، چشم ها یا پشت گردن بمالید.
• گرما: یک کمپرس گرم (نه داغ) روی سر یا گردن فرزندتان بگذارید یا از او بخواهید حمام یا دوش آب گرم بگیرد.
• تمدد اعصاب: این می تواند شامل تمرینات تنفس عمیق، آرام سازی پیشرونده عضلانی، آرامش تصویرسازی ذهنی، یا آرامش با موسیقی باشد.
• غذا یا آب: اگر کودکتان گرسنه است غذا بدهید و اگر فکر می‌کنید به هیدراتاسیون نیاز دارد به او آب بدهید.
• دارو: داروهای مسکن مانند ایبوپروفن (ادویل/موترین) یا استامینوفن (تیلنول)، می توانند به تسکین سردرد و میگرن کودکان کمک کنند، به خصوص اگر در اوایل سردرد، قبل از اینکه خیلی دردناک شود، استفاده شوند. هرگز به افراد زیر 18 سال آسپرین ندهید، زیرا می تواند باعث یک بیماری نادر اما بالقوه کشنده به نام سندرم ری شود.

چشم انداز میگرن کودکان

چشم انداز کودکان و نوجوانان مبتلا به میگرن چیست؟

درمان به اکثر کودکان و نوجوانان مبتلا به میگرن کودکان کمک می کند. 50 درصد از کودکان و نوجوانان بهبود میگرن را طی 6 ماه پس از درمان گزارش می کنند. با این حال، در مورد حدود 60 درصد از نوجوانانی که اولین میگرن خود را در دوران نوجوانی تجربه می‌کنند، میگرن ممکن است برای سال‌ها ادامه داشته باشد.

لازم به ذکر است که بسیاری از داروهای ذکر شده در این مقاله توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای استفاده در کودکان و نوجوانان مبتلا به سردرد تایید نشده اند. البته این یک اقدام رایج در حوزه پزشکی است و به آن تجویز “خارج از برچسب” می گویند. این یکی از راه‌هایی است که برای داروهایی که قبلاً تأیید شده‌اند، کاربردهای جدید و مهمی پیدا می‌کنند. بسیاری از اوقات، یافته های مثبت منجر به آزمایشات بالینی رسمی دارو برای شرایط و نشانه های جدید می شود.

میگرن کودکان و برنامه توانبخشی

برخی از بیمارستان ها و/یا سایر مراکز مراقبت های بهداشتی، برنامه های مدیریت میگرن را برای کودکان و نوجوانان ارائه می دهند. از پزشک خود بپرسید که آیا مرکز آنها چنین برنامه هایی را ارائه می دهد یا خیر.

بیمارانی که معمولاً در این برنامه‌ها پذیرفته می‌شوند، کسانی هستند که سردرد مزمن روزانه دارند (بیش از 15 روز در ماه)، مدرسه و کلاس درس را از دست می دهند، از داروهای بدون نسخه بیش از حد استفاده کرده‌اند و سردردی دارند که زندگی آنها را کنترل می‌کند. چنین برنامه هایی می توانند شامل روانشناسان، متخصصان توانبخشی کودکان، کاردرمانگران و فیزیوتراپیست ها و همچنین دسترسی به روانپزشک کودک باشند. عوامل استرس، محور مهم این برنامه هستند و تغییرات سریع با استفاده از داروها.

آزمایشات بالینی میگرن کودکان

 برخی از کودکان و نوجوانان مبتلا به میگرن با وجود استفاده از بسیاری از داروهای موجوn، تسکین میگرن کودمان را تجربه نمی کنند. اگر این مورد برای فرزند شما صدق می کند، از پزشک خود در مورد مشارکت احتمالی در کارآزمایی بالینی سوال کنید. آزمایشات بالینی دسترسی به داروهایی را فراهم می کند که هنوز تأیید نشده اند. چنین داروهایی از طریق مطب پزشکان “معمولی” در دسترس نیستند. آنها فقط از طریق پزشکان و سازمان های مراقبت بهداشتی که موافقت کرده اند در آزمایشات بالینی شرکت کنند در دسترس هستند. پزشک شما به تعیین اینکه آیا فرزند شما کاندید مناسبی برای این نوع مطالعه تحقیقاتی است کمک می کند.