درمان اختلال حرکتی دیستونی + علائم و علل آن
دیستونی یک اختلال حرکتی است که در آن عضلات به طور غیرارادی منقبض شده و باعث ایجاد حرکات تکراری یا پیچشی می شوند
این بیماری می تواند یک قسمت از بدن (دیستونی کانونی یا موضعی)، دو یا چند قسمت مجاور (دیستونی سگمنتال) یا تمام قسمت های بدن (دیستونی عمومی) را تحت تاثیر قرار دهد.
اسپاسم عضلانی می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. این اسپاسم ها گاهی دردناک هستند و در انجام کارهای روزمره اختلال ایجاد می کنند.
هیچ درمان قطعی برای دیستونی وجود ندارد. اما می توان با داروها علائم را بهبود بخشید. گاهی اوقات برای از کار انداختن یا تنظیم اعصاب یا مناطق خاصی از مغز در افراد مبتلا به دیستونی شدید از جراحی استفاده می شود.
علائم اولیه دیستونی اغلب خفیف و مرتبط با فعالیت خاصی هستند. اگر انقباضات غیر ارادی عضلانی دارید، می توانید برای تشخیص و درمان بیماری دیستونی به کلینیک یادمان تب در تهران مراجعه کنید.
علائم دیستونی
دیستونی افراد مختلف را به روش های متفاوتی تحت تاثیر قرار می دهد. انقباضات عضلانی ممکن است:
- از یک ناحیه مانند پا، گردن یا بازو شروع شود. شروع دیستونی کانونی که پس از 21 سالگی ظاهر می شود، معمولاً از ناحیه گردن، بازو یا صورت است و معمولا به صورت کانونی یا سگمنتال باقی می ماند.
- در طول یک عمل خاص، مانند نوشتن رخ دهد.
- با استرس، خستگی یا اضطراب بدتر شود.
- با گذشت زمان بیشتر خو درا نشان می دهد.
نواحی از بدن که ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند، عبارتند از:
- گردن (دیستونی گردنی) : انقباضات باعث می شود سر به یک طرف بچرخد، یا به سمت جلو یا عقب کشیده شود که گاهی همراه با درد است.
- پلک ها : پلک زدن سریع یا اسپاسم های غیرارادی باعث بسته شدن چشم ها (بلفارواسپاسم) می شود و دید را دشوار می کند. اسپاسم معمولاً دردناک نیست، اما ممکن است زمانی که در نور شدید، تحت استرس یا در تعامل با افراد هستید، افزایش یابد. احتمال خشکی چشم ها نیز وجود دارد.
- فک یا زبان (اروماندیبولار دیستونیا) : ممکن است دچار اختلال در تکلم، آبریزش دهان و مشکل در جویدن یا بلعیدن شوید. دیستونی فکی می تواند دردناک باشد و اغلب همراه با دیستونی گردنی یا بلفارواسپاسم رخ می دهد.
- حنجره و تارهای صوتی (دیستونی اسپاسمودیک) : ممکن است صدایی فشرده یا با حالت زمزمه داشته باشید.
- دست و ساعد : برخی از انواع دیستونی تنها زمان انجام یک فعالیت تکراری رخ می دهند، مانند نوشتن (دیستونی نویسنده) یا نواختن یک آلت موسیقی خاص (دیستونی موسیقیدان).
دلایل بیماری دیستونی
علت دقیق دیستونی مشخص نیست، اما ممکن است مربوط به تغییر ارتباطات سلول های عصبی در چندین ناحیه از مغز باشد. برخی از اشکال دیستونی ارثی هستند.
دیستونی همچنین می تواند نشانه بیماری یا عارضه دیگری باشد، مانند:
- بیماری پارکینسون
- بیماری هانتینگتون
- بیماری ویلسون
- آسیب تروماتیک مغز (آسیب در حادثه)
- آسیب هنگام تولد
- سکته مغزی
- تومور مغزی یا اختلالات خاصی که در برخی از افراد مبتلا به سرطان ایجاد می شود (سندرم های پارانئوپلاستیک)
- کمبود اکسیژن یا مسمومیت با مونوکسید کربن
- عفونت ها، مانند سل یا آنسفالیت
- واکنش به برخی داروها یا مسمومیت با فلزات سنگین
بیشتر بخوانید : آسیب مغزی
عوارض
بسته به نوع دیستونی، عوارض می تواند شامل موارد زیر باشد:
- ناتوانی های جسمی که بر توانایی فرد در انجام فعالیت های روزانه یا وظایف خاص تأثیر می گذارد
- مشکل در بینایی به علت اختلال در عملکرد پلک ها
- مشکل در حرکت فک، مشکل بلع یا تکلم
- درد و خستگی، به دلیل انقباض مداوم عضلات
- افسردگی، اضطراب و کناره گیری اجتماعی
تشخیص دیستونی
پزشک برای تشخیص دیستونی، ابتدا سابقه پزشکی بیمار را بررسی کرده و معاینه فیزیکی انجام می دهد.
برای تعیین دخیل بودن بیماری های زمینه ای در بروز علائم، پزشک احتمالا آزمایشات زیر را تجویز می کند:
- آزمایش خون یا ادرار : این آزمایش ها می توانند نشانه هایی از سموم یا سایر عارضه ها را نشان دهند.
- ام آر آی یا سی تی اسکن : این تست‌های تصویربرداری می‌توانند ناهنجاری‌هایی مانند تومورها، ضایعات یا شواهدی از سکته مغزی را شناسایی کنند.
- الکترومیوگرافی (EMG) : این تست فعالیت الکتریکی درون ماهیچه ها را اندازه گیری می کند.
- آزمایش ژنتیک : برخی از اشکال دیستونی با ژن های خاصی مرتبط هستند. اطلاع از وجود این ژن ها می تواند به تصمیم گیری برای درمان کمک کند.
درمان دیستونی
برای کنترل و کاهش انقباضات عضلانی، پزشک معمولا ترکیبی از داروها، درمان یا جراحی را تجویز می کند.
داروها
تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس، دیسپورت، و غیره) به برخی عضلات خاص، انقباضات عضلانی را کاهش داده یا از بین می برد و وضعیت های غیر طبیعی را بهبود می بخشد.
تزریق معمولاً هر سه تا چهار ماه یکبار تکرار می شود.
عوارض جانبی تزریق بوتاکس معمولاً خفیف و موقتی بوده و شامل ضعف، خشکی دهان یا تغییرات صدا می باشد.
سایر داروها، مواد شیمیایی موجود در مغز (انتقال دهنده های عصبی) که بر حرکت ماهیچه ها تأثیر می گذارند را هدف قرار می دهند. این گزینه های دارویی عبارتند از:
کاربی دوپا/لوودوپا (Duopa، Rytary). این دارو می تواند سطح انتقال دهنده عصبی دوپامین را افزایش دهد.
تری هگزی فنیدیل و بنزتروپین (کوژنتین). این دو دارو بر روی انتقال دهنده های عصبی غیر از دوپامین اثر می گذارند. عوارض جانبی می تواند شامل از دست دادن حافظه، تاری دید، خواب آلودگی، خشکی دهان و یبوست باشد.
تترابنازین (Xenazine) و دوترابنازین (Austedo). این دو دارو سطح دوپامین را کاهش می دهند. حالت بیهوشی، عصبی بودن، افسردگی یا بی خوابی از عوارض جانبی این دو دارو هستند.
دیازپام (Valium)، کلونازپام (Klonopin) و باکلوفن (Lioresal، Gablofen). این داروها با ایجاد اختلال در کار انتقال دهنده های عصبی می توانند به برخی از اشکال دیستونی کمک کنند.
آنها ممکن است عوارض جانبی مانند خواب آلودگی ایجاد کنند.
بیشتر بخوانید : بوتاکس برای بیماران سکته مغزی
درمان های غیر دارویی
پزشک معمولا موارد زیر را پیشنهاد می دهد:
- آزمایش ژنتیک یا کاردرمانی، هر دو برای کمک به کاهش علائم و بهبود عملکرد مناسب هستند.
- گفتار درمانی، اگر دیستونی داشته باشید، بر صدای شما تأثیر می گذارد.
- حرکات کششی یا ماساژ درمانی برای کاهش درد عضلانی.
عمل جراحی
اگر علائم شدید باشد، پزشک احتمالا گزینه های زیر را توصیه می کند:
در این روش الکترودها با جراحی در قسمت خاصی از مغز جایگذاری شده و به ژنراتوری که در قفسه سینه قرار داده می شود، متصل می شوند.
این ژنراتور برای کنترل انقباضات ماهیچه ای، پالس های الکتریکی را به مغز می فرستد. می توان تنظیمات ژنراتور را برای درمان شرایط خاص هر بیمار تغییر داد.
جراحی قطع عصب انتخابی
این روش، که در آن اعصاب کنترل کننده اسپاسم عضلانی بریده می شوند، می تواند گزینه ای برای درمان برخی از انواع دیستونی باشد که با استفاده از روش های درمانی دیگر با موفقیت درمان نشده اند.
سبک زندگی و درمان های خانگی
دیستونی هیچ درمان قطعی ندارد، اما برای به حداقل رساندن اثرات آن می توان کارهای مختلفی انجام داد:
- ترفندهای حسی برای کاهش اسپاسم : لمس قسمت های خاصی از بدن گاهی باعث توقف موقت اسپاسم می شود.
- گرما یا سرما : استفاده از گرما یا سرما می تواند به کاهش درد عضلانی کمک کند.
- مدیریت استرس : مهارت های مقابله ای موثر برای مدیریت استرس، مانند تنفس عمیق، حمایت اجتماعی و خودگویی مثبت را بیاموزید.
طب جایگزین
درمان های جایگزین برای دیستونی به خوبی مورد مطالعه قرار نگرفته اند. قبل از شروع درمان های طب جایگزین از پزشک خود در مورد این درمان ها سوال کنید. موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- مدیتیشن و تنفس عمیق : هر دو می توانند با کاهش استرس، اسپاسم را کمتر کنند.
- بیوفیدبک : یک درمانگر از دستگاه های الکترونیکی برای نظارت بر عملکردهای بدن مانند تنش عضلانی، ضربان قلب و فشار خون استفاده می کند. سپس با یادگیری کنترل پاسخ های بدن می توان تنش عضلانی و استرس را کاهش داد.
- یوگا : یوگا حالت های فیزیکی، تکنیک های تنفسی و مدیتیشن یا آرام سازی را ترکیب می کند.
مقابله با بیماری و دریافت حمایت
زندگی با دیستونی می تواند دشوار و خسته کننده باشد. ممکن است بدن تان همیشه آنطور که دوست دارید حرکت نکند و موجب ناراحتی تان در موقعیت های اجتماعی شود.
صحبت با یک درمانگر یا پیوستن به یک گروه پشتیبانی برای شما و خانواده تان مفید خواهد بود.
آماده شدن برای قرار ملاقات با پزشک
شما احتمالا به پزشک متخصص در اختلالات سیستم عصبی (متخصص مغز و اعصاب) ارجاع داده خواهید شد.
آنچه می توانید برای آماده شدن برای ملاقات با پزشک انجام دهید:
- علائم خود را بنویسید، حتی علائمی که ممکن است به دلیل مراجعه شما به پزشک نامرتبط به نظر برسد.
- فهرستی از تمام داروها، ویتامین ها و مکمل های خود تهیه کنید.
- اطلاعات کلیدی پزشکی خود، از جمله سایر بیماری هایتان را یادداشت کنید.
- اطلاعات شخصی کلیدی، از جمله تغییرات اخیر یا عوامل استرس زا در زندگی خود را یادداشت کنید.
- سوالات تان را برای پرسیدن از پزشک بنویسید.
- از یکی از اقوام یا دوستان خود بخواهید که همراه شما بیاید تا به شما در بخاطر سپردن گفته های پزشک کمک کند.
بیشتر بخوانید : متخصص مغز و اعصاب به درمان چه اختلالاتی می پردازد؟
سوالاتی که باید از پزشک بپرسید
- محتمل ترین علت علائم من چیست؟
- به چه نوع آزمایشاتی نیاز دارم؟ آیا آنها نیاز به آمادگی خاصی دارند؟
- احتمال موقتی یا مزمن بودن وضعیت من چقدر است؟
- چه درمان هایی در دسترس هستند؟
- عوارض جانبی احتمالی این درمان ها چیست؟
- من این بیماری دیگر را نیز دارم. چگونه می توانم آنها را با هم مدیریت کنم؟
علاوه بر سوالاتی که برای پرسیدن از پزشک آماده کرده اید، در حین قرار ملاقات در پرسیدن سوالات دیگر تردید نکنید.
پرسش های احتمالی پزشک
پزشک احتمالاً تعدادی سؤال از شما می پرسد. با آماده بودن برای پاسخ دادن به آنها می توانید وقت بیشتری برای بررسی مواردی که می خواهید داشته باشید.
ممکن است از شما سوال شود:
- اولین بار چه زمانی متوجه علائم خود شدید؟
- آیا علائم شما مداوم بوده است یا گاه به گاه؟
- شدت علائم چقدر است؟
- فکر می کنید چه چیزی علائم تان را بهبود می بخشد؟
- فکر می کنید چه چیزی علائم شما را بدتر می کند؟
- آیا کسی در خانواده شما تا به حال مبتلا به دیستونی تشخیص داده شده است؟
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
